قرآن کریم دربرگیرنده نثری موزون، مسجع و مملو از مؤثرترین امثال و محکم ترین تشبیهات است. بهترین زبانی که می تواند معارف عقلی و مفاهیم معنوی را برای توده مردم تبیین کند، است. تمثیل از لحاظ ابراز مکنونات و پرده برداری از حقایق، متخیل را در شکل حقیقت، « تمثیل » و پنداشته شده را بسان یقین عرضه می کند. تمثیل در دل ها چنان اثری دارد که وصف شیء به تنهایی آن اثر را ندارد، از همین رو یکی از شیوه های بی...

در پژوهش­های زبان­شناسان شناختی معاصر، استعاره مجموعه­ای از فرآیندهای ذهنی-زبانی است که ناشی از نگرش مفهومی و ذهنی در برخورد با اشیاء و محیط پیرامون است. در قرآن بسیاری از مفاهیم انتزاعی در قالب مجموعه­ای از مفاهیم عینی بر پایۀ طرح­واره­های تصوری نمود یافته­است. چنین عملکردی در ساختار استعاری آیات، امکان درک پدیده­های انتزاعی آموزه­های قرآنی را از طریق انطباق استعاری پدیده­های فیزیکی که ماهیتی ...

نویسنده در این تحقیق که به زبان اردوست، در پنج فصل به صورت اجمال، به تجزیه و تحلیل مهم ترین مسایل مربوط به علوم قرآنی و نیز طرح و مصادیق برخی از علوم قرآنی مطرح شده در تفسیر و علوم قرآنی شیعه امامیه، پرداخته است. در فصل اول، به بحث درباره نسخ و احکام ناسخ و منسوخ و نیز به شرایط ناسخ و منسوخ و مصادیقی از آن اختصاص دارد. نویسنده در فصل دوم، ابتدا به بحث در مورد محکم و متشابه پرداخته و سپس احکام م...

 « توسیع معنایی الفاظ قرآن » از روشهای تفسیری قرآن کریم است که در آن مفسر میکوشد از همه ظرفیتهای معنایی الفاظ بهره برده، و تفسیری مطابق با نیاز عصر و زمان ارائه دهد. این شیوه بیشتر در تفاسیر علمی، اجتماعی، فلسفی ، و عرفانی نمود یافته است؛ و بیانگر بعدی از ابعاد اعجاز بیانی قرآن است . البته در این روش ممکن است معانیای از الفاظ ارائه شود که در زمان نزول قرآن قابل درک نبوده است؛ لذا موافقان و مخال...

از مسائلی که دانشمندان حوزۀ علوم قرآن از همان ابتدای نزول توجه ویژه‌ای به آن داشته‌اند، نظم قرآنی و ارتباط آن با مسئلۀ اعجاز است تا اینکه این مهم نزد عبدالقاهر جرجانی به اوج خود رسید؛ چه وی با اسلوبی منطقی آن را سامان داد و نظریه‌ای ارائه کرد. در این مقاله کوشش شده است تا ضمن اشاره به نظم، تعریف آن و بیان دیدگاه علما در این زمینه با روش توصیفیتحلیلی و با نظر به اجزای سه‌گانۀ این نظریه یعنی واژه...

وجود طرفداران و مخالفانی سرسخت پیرامون توجیه علمی اعجاز قرآن، بررسی این موضوع را ضرورتی دوچندان می بخشد. از این رو هدف اصلی این مقاله، دستیابی به راه حلی قطعی با تکیه بر «واقعیت خارجی قرآن» در این زمینه است. برای وصول به این هدف، ابتدا با طرح مقدمه ای به ذکر دلایل دو طرف و افراطها و تفریطها پرداخته شده، سپس امکان توجیه علمی و بررسی نظری رابطة قرآن و علوم تجربی به حصر عقلی با توجه به تمایز فرضیه...

         قرآن، سبک و اسلوب بى همتایى از نظر نظم تعابیر، و روش ممتازى از لحاظ ترکیب الفاظ را در بر دارد که عرب‌ها پیش از نزول قرآن کریم با چنین سبک و نظمی آشنایى نداشتند؛ و با اینکه آنان اهل فصاحت و بیان، و سوارکاران عرصه بلاغت و گفتار بودند این سبک و اسلوب براى آنها نامأنوس تجلی یافت. معجزه بودن قرآن از جهات مختلف، قابل بررسی است؛ یکی از آنها اعجاز ادبی و بیانی می‌باشد که ابعاد گوناگون جنبه‌های...

امروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب‌های بیانی قرآن تلاش می‌نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان‌اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آنچه این جماعت بدان استناد می‌کنند، خود یکی از وجوه اعجاز قرآن حکیم است. بدان‌سان که خداوند از همان تعابیر و گفتمان و واژه‌های اع...

توجه به زبان دین در فلسفه دین به دلیل چگونگی مسأله معنا درباره فهم گزاره‌های دینی و تحلیل اعتقادات مبتنی بر این گزاره‌هاست. آنچه در این میان مهم است و در حل بسیاری از مسائل می‌تواند مورد بهره قرار گیرد، مسأله ارتباط میان لفظ و معنا، دلالت آنها و نیز معنای واژگانی است که در متون دینی به کار رفته است، به طوری که امروزه زبان‌شناسان معاصر در سمانتیک یا علم دلالت الفاظ، بحث مستقلی را برای واژگان اخت...