«استقلال خواهی» که از شعارهای اساسی انقلاب اسلامی ایران بود، دارای وجوه، سطوح، ابعاد، مؤلفه‏ ها و شاخص ‏های متفاوتی است. از یک منظر می‏ توانیم دو سطح برای آن در نظر بگیریم: سطح ذهنی ـ معنوی؛ سطح عینی ـ مادی. با این پیش فرض که فرهنگ، به معنای مجموعه محتوای باطنی ما انسان‏ها، سازنده رفتار و کردار ماست، می‏ توانیم ادعا کنیم که رسیدن به «استقلال» در عرصه ‏های فرهنگی، به معنایی که گفته شد، شرط لازم ...

انسان در طول هزاران سال حیات خویش بر روی کره خاکی آثار و بقایای فراوانی از خود برجای گذاشته است، که حکایت از شیوه زندگی او دارد. این آثار متنوع در حقیقت نمایانگربازتاب های مادی و معنوی اوست که در مجموع فرهنگ وی را تشکیل می دهند. همانطور که مطالعه فرهنگ های جوامع باستانی را از اهداف عمده باستان شناسی دانسته اند، پس باید از تمامی آثار بشر جهت شناخت فرهنگ او استفاده کرد. در میان یادگارهای بشر برای...

فرهنگ هر ملتی از مجموعه‎ای باورها و اعتقادات شکل گرفته است که به مرور زمان پدید آمده و یا از فرهنگ‌ها و ملل دیگر وام گرفته شده‎اند. در باورهای مردم ایران نیز به تبع دیگر ملل جهان، اعتقاداتی وجود دارند که‎ یا ریشه در فرهنگ اصیل ایرانی دارند و یا بر اثر تداخل اعتقادات ملل مختلف با فرهنگ ایرانی به وجود آمده‎اند. کشور ایران در سه دوره‎ی زمانی مختلف، مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته و علاوه بر ویرانی‎...

سیاق و سبک(های) زندگی انسان بنیادی مادی و غیرمادی دارد. جامعه­شناسی با ابزار تحلیلی فرهنگ، هر دو جزء مادی و غیرمادی آن را مطالعه می­نماید. یکی از عناصر غیرمادی مجموعه فرهنگی سبک زندگی، عنصر معرفتی است. این نوشتار با پرداختی اجمالی به ویژگی­ها و نیز بنیاد معرفت­شناختی سبک­های زندگی سنتی، مدرن و پست مدرن؛ فرآیند تمدن و شهرنشینی را بررسی نموده است. در فرآیند تمدن، شیوه زیست انسان دچار تحولاتی گش...

مردمان بومی مردمانی هستند که از ادوار گذشته و به‌ویژه پیش از استعمار دارای تاریخ، پیوندها، و سنت‏های مشترک با یک‌دیگر بوده‏اند که سبب جدایی آن‌ها از جامعة اصلی و مرکزی و برخورداری از نظام‏ها و الگوهای ارزشی و فرهنگی خاص خود شده است. این مردم، که در چارچوب‏ها و نظامات قدرت مرکزی زندگی می‏کنند، با سرزمین و محل اقامت خود رابطه‏ای عاطفی و معنوی دارند و نیز حفظ و صیانت از فرهنگ و میراث غیر مادی خود ...

زمینه وهدف: یکی از اهداف اصلی هر سازمانی، دستیابی به موفقیت است. موفقیت های چشمگیر دهه اخیر سازمان هایی با حداقل امکانات از یک سو و شکست سازمان هایی با بهترین توانایی های مادی از سوی دیگر، بیانگر نقش قابل توجه عوامل غیر مادی و معنوی در موفقیت آنها بوده است که در این میان فرهنگ سازمانی به عنوان عاملی موثر در عملکرد سازمان تلقی می گردد. پژوهش حاضر با هدف یافتن رابطه بین فرهنگ سازمانی و موفقیت ساز...

*                   تاریخ دریافت: 20/10/91                      تاریخ پذیرش: 5/4/92         چکیدهامروزه مطالعات اوقات فراغت بخش مهمیاز دانش میان رشتهای مطالعات فرهنگی، سبک زندگی، جامعهشناسی اوقات فراغت، روانشناسی اجتماعی و مواردی از این دست است. در این راستا تحلیل تاریخی فرهنگ و سبک زندگی زنان، بعنوان نیمه مورد غفلت واقع شده پژوهشهای عصر حاضر بویژه در کشوری چون ایران دارای فرهنگی کهن است و تغیی...

آب، این عطیه آسمانی که به تعبیر کلام الهی بن¬مایه هستی است و عرش حق بر آن استقرار یافته است، به عنوان نماد جهانی حیات، در فرهنگ و آداب و رسوم اجتماعی مختلف، نمود ویژه¬ای دارد؛ بنابراین باران که قطره های آب فرود آمده از ابرها است، باید ببارد تا آب جاری شود. اما متأسفانه یا به سبب علل و عوامل مادی از قبیل نوسانات اقلیمی و تحولات زیست¬محیطی و... و یا عوامل غیر مادی و غیر طبیعی از قبیل گناه، غضب خد...

در گذشته اکثر جامعه شناسان علم و فناوری، تلاش های اندکی برای وارد شدن به حوزه رسمی جامعه شناسی فرهنگ انجام داده و حتی در برابر تحلیل های فرهنگی مقاومت می کردند. جامعه شناسان فرهنگ نیز در زمینه فرایند تولید علم و فناوری، تحلیل های ناچیزی ارائه می دادند. این در حالی است که ویژگی عمده جامعه شناسی معرفت و علم جدید تأکید بر فرهنگ و تحلیل فرهنگی در مطالعات علم و فناوری است.در این مقاله به بررسی روندی...