چکیده: سیّد محمد سحاب اصفهانی، از شاعرانِ باذوقِ عصر قاجار و از ستایشگران فتحعلی شاه است. او قریحه ی سخن-سرایی را از پدرش هاتف اصفهانی به ارث برده، که وی نیز از شاعران برجسته ی دوره ی بازگشتِ ادبی است؛ دوره ای که در آن گروهی از شاعران، از ابتذالی که در سبک هندی به وجود آمده بود رویگردان شدند و به منظور احیای زبان و شعر پارسی، که به زعم آنان و بسیاری از سخنوران- به انحطاط و رکود گراییده بود؛ اشعار...

شعر را می توان آیینه ی تمام نمای افکار واحساسات شاعر دانست اما غزل در بین قالب های شعری توانسته است جایگاهی والاتر در این خصوص بیاید؛چراکه در آن، شاعر به بیان احساسات اصیل وخالص خویش نسبت به اصلی ترین گوهر وجودی جهان هستی یعنی عشق می پردازد.هرچند در غزل، موضوعات ومفاهیمی دیگر نیز طرح می شود.نزار قبانی شاعر غزلسرای سوری از جمله شاعرانی است که او را باید به حق یکه تاز میدان عاشقانه های عربی دانست...

تأمل دراندیشه­های شاعران از پژوهش­های مهم ادبی به شمار می آید .یکی از این اندیشه­ها یا مضامین، عرفان است.عرفان با ادبیات بویژه ادبیات فارسی پیوندی ناگسستنی دارد.از زمانی که عرفان راه خود را درشعر فارسی باز­کرد و مضامین عرفانی برپایۀ عشق به ذات پروردگار به رشتۀ نظم کشیده شد ، ادبیات فارسی شکوفا شد وتکامل یافت .یکی از شاعرانی که می­توان اشارات عرفانی را در اشعارش به خصوص غزلیاتش دید، فخرالدین عرا...

ظهیر‏فاریابی یکی از نام‏آوران عرصه شعر فارسی به‏ خصوص غزل است. او نقش عمده‏ای در شکل‏ گیری، تحول و اعتلای غزل فارسی داشت ‏است. این مقاله، بر اساس نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون‏ های آماری همچون Anova به دنبال این پرسش است که مهم ترین جلوه‏ های موسیقی (بیرونی و کناری) در غزل‏ های ظهیر چگونه به‏ کار‏ رفته‏ اند و مهم‏ ترین عوامل تحول و اعتلای غزل او کدام‌اند و از مقایسه این موضوع با قص...

وزن از عناصر اصلی شعر است. در ادبیات فارسی به علّت ماهیت ویژه‌ای که این عنصر دارد، با وجود سال‌ها تلاش‌شاعران نوپرداز و شعر سپیدسرا، هنوز به عنوان شاخص اصلی شعر قلمداد می‌شود. در میان قالب‌های سنتی، غزل به‌ عنوان‌ قالبی ثابت در هزارسال ادبیات فارسی، باتوجه به شکل ظاهری‌اش پیوندی تنگاتنگ با وزن وعروض دارد. این پیوند وقتی اهمیت بیش‌تر می‌یابد که فرض کنیم، جدا از ظاهر ثابت و محدود عروضی غزل در ادبی...

چکیده: در امر نقد و بررسی محتوای غزل پس از انقلاب اسلامی،به منظور فراهم شدن بستری مناسب برای این کار، اشاره ای مختصر به موضوع نقد و نیز ادبیات معاصر شده است . بررسی درونمایه ی غزل فارسی به عنوان معتبرترین قالب شعری در سالهای پس از انقلاب اسلامی، مستلزم شناخت و معرفی چهره های شاخص غزل معاصر است. در این پژوهش با معرفی هفت شاعر غزل سرای مشهور(قیصر امین پور، محمدعلی بهمنی، علیرضا قزوه، حسین منزوی،...

چکیده: شعر غنایی فارسی با تغزل آغاز می شود و پس از آن به صورت قالبی مستقل در بر دارنده ی بسیاری از احساسات شاعران فارسی زبان، روند تکوین را طی می کند. رنگ به عنوان یکی از اساسی ترین عناصر در غزل فارسی نقش بازی می کند. در اوایل سده ی هشتم هجری، خواجو غزل پردازی موفق است که غزل عاشقانه و عارفانه را به صورت بسیار جدی دنبال می کند. در این پژوهش فراوانی و بسامد رنگ ها در غزل های خواجو براساس نظریات...

غزل شهریار یکی از زیباترین غزل های عاشقانه ادب فارسی است و از دلائل دلچسبی آن از سرگذراندن مرحله عاشقی از ناحیه خود شاعر است تا جائی که تأثیر این حادثه را می توان در تمام مراحل زندگی اوآشکارا مشاهده کرد. در غزلیاّت شهریار به وضوح حالات عاشقی از قبیل : جرقه های نخستین عشق ،بحران ، حیرانی ، ناکامی ، اضطراب و نگرانی قابل رویت است . طبیعتاً این ماجرا نکات منفی و مثبتی را در زندگی شاعر رقم زده است که ...

قرن­­ششم یکی از سده های بسیار تاثیر گذار در تحول و استقلال قالب­غزل است. از میان غزل سرایان این سده، بیش ازهمه انوری در تغییرات و سیر تطور غزل موثر بوده است. در این پژوهش سعی شده است ضمن معرفی اجمالی جنبه های مختلف اهمیت انوری در تحول و سیر غزل فارسی، سیمای معشوق انوری با تأکید بر توصیف اجزای ظاهری آن، بررسی وتحلیل شود؛ بنابراین ابتدا مهم ترین و ویژه ترین اعضای اندام مورد توجه انوری در تصویر سی...

      آن بخش از شعر جاهلی که از شائبة ساختگی بودن به دور باشد، آینه­ای شفاف و روشن از جامعة زنگار­گرفتة دوران پیش از اسلام و رفتار، اندیشه و آرمانهای نا­بخردانة مردمانش است. تصویر راستین این جامعه را تنها بایست در سروده­های گروه­های معترض و رانده­شدة آن زمان مانند شاعران سیاه، موالی، بردگان و صعالیک و البته در میان آیات قرآن جستجو کرد. سروده­های عنترﺓ بن شداد، شاعر سیه­چرده و حبشی­الاصل جاهلی د...