سعدی استاد مسلم غزل‌سرایی در ادب فارسی است. دل‌نشینی و اثرگذاری کلام او نسبت به غزل شاعران دیگر به عوامل فراوان فرهنگی، زبانی، بیانی، تصویری و... وابسته است. هرچند ظرایف متعدّدی از اشعار سعدی توسط پژوهشگران و منتقدانی نظیر هانری ماسه، ‌غلامحسین یوسفی، علی دشتی، ‌محمود عبادیان، سعید حمیدیان،‌ تقی پورنامداریان، ‌ضیاء موحد و... کشف و ارائه شده، هنوز جزئیاتی از شگردهای سخن­سرایی ­او به‌ویژه در غزل ب...

قرآن کریم از جمله مسائلی که تاکید زیادی بر روی آن نموده، آموزه‌ی تقوی می‌باشد؛ به طوری که بسیار مورد سفارش قرار گرفته و عامل سعادت، فوز و فلاح معرفی شده است. با توجه به اهمیت موضوع، نوشتار حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که گستره‌ی شمول و عمومیت زمانی و مکانی تقوی در قرآن چقدر است؟ این مقال با رویکرد قرآنی و با استناد به آیاتی که به عمومی بودن آموزه اخلاقی تقوی اشاره دارند، این گونه آیات را در...

ماهیت شناسی حکم شرعی از دیرباز در مباحث علم اصول فقه مطرح بوده است. از نظر تاریخی، بحث از ماهیت شناسی حکم در دانش اصول فقه شیعه از ناحیه علامه حلی در کتاب تهذیب الوصول الی علم الاصول مطرح‌شده است. فقیهان شیعه در زمینة ماهیت‌شناسی حکم شرعی اتفاق‌نظر ندارند. برخی حکم را خطاب شرع دانسته‌اند که به اقتضاء یا تخییر یا وضع به افعال مکلفین تعلق می‌گیرد. بعضی دیگر حکم را اراده ...

مقام و موقعیت زن در طول تاریخ اسلام از مسائل قابل تأمل این مقطع از تاریخ است. در این میان می توان از عایشه دختر ابی بکر به عنوان شخصیتی سیاسی – مذهبی وقایع صدر اسلام نام برد و تأثیر بسزایی در روند حوادث صدر اسلام داشته است و در این پژوهش به این مهم پرداخته خواهد شد. عایشه شخصیتی «وجیهه الملّه » داشت. از طرفی همسر پیامبر(ص) و از سوی دیگر دختر ابوبکر بود، علاوه بر اینها دارای سواد و حافظه قوی بود...

مفاهیم قدرت و هم‌بستگی دو مؤلفة مهم در زبان­شناسی اجتماعی­اند. قدرت و هم‌بستگی نشان‌دهندۀ روابط اجتماعی­اند و این روابط در استفادۀ یک­جانبه یا دوجانبه از اصطلاحات خطاب و کنش­گفتارها نهفته است. گفتمان­های گوناگون را می­توان با این دو مفهوم تحلیل کرد. تاکنون گفتمان معلم و دانش­آموز در قالب این دو مفهوم بررسی نشده‌است، از این­رو، پژوهش حاضر این نوع گفتمان را با در نظر گرفتن اصطلاحات خطاب و کنش­گفت...

گرشاسب­نامه را همگان کتابی افسانه­ای و حماسی دانسته­اند و بیشتر تحقیقات دربارة این زمینه­هاست اما ظرفیت­های این کتاب در بخش تعلیم آداب و رسوم شاهی و اخلاق­ نیک و به­خصوص اندرزهای بخش راه ­و روش کشورداری خطاب به شاه و آیین خدمتگزاری خطاب به مردم در آن پربسامد است. اینکه چرا اسدی در این داستان اسطوره­ای و افسانه­ای­ حماسی این­ همه اندرز و مباحث اخلاقی را گنجانده است، سؤال­برانگیز است. هدف این پژو...

با تأمل در آثار تعلیمی فارسی می‌توان دریافت که در اکثر این آثار نوعی دسته‌بندی در طیف مخاطبان دیده می‌شود؛ دسته‌ای از آثار فقط خطاب به پادشاهان و شاهزادگان نوشته شده‌اند و دسته‌ای ‌خطاب به وزرا یا مردم عادی. در برخی دیگر از آثار تعلیمی نیز نویسنده هر فصل از کتاب خود را به آموزش مطلبی به گروهی از مردم اختصاص داده است؛ مثل آنچه در باب پنجم مرصادالعباد مشاهده می­شود. این درحالی است که در آثار تعلی...