This article has no abstract.

یقظه و بیداری از جمله مفاهیم خاص دینی و عرفانی است که در مقابل غفلت و بی­توجهی قرار دارد و لازمۀ رسیدن به مقام توبه و گام نهادن در وادی سلوک است. یقظه حالی است که با جذبه و عنایت الهی آغاز می­شود و انقلابی درون انسان به پا می­کند که او را با سلوکی عارفانه به کمال مطلوب می­رساند. نوشتار حاضر برآن است تا با تأکید بر اهمیت یقظه در مراتب سلوک، داستان پیر چنگی از مثنوی مولوی و شیخ صنعان از منطق­الطی...

اهتمام فراوان آموزه­های دینی بر اسمای حسنای الهی موجب شد تا عارفان مسلمان از نخستین دوران، سخن از بهره­های سلوکی سالکان از اسمای الهی به میان آورند. این اندیشه کم‌کم تکامل و انسجام بیشتری یافت و خود را در لسان عارفان، در قالب پیوندهای سه­گانۀ «تعلق»، «تخلق» و «تحقق» به اسماء الله نشان داد. «تعلق» معمولاً نخستین مرتبه از مراتب پیوند با اسماء الله شمرده شده و «تخلق» مرتبۀ میانی و «تحقق» مرتبه فنا ...

چکیده: جایگاه رفیع ابن­سینا در فلسفه نباید ما را  از توجه به جنبه­های عرفانی اندیشه او بازدارد. نگاه عرفانی ابن­سینا از مرزهای تفکر مشائی فراتر رفته و بر فیلسوفان بزرگی چون شیخ اشراق و صدرالمتألهین اثرگذارده است. او دو طرح سلوکی در کتاب اشارات ارائه کرده و در هر یک از زاویه­ای به مراحل تعالی معنوی نگریسته است. در این مقاله، از طرح اول گفت‌وگو کرده­ایم که از منظر روانشناختی سیر تحول روحی سالک را...

مهرها می­توانند به شناسایی جنبه­های تاریکی از یک دورۀ فرهنگی کمک کنند.مهرها و گِل­مهرهای اشکانی علاوه بر نقش مهمی که در رابطه با تجارت جامعه داشته­اند، برای شناسایی هنر و فرهنگ این دوره نیز مهم می­باشند. صرفاً در معدودی از محوطه­های این دوران که گزارش آنها منتشر شده یا بر اساس آثار اندک آنها در مجموعه­ها و موزه­ها، معرفی مختصری از مهرهای این دوره به عمل آمده است. بنابراین هدف از پژوهش حاضرمعرفی م...

سیاوش یکی از محبوب‌ترین و مظلوم‌ترین قهرمانان شاهنامه است که در این داستان نقش یک قربانی بی‌گناه و مقدس را بازی می‌کند.داستان سیاوش در زمرة داستان‌های پهلوانی و عارفانة شاهنامه است که در آن، پهلوانی و عرفان به سختی با یکدیگر درآمیخته‌اند. سیاوش در مسیرِ داستان، سیر و سلوکی عارفانه دارد، یعنی همان رسیدن از مرحلة طلب تا فنا که در حقیقت عبارت است از نجاتِ نفس انسانی و امیال بشری. بنابراین، چهرة او س...

ایزد بانوان باروری نگاه دارپرباری و ناظر بارداری و زایش بسیاری از تمدن های چندخدایی اند. فرهنگ های ساکن فلات ایران نیز، از دوران نوسنگی تا پایان سلسله ساسانی، به گونه های متفاوت، این ایزدبانوان را ستوده و برای بر سر مهر ماندن شان نیایش گاه و تندیس ساخته اند. پرشماری پیکرک های باروری نشان دهنده دیدگاه نیاکان ما به قوانین حاکم بر زندگی و هراس همیشگی آنان از روی گردانی طبیعت است.برای آسان تر شدن د...

بحث از نکته‌های عرفانی در نوشته‌های ابن‌سینا، این پرسش را پیش روی پژوهشگران نهاده است که آیا می‌توان او را یک نظریه‌پرداز در گستره عرفان تلقی کرد یا این مباحث او را باید به صورتی دیگر، تفسیر نمود. آیا ابن‌سینا فقط فیلسوف مشائی است یا به‌اصطلاح خودش فیلسوف مشرقی؟ آیا می­توان او را عارفی با جهان­بینی عرفانی دانست؟ در این نوشتار نخست، دیدگاه مخالفان و موافقان عرفان شیخ‌الرئیس را بررسی می­کنیم. آنگ...

عرفان اصیل اسلامی عرفانی است که مستقیماً و مستقلاً از متن قرآن کریم و سنّت و سیره پیامبر اعظم6و عترت طاهره اش:استنباط، اصطیاد، استخراج و تبیین شده باشد. بدون تردید آموزه های وحیانی پاسخ گوی همه نیازهای انسان از جمله نیاز معنوی و برآورنده انتظار آدمی در همه ساحت های وجودی اش از جمله ساحت سلوکی و عرفانی می باشد، لکن مردان خدایی چون علامه طباطبایی می طلبد که هم قرآن شناس و هم عترت شناس اند تا بتوانند...

نظریه ((فقر وجودی)) که در حکمت و عرفان به صورت عین ربط و نیاز بودن معلول به علت و ممکن به واجب یا ((نمود)) بودن ماسوای الهی و ظهور و تجلی ((بود مطلق)) آشکار شد ریشه در معارف و حیانی و قرآن کریم داشته و متعلق به ((قرآن)) است که به تدریج حکیمان الهی و عارفان صمدانی به دلایل آن پی برده اند . مقاله ای که پیش روی اصحاب حکمت و ارباب معرفت نهاده شد درصدد تبیین نظریه یاد شده در افق وحی و با رهیافتی حک...