از دلخوشیها و سرگرمیهای همیشگی مردم ایران که عموماً اهل هنر و ادب هستند جمع آوری و گلچین اشعار شاعران و ترتیب سفینه های شعر از قدیمیترین زمان تاکنون بوده است. ایرانیان به واسطه دارا بودن ذوق طبیعی و استعداد سرشار در شعر و شاعری همواره علاقه مند و دلبسته سخن منظوم بوده اند و آنچه را می خواسته اند و آرزو داشته اند از دریچه چشم شاعر و سخن زرین او دیده و شنیده اند و کعبه آمال خود را در شعر خلاصه کرد...

دعا به عنوان یکی از عالی ترین مضامین الهی، همیشه مورد توجه بشریت بوده و هر انسانی به فراخور میزان درک فقر ذاتی خود به معناشناسی دعا و مسائل پیرامون آن پرداخته است. با غور و تعمق در آثار فلاسفه ای همچون ملا صدرا و عرفایی از جمله ابن عربی، اهمیت و توجه دعا و مسائل مرتبط با آن در نظر این دو متفکر برجسته می‌گردد. ملاصدرا با نگرش فلسفی خود به تبیین مباحثی چون اهمیت دعا و شرایط استجابت و عوامل موثر د...

در بین انواع ذوق و سلیقۀ افراد، سینما از مهم‏ترین این سلیقه‏ها در دنیای مدرن و امروزی است. ذائقه و سلیقۀ افراد جامعه، به‏عنوان بخشی از سرمایۀ فرهنگی آن‏ها، برگرفته از عادت‏واره یا ریختار آن‏هاست که تحت تأثیر عوامل مختلفی چون موقعیت اجتماعی، تحصیلات، محل سکونت، و‏... شکل می‏گیرد. رویکرد نظری که صرفاً به مطالعۀ فرایند یادشده بپردازد، رویکرد نظری سرمایۀ فرهنگی پی‏یر بوردیو است. او در بررسی ذوق و سل...

دعا به عنوان یکی از عالی ترین مضامین الهی، همیشه مورد توجه بشریت بوده و هر انسانی به فراخور میزان درک فقر ذاتی خود به معناشناسی دعا و مسائل پیرامون آن پرداخته است. با غور و تعمق در آثار فلاسفه ای همچون ملا صدرا و عرفایی از جمله ابن عربی، اهمیت و توجه دعا و مسائل مرتبط با آن در نظر این دو متفکر برجسته می گردد. ملاصدرا با نگرش فلسفی خود به تبیین مباحثی چون اهمیت دعا و شرایط استجابت و عوامل موثر د...

در این مقاله تلاش می‌شود با نگاهی به وی‍ژگی‌های شاخص نثر کنوز‌الحکمه، آخرین اثر احمد جام، و دیگر آثار برجستة صوفیه قبل و بعد از آن، از قبیل کشف‌المحجوب، اسرار‌التوحید، مرصادالعباد، و مصباح‌الهدایه و مقایسة آن‌ها، جایگاه نثر کنوزالحکمه معلوم و سطح کلی زبان صوفیان معروف روشن شود. اغلب صوفیه از زبانی ساده، که در دوران سامانیان کاربرد داشت و نهایتاً تا قرن ششم مرسوم بود، استفاده می‌کردند. هدف عمدة آ...

هر چند نقاشی نوعی تقلید از طبیعت است ولی همیشه تقلیدی صرف نیست زیرا معمولاً ذوق و اندیشه نقاش در آن دخالت دارد. بدین گونه که نقش پرداز مبتکر مناظر و نهادهایی را از عالم خاک برای بیان احساسات و آرمان های خود برمی گزیند و دخل و تصرفاتی در تصویر کردن آن، بر پایه ذوق هنری و ابداعات فکری به عمل می آورد تا آن پدیده ها را در تابلوی نقاشی خود بدان گونه که در نظر دارد جلوه دهد. از نحوه تقلید و برداشت های...

علم معانی یکی از شاخه‌های اصلی علوم بلاغی است که می‌کوشد با معرفی ظرفیت‌های زبانی، پیوندی ماندگار بین آثار ادبی و مخاطبان آن برقرار کند. از این رو بررسی چگونگی پیوند آثار ادبی و خالقان آن با ذوق مخاطبان دوره‌های گوناگون، موضوع اصلی این علم است. از آن‌جایی که شیوه‌های شعری و ذوق مخاطبان، دگرگونی‌های بسیار می‌پذیرد، بایسته است مباحث علم معانی نیز متحول شود. این مقاله کوشیده است در قالب نمونه‌های ...

زبان و ادبیات که خود همواره ابزاری برای بیان اعتراض در تمام حوزه­های اجتماعی قلمداد می­شده است در جریان شعر و نثر «تزریق» در ایران و مکتب «دادائیسم» در اروپا، بنای اعتراض اجتماعی و فرهنگی خود را استوار کرد و با بر هم زدن عادات نحوی و معنایی در پیکره واحدهای زنجیری و زبر زنجیری زبان، شالوده این اعتراض‌ها را شکل داد. مکتب دادائیسم با بر هم زدن و تمسخر ذوق متعارف، درصدد هنجارگریزی است و البته این ...

از زمانی که مسلمانان برای صیانت از سنت نبوی (ص) به ضرورت تدوین حدیث پی بردند ، کتابها و مجموعه های بسیاری در حدیث فراهم آمد. در جملگی این کتابها احادیث به یک سبک تدوین نشده ؛ بلکه روش دسته بندی و تدوین احادیث در این کتابها به تناسب هدف، ذوق و سلیقه مؤلف ، و یا زیر تأثیر زمانه و ابزارها و وسایل علمی موجود بکلی با یکدیگر فرق دارد. نگارنده در این مقاله می کوشد تا به اجمال معروفترین روشهای تدوین حد...

کلیم همدانی یا کاشانی (ولادت حدود 990 وفات 1061) از شاعران برجسته سبک موسوم به اصفهانی یا هندی است، او در آفرینش تصاویر جدید و خلق معنی و مضمون تازه یکی از توانمندترین شاعران این سبک است. تصویرهایی که ساخته ذهن و ذوق این شاعر خلاق است فراهم آمده از موضوعاتی است که یا از قبل در ادبیات ایران سابقه دارد و شاعر در ترکیب خود نگرشی تازه بدو دارد و یا موضوع جدیدی است که در سبک این دوره رایج شده است بر...