سیر تاریخ‌نگاری نبردهای امام علی(ع) در نبرد ‌نگاشته‌های اصحاب امامان(ع)[1] حسین حسینیان مقدم[2] اصغر منتظر القائم[3] محمدعلی چلونگر[4] چکیده ورود اصحاب امامان شیعه به عرصه‌ی تاریخ‌نگاری همراه با نبردنگاری در سیره علوی با رویکردی کلامی و‌ به منظور اثبات تفکر جانشینی امام علی(ع) و یافتن ریشه‌های آن در سیره‌ی نبوی بود. این حرکت با پیشگامی عبیدالله بن ابی رافع در نیمه‌ی دوم قرن اول آغاز شد و در جر...

سیره فرهنگی امام علی (ع) به معنای، تحلیل و بررسی سیره و سنت ورهنمودهای امام علی (ع) است که موجب کشف شیوه زندگی و عملکرد این انسان کامل و الگوگیری در ابعاد فرهنگی در همه زمینه ها( فرهنگی، اجتماعی ، سیاسی) می‏شود. بهره‏گیری از نهج‏البلاغه به عنوان کارسازترین شیوه و روش جهت آشکار نمودن سیره فرهنگی آن امام است. بخش اعظم بیانات و خطب امام(ع) در نهج البلاغه وغیر آن، پند واندرز وتوجه دادن به ارزشهای...

امام علی(ع) بعد از رسیدن به خلافت، مهم ترین و اصلی ترین برنامه خویش را اجرای اصلاحات برای بازگشت جامعه به سنّت و جامعه نبوی قرار داد. رسوبات باقیمانده از جاهلیّت و سنّت ها و تحوّلات بعد از رحلت رسول الله(ص)، مانعی بر سر راه امام برای تحقق اصلاحات بود. این موانع مؤلّفه های متعدّدی داشت که بخشی به جامعه قبایلی و نگرش های حاکم در جامعه و بخشی دیگر مجموعه تحوّلات دوران خلفای قبل از امام علی(ع) باز می گشت....

نظریه امامت و ولایت مبتنی بر آیات قرآن و احادیث نبوی و علوی و ولوی است که با نگاه درون دینی قابل دسترسی و اثبات است و یک ضرورت عقلانی- معرفتی و به منزله استمرار نبوت و رسالت است که با رویکردی «برون دینی» قابل تبیین و دفاع معقول و منطقی و مبرهن است و همچنین یکی از ضروریات «فطرت» و باطن شریعت است. لذا امامت و ولایت نظریه ای قدسی، اصلی و کلامی است نه عرفی، فرعی و فقهی، هرچند که دارای ساحت های اعتق...

بزرگ علوی چهره ای است که بیش از نیم قرن در صحنه ی ادبیّات داستانی ایران مطرح بوده و از نمایندگان برجسته ی مکتب جدید داستان نویسی ایران به شمار می رود. عنصر مهمّ چیره بر زمانه ی علوی، سیاست است که مناسبات اجتماعی مردم را هم رقم می زند. علوی از اعضای شناخته شده ی حزب توده بوده؛ بنابراین می توان او را مرد سیاست دانست. آثار او هم آکنده از مولّفه های سیاسی واجتماعی است. این پایان نامه کوششی است در جهت...

خراسان در سه قرن اول هجری با تحوّلات سیاسی، اجتماعی و مذهبی همراه بود. در میان تحوّلات مذهبی این سرزمین، گرایش مردم به اندیشه های علوی بیشتر نمود پیدا کرد. دل بستگی و علاقه مردم خراسان به اهل بیت پیامبر(ص) با ضرورت های سیاسی حضور امام رضا(ع) در مرو بیشتر شد. ولایت عهدی امام فرصت مغتنمی برای رواج اندیشه های شیعی بود و تریبون خلافت امکان آشنایی گسترده مردم با معارف شیعه را فراهم کرد. به واقع اهمیت ...

امام رضا(ع) یک شخصیت کامل انسانی است که تمام رفتارها و گفتارهای ایشان منطبق با آیات قرآنی است و به همراه پیامبر و ائمه(ع) بهترین الگو برای ساخت زندگی اسلامی است. سیره شناسی به معنای سبک شناسی و رفتارشناسی است و در واقع، شناخت اصول، معیارها و روش هایی است که یک فرد در رفتار و کردار خود دارد. این نوشتار در پی تطبیق سیره فردی زندگی امام رضا(ع) از قبیل خوش خلقی، عذرپذیری، ساده زیستی، کناره گیری از ...

تبیین رویکردهای سیره نگاران امامیه به سیره پیامبر| در قرون دوم تا چهارم هجری، علاوه بر اثبات اهتمام آنان به سیره آن حضرت|، به دسته بندی این رویکردها و تبیین فضای حاکم بر سیره نگاری امامیه کمک خواهد کرد. به همین منظور، مکتوبات امامیه در سیره پیامبر| شناسایی و به دلیل فقدان آنها، قطعات برجای مانده از برخی از آنها به روش تطبیقی گونه شناسانه تحلیل گردید. تحیل و گمانه‌زنی این داده‌ها نشان داد که در ...

بحث درباره پدیده فقر، شناخت عوامل و راه مبارزه با آن از زمان های دور موردتوجه مکاتب، صاحب نظران و تا حدودی حکومت ها بوده است. شاید به ندرت بتوان مسئله ای مانند آن یافت که در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یک جامعه دخالت داشته باشد. در بین ائمه معصومین (ع) تنها برای وجود مبارک امیرالمومنین (ع) امکان حاکمیت حکومت اسلامی فراهم شد و مبارزه با فقر یکی از برنامه های اصلی ایشان در مدت حک...

بزرگ علوی یکی از پیشگامان داستان‌نویس ایران است که مانند همه نویسندگان در نوشته‌های خود از علم بیان به ویژه رکن مهم آن تشبیه سود جسته است. در این نوشتار تلاش بر این است تا از طریق روش توصیفی- تحلیلی، تشبیهاتی که علوی در دو مجموعه داستان‌ «چمدان»و «ورق-پاره‌های زندان» به کار برده است، مورد بررسی قرار گیرد. علوی در داستان چمدان که دیدی چپگرایانه آشکاری ندارد، تشبیهاتش بیشتر معطوف به توصیف زنان ...