اکتشاف، استخراج و بهره برداری از منابع زیرزمینی نفت و گاز مستلزم صرف هزینه و تحمل ریسک بالایی است. به این منظور کشورهای برخوردار از منابع زیرزمینی سعی در انعقاد قرارداد با شرکت های نفتی خارجی دارند. «قراردادهای بین المللی نفت» را در بخش بالادستی می توان به «قراردادهای ریسکی» یا «بدون ریسک» دسته بندی کرد. «قرارداد مشارکت در تولید»، از زمره «قراردادهای ریسکی» است که براساس آن حق الزحمه پیمانکار و...

مقالۀ پیش رو، به منظور شناسایی اهداف و منافع کشورهای نفتی، به ویژه ایران، در انعقاد قراردادهای حوزه‌های اکتشاف، توسعه، استخراج و تولید نفت و گاز با شرکت‌های بین‌المللی در مقابل اهداف و منافع آن‌ها، سامان یافته است. این پژوهش، از دو روش اسنادی و کتابخانه‌ای و نیز پیمایشی با مصاحبۀ ساختاریافته با نخبگان انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد اهداف و منافع دو طرف قرارداد بسیار گوناگون است. این اهد...

نفت و گاز یکی از مهم ترین منابع انرژی در حال حاضر شمرده می شوند. این منابع در مخازن نفتی و در لایه های زیرزمینی قرار گرفته اند. دست یابی به آن جز از راه شناسایی میدان های نفتی و استخراج نفت از آنها ممکن نیست. صنعت نفت ایران و جهان تاکنون سه نوع قرارداد تیپ را در حوزه اکتشاف و توسعه میدان های نفتی تجربه کرده است: الف) قراردادهای امتیاز؛ ب) مشارکت در تولید؛ ج) خرید خدمت. استفاده از قراردادهای موج...

توزیع منصفانه ریسک میان کشور میزبان و شرکت های بین المللی نفتی، از موضوعات بسیار مهم در قراردادهای نفتی است. در این مقاله توزیع ریسک میان شرکت های بین المللی نفتی و دولت در قراردادهای بیع متقابل توسعه نسل اول، دوم و سوم مورد بررسی قرار می گیرد. ریسک های شرکت های بین المللی نفتی در قراردادهای بیع متقابل عبارتند از: ریسک هزینه، ریسک تأخیر در تکمیل پروژه، ریسک عدم دستیابی به تولید قراردادی، ریسک ک...

هدف اصلی این مطالعه ارزش‌گذاری سوآپ نفت­خام ایران با کشورهای حاشیه دریای خزر است. در قراردادهای سوآپ نفت‌خام، ایران می‌تواند دو نقش «معاوضه‌گر» و یا «خریدار و فروشنده» را ایفا کند. هم‌چنین، دریافت نفت‌خام از شمال کشور و تحویل معادل ارزشی آن از جنوب کشور می‌تواند همزمان اتفاق بیفتد و یا با فاصله زمانی رخ دهد. به‌همین منظور، با دو فرض همزمانی و فاصله زمانی یک ماهه و سه ماهه بین دریافت نفت‌خام از ...

قرارداد توسعه میدان درود یکی از قراردادهای بیع‌متقابل نسل اول است که در سال 1377 میان شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های نفتی الف (Elf) و آجیپ (Agip) منعقد گردید. هدف از این قرارداد افزایش تولید میدان از 140 هزار بشکه به 220 هزار بشکه در روز بود. در این مقاله برنامه تولید پیشنهادی شرکت‌ الف برای سالهای 2024-2000 با مسیر بهینه تولید نفت از میدان درود مقایسه شده است. مسیر بهینه تولید نفت از میدان درود...

درج شروط ثبات و تعادل اقتصادی در قراردادهای نفتی بین المللی یکی از مکانیسم های قراردادی مدیریت خطرات سیاسی و اقتصادی حاکم بر این نوع قراردادهاست که از نخستین سالهای پس از اقدامات ملی سازی و مصادره های گسترده در قرون نوزده و بیست میلادی، مورد توجه کارشناسان حقوقی شرکت های بین المللی نفتی قرار گرفته است. در سالهای بعد، اختلافات زیادی در رابطه با اقدامات ملی سازی کشورهای درحال توسعه و مصادره اموال...

دهۀ 1990 آغاز صادرات نفت برای توسعۀ اقتصادی کشورهای نواستقلال در آسیای مرکزی است که به‌علت دسترسی‌نداشتن به آبراه‌های آزاد بین‌المللی و صرفۀ اقتصادی نداشتن صادرات نفت خام با هواپیما و یا حمل‌ونقل آن از راه‌های زمینی از نظر به صرفه‌بودن مسیر انتقال نفت از ایران به جهت ارتباط دریایی از راه دریای عمان و خلیج فارس با اقیانوس‌ها، به معاوضۀ نفت متوسل شده‌اند. شروع آزمایشی این عملیات نفتی در ایران، از...

یکی از ویژگی‌های شاخص الگوی جدید قراردادهای نفتی ایران، لزوم شراکت شرکت‌های خارجی با شرکت‌های ایرانی و مشارکت در اجرای عملیات نفتی است. بستر اصلی این مشارکت، قرارداد عملیات مشترک (ق.ع.م) است که میان اعضای کنسرسیوم تشکیل‌شده از شرکت (های) خارجی و شرکت (های) ایرانی منعقد می‌گردد. اعضای حاضر در ق.ع.م، به دو گروه تقسیم می‌شوند: عامل و غیرعامل. وظیفۀ اصلی عامل، تصدی و مدیریت روزانۀ عملیات نفتی و وظی...

انتقال و توسعه ی فن آوری به عنوان یکی از مطلوبیت های قراردادهای بالادستی نفتی محسوب می شود و تاکنون اقدامات متعددی در این راستا انجام شده که موفقیت آن در مقام عمل چشم گیر نبوده است. بررسی حقوقی شروط قراردادی، می تواند محملی مناسب برای استفاده ی هرچه بیشتر و بهتر از قرارداد و جلوگیری از زیان های احتمالی فراهم کند. بنابراین در نوشتار حاضر تعهد به وسیله یا نتیجه بودن شرط انتقال فن آوری در قرارداده...