بررسی متون تاریخی و داده­های باستان­شناسی حاکی از آن است که ولایت مهرجان­قذق یکی از مناطق مهم ایران بوده که در محدودۀ شهرستان دره­شهر، به ویژه درۀ سیمره، شکل گرفته و تاریخ حیات آن به دورۀ اشکانی بر می گردد. داده های باستان شناسی در تأیید متون تاریخی، هم توالی استقرار از دورۀ اشکانی تا قرن 4 هجری در درۀ سیمره را نشان می­دهد و هم بیانگر آن هستند که این منطقه طی قرون 3 و 4 هجری بیش از سایر دوره­ها...

در سه فصل اول به ترتیب وجوه اشتراک و افتراق این گویش با زبانهای ایرانی میانه غربی از نظر آواشناسی صرف و نحو مورد بررسی قرار گرفته است و در فصل چهارم نتایج این مقایسه ذکر شده و در فصل پنجم نیز شماری از واژگان این گویش که از پیکره تحقیق گردآوری شده اند به صورت واژه نامه ذکر شده است. علیرغم فاصله زمانی و کاستی های موجود در شیوه مقایسه که بر مبنای صورت امروزی گویش با زبانهای ایرانی میانه غربی بوده ...

بی شک مسکوکات اشکانی یکی از مهم ترین منابع دست اول پژوهش تاریخ ایران از سده 3 ق. م تا پایان فرمان روایی اشکانیان در سال 224م. به شمار می رود. خیل سکه های برجای مانده بالغ بر چهارصد سال حکومت، شاهد بی نظیری است که با شیوه و تأثیر متنوع، اطلاعاتی درمورد توالی شاهان، تشکیلات ضرابخانه ها، شرایط سیاسی و اقتصادی، نوع پوشاک و... دراختیار می گذارند. در این پژوهش، نتایج آنالیز عنصری نُه نمونه سکۀ نقرۀ یک...

امروزه علوم آزمایشگاهی در مطالعات باستانشناسی کاربرد گستردهای پیدا کرده است. باستان سنجی یا آرکئومتری شاخه ای نسبتاً جدید از باستان شناسی است که در آن یافته های باستانی توسط انواع مختلفی از روشها و فنون علمی و آزمایشگاهی مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرند. به کارگیری شاخه های مختلف علوم آزمایشگاهی در حل بهتر مسائل باستان شناسی و در پاسخ به بسیاری از سوالات موثر است. مطالعات آزمایشگاهی که بر رو...

ریتون به دسته خاصی از ظروف اتلاق می شود که جهت نوشیدن مایعات به کار می رفته و شکل حیوانات در ساخت آن جنبه اساسی داشته است. اکثر محققان معتقند که کاربرد این قبیل ظروف جنبه آیینی و تشریفاتی داشته و تنها در مراسمی خاص از آن استفاده می شده است. ریتونهای مکشوفه از دوران اشکانیان نیز چنین کاربردی داشته اند و به کار بردن نقش الهه های یونانی بر روی قسمتهایی از این ظروف (ریتونهای مکشوفه از نساء) با توجه...

با توجه به خیل عظیم سکه های باستانی و تاریخی در ایران ، متاسفانه منابع سکه شناسی در ایران ناچیز و جملگی تکرار مکررات هستند. دانش سکه شناسی در ایران به دلیل نبود امکانات بازدید و در دسترس قرار گرفتن سکه ها برای محققین جز با مشقات فراوان و همچنین عدم وجود سکه شناسی به عنوان دانشی مجزا و به عنوان رشته دانشگاهی مشخص در سطح آموزش عالی، همگام با معیار جهانی پیش نمی رود. یکی از ادوار مهم تاریخ ایران ...

بازمانده های باستان شناختی فرهنگ شکار و یا منسوب به دستگرد در ایران باستان که تاکنون کاوش و معرفی شده اند را می توان به دو گروه اشکانی و ساسانی طبقه بندی کرد؛ و در این نوشتار، ایده اصلی نویسنده این است که معماری شکارگاه ها و ساخت دستگرد در ایران باستان، اصالتاً ساسانی است؛ و از دوران اشکانیان و هخامنشیان، هنوز شواهد روشن و تردیدناپذیری ندارد. هرچند شواهد باستان شناختی از رواج سنت شکار در میان طب...

ظروفی را که جانورسان بوده و دارای روزنه ورود و خروج مایع باشند تحت عنوان ریتون طبقه بندی می کنند. ریتون ها ظروف آشامیدنی هستند که در هنر ایران بسیار به چشم می خورند. موجودات مورد استفاده در ساخت این ریتون ها شامل انواع حیوانات واقعی و تخیلی می شود. در دوره اشکانی با توجه به گستردگی قلمرو اشکانیان می توان شیوه ها و سبک های متفاوتی را در ساخت این ریتون ها تأثیرگذار دانست. تنوع سبکی موجود در شکل و...

دشت خاوه در شهرستان دلفان (نورآباد) یکی از دشت های مهم زاگرس مرکزی است که در منطقة پشتکوه شرقی و در بین کوه های گرین و سفید کوه واقع شده است. در این دشت، 36 محوطة باستانی شناسایی شده که قدیم ترین آن ها مربوط به دورة نوسنگی بی سفال و جدیدترین آن ها مربوط به قرن های متأخر دورۀ اسلامی است. از این تعداد، بیست محوطه دارای بقایای دورة اشکانی بوده اند. مباحث مورد توجه در این مقاله اغلب براساس فعالیت ه...