یکی از آرزوهای مشروطه­خواهان متجدد در اواخر دوران قاجار، تأسیس بانک ملی بود که از نشانه­های ترقی به شمار می­رفت، شاید این آرزو به خاطر نقش دو بانک استقراضی و شاهی در غارت منابع کشور بوده است و شاید هم به خاطر مدرنیزه­کردن کشور.  طرح تأسیس بانک ملی در اوایل تشکیل مجلس اولِ مشروطه ارائه شد. لیکن عدم همکاری درباریان و شاه و برخی از وزرا با پیشنهاد تاسیس بانک ملی و عدم همیاری در خرید سهام از سوی مت...

براساس آگاهی های تاریخی، شاملوها از بزرگترین و پرجمعیت ترین طوایف قزلباش بودند که در تأسیس دولت صفویه نقش چشمگیری داشته و در روند حیات دولت صفوی نیز با تصدی مناصب و مقامات اداری، امور فرماندهی نظامی، اداره ایالات، عهده داری امر لَلَگی شاهزادگان صفوی و غیره به ایفای نقش پرداختند. با این وجود در برهه هایی قدرت این طایفه دچار ضعف شد که رقابت های ایلی و سیاست های پادشاهان صفویه بر این نوسان قدرت تأثی...

چکیده از جمله ویژگیهای حکومت پهلوی دوم تعدّد و تکثر نهادها و سازمانهای اطّلاعاتی- امنیتی بود و اصولاً این امر جدای از ضرورت وجود چنین سازمانهایی برای مملکت داری، از ترس و بدگمانی محمدرضاشاه نسبت به دولتمردان و نهادهای دولتی نشأت می گرفت. سازمان بازرسی شاهنشاهی از مهّمترین این مکانیسم ها بود که در اوایل مهرماه 1337ش. تأسیس شد و برای اطّلاع شاه از اخبار و رویدادهای کشور و وضعیّت مناطق مختلف شروع به کار...

شکل گیری و تطور «زاویه» به مثابه یک نهاد اجتماعی- سیاسی در مغرب اسلامی موضوعی درخور بررسی است. زاویه «دلاء» یکی از مشهورترین و مهم ترین این زاویه ها بود که در قرن دهم هجری به دست شاخه ای از بربرهای برانس صنهاجه تأسیس شد. هدف اولیه از تأسیس این زاویه، ترویج تعالیم طریقت صوفیانه شاذلیه و پاسداشت سنت اطعام فقرا و مسافران بود، اما این نهاد خیلی زود به مرکز علمی مهمی تبدیل شد و در شکوفایی علمی مغرب ...

نظام‏ وظیفه نخستین‌بار در چهارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی تأسیس‏ شد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای مدرنیته و وسیله‏ای برای بسط نظامی‏گری حاکمان و سلاطین باشد. تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی، و صنعتی‌شدن در کنار هم سبب شد تا ارتش‏های مدرن شکل بگیرند که از اولین نهادهای بوروکراتیک نیز به شمار می‏آمدند. اما این پدیده که در غرب پس از مجموعۀ تحولات ...

این مقاله تلاشی است برای تحلیل و ارزیابی مسئلۀ "دیگری" در تاریخ روابط خارجی ایران از منظر جامعه‌شناسی تاریخی در روابط بین‌الملل. نویسنده در چارچوب رویکرد جامعه‌شناسی تاریخی و استفاده از تکنیک تبیین روایی از این رهگذر مسئلۀ "دیگری" را در روابط خارجی ایران برمی‌کاود. به‌لحاظ زمانی این مقاله دورۀ کلان تاریخی متعاقب تکوین حکومت صفوی تا ده سال نخست تأسیس نظام جمهوری اسلامی را در برمی‌گیرد. به نظر نو...

این پایان نامه در پنج فصل و با عنوان « پیدایش و گسترش تشیع در منطقه گیلان از آغاز تا تشکیل سلسله کیائیان » به رشته تحریر در آمده است که با بررسی و تحقیق در این موضوع به موارد ذیل می توان دست یافت . استقلال و آزادی مردم گیلان در پناه موقعیت جغرافیایی منطقه و روحیه سلحشوری مردم آن حفظ گردید . با ظهور اسلام و هجوم تازیان به ایران ، مردم گیل و دیلم به دفع خطر مهاجمین پرداخته و از هجوم آنان به منطقه...

چکیده از جمله ویژگیهای حکومت پهلوی دوم تعدّد و تکثر نهادها و سازمانهای اطّلاعاتی- امنیتی بود و اصولاً این امر جدای از ضرورت وجود چنین سازمانهایی برای مملکت‌داری، از ترس و بدگمانی محمدرضاشاه نسبت به دولتمردان و نهادهای دولتی نشأت می‌گرفت. سازمان بازرسی شاهنشاهی از مهّمترین این مکانیسم‌ها بود که در اوایل مهرماه 1337ش. تأسیس شد و برای اطّلاع شاه از اخبار و رویدادهای کشور و وضعیّت مناطق مختلف شروع به‌کار...

پس از ورود مفهوم نمایندگی مجلس به ادبیات سیاسی ایران در عصر مشروطه، اندیشمندان عرصه فقه و حقوق به تحلیل و تبیین ماهیت این نهاد پرداختند؛ و در این خصوص تاکنون نظرات مختلفی ارائه داده اند. گروهی نمایندگی مجلس را همان وکالت شرعی و عده ای، آن را نیابت دانسته اند. برخی نیز نمایندگی را صِرف کارگزاری ولایت به شمار آورده اند. با بررسی و دقت در مبانی و تحلیل های نظریه پردازان می توان دریافت، هر یک از این...

نظام‏ وظیفه نخستین بار در چهارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی تأسیس‏ شد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای مدرنیته و وسیله‏ای برای بسط نظامی‏گری حاکمان و سلاطین باشد. تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی، و صنعتی شدن در کنار هم سبب شد تا ارتش‏های مدرن شکل بگیرند که از اولین نهادهای بوروکراتیک نیز به شمار می‏آمدند. اما این پدیده که در غرب پس از مجموعۀ تحولات ...