زمینه و هدف: پژوهش پیش رو دربرگیرنده مسائل مربوط به نظم و امنیت اجتماعی و بازتاب آن در مهم‌ترین متون نثر ادب فارسی، از ابتدا تا سده هشتم هجری است. اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر در این است که جای آن در مطالعات و پژوهش‌های ادبی موجود تاکنون خالی بوده است. هدف از این تحقیق آن است که روشن شود، عناصر، مجریان و ابزارهای (اماکن) نظم و امنیت اجتماعی در سیر فرایند ایجاد، اعمال، چگونگی برقرار...

رسالۀ نفایس الکلام و عرایس الاقلام از آثار منثور قرن هفتم است که به دست رضی الدّین خشّاب- احمد بن محمود سمرقندی- در سال 643 ق تألیف و تدوین شد. به شهادت دیباچۀ این رسالۀ منشآت گونه، رضی الدّین که در همان سال صدرنشین مسند انشا بود؛ به فرمان افتخار جهان -از سران آل برهان­- برای جلوگیری از تضییع و انهدامِ آثار باقیماندۀ این سلسله، نفایس را تدوین کرد. این رساله مجموعه­ای از مفاوضات و امثلۀ مربوط به آل ...

سخن و آداب آن از موضوعاتی است که در متون ادبی و اندرزنامه های فارسی میانه همواره به آن توجه شده است. برای بیان آداب سخن دانی و اهمیت آن در متون این دوره می توان آن ها را به چند موضوع کلی تقسیم بندی کرد. در این گزارش، ابتدا در مقدمه ای کوتاه به اهمیت سخن در ادبیات ایران باستان پرداخته شد؛ سپس آداب سخن دانی در متون ادبی و اندرزنامه های فارسی میانه در قالب موضوعات «راست گویی و دوری از دروغ»، «با ا...

در لابلای متون عربی که در قرون نخستین اسلامی، ایرانیان نگاشته اند، عبارات و ابیاتی به فارسی دیده می شود که نکات ارزشمندی را در تاریخ زبان و ادبیّات فارسی روشن می نماید. با بررسی این متون گاه ابیاتی به گنجینه کهن ادب فارسی افزوده می شود و گاه حوزه نفوذ فارسی دری در قرون نخستین، دقیق تر مشخّص می گردد. بحث در تاریخ ادبیّات فارسی بدون بررسی فارسی نگاشته های متون عربی چندان دقیق نخواهد بود. در این جستا...

یکی از رایج ترین شیوه های بهره گیری از آیات قرآن در نثر نویسندگان، اقتباس و تضمین است. تاریخ جهانگشای جوینی که یکی از برجسته ترین متون نگارش یافته به نثر فنی است از این شیوه بسیار بهره برده است. در این مقاله ضمن اشاره به تضمین و اقتباس و اغراض آن در تاریخ جهانگشا انواع آن را نیز از نظرگاه های متفاوت بررسی می کنیم.   یکی از مواردی که در این نوشته مورد توجه قرار گرفته جایگاه دستوری آیات قرآن در ...

ابدال اصطلاحی است با ماهیتی مجهول که مصادیق فراوانی در حوزه فرهنگ و ادبیات فارسی دارد. بررسی ابعاد گوناگون ماهوی و چگونگی نحوه استقرار این دست اصطلاحات در متون ادب فارسی، غایتاً منجر به استنتاج برداشتی واحد خواهد شد.چیستی نقش و جایگاه، انتساب ویژگی های اخلاقی و خصوصیات، تعداد، اهمیت اشاره در متون متصوفه، مرتبه ابدال در طبقه بندی اولیاء و پرسش هایی این گونه، جنبه های مبهم ابدال را روشن خواهد کرد....

چکیده به جرأت می توان گفت که تا به حال تمام یا اغلب تحقیقات زیبایی شناسی در متون فارسی عموماً بر روی متون نظم انجام گرفته و به اساس زیبایی ، آمیختگی موارد بلاغی و به در بر داشتن صور خیال در نثر های فنّی که صفت شعر منثور را زیبنده ی آن ها می گرداند ، کم توجّهی شده است . اندکی تامّل در آثارتحقیقی و رساله های آموزشی ، خود دلیلی واضح بر این مدّعاست که ادب منثور وکتاب های نثر ، درمقایسه با کتاب های نظم...

اطناب یکی از ارکان متون نثر فنّی و مصنوع است، از این رو در کتاب درّه نادره نقشی بسزا دارد. میرزا مهدی خان استرآبادی(فو 1175هـ..ق) در این اثر نادر سعی دارد تا با  بهره­گیری از انواع شیوه های سخن پردازی از جمله اطناب علاوه بر نوشتن تحولات عصر نادرشاه (فو 1160هـ.ق)، از سوی مهارت خود را بر فن انشا و شیوه های منشیانه و از دیگر سو تسلّط خود را مفردات و مترادفات در زبان عربی و اسالیب نگارش نشان دهد. این ...

این پایان نامه تلاشی است برای توصیف سبک نثر داستانی معاصر. هدف اصلی شناخت ویژگیهای سبکی نثر داستانی امروز است از جهت واژه گزینی ، جمله بندی ، شیوه های ایجاز یا اطناب ، چگونگی تکرار ، توجه به زبان عامیانه ، تاثیر متون کهن ، صنایع ادبی و غیره . از آنجا که شناخت این موارد جز با توصیف سبک نویسندگان معاصر به طور جداگانه ممکن نیست ، آثار داستانی هشت نویسنده مطرح در فاصله سالهای 1300 تا 1357 ه ش مبنای...

زمینه و هدف: پژوهش پیش رو دربرگیرنده مسائل مربوط به نظم و امنیت اجتماعی و بازتاب آن در مهم‌ترین متون نثر ادب فارسی، از ابتدا تا سده هشتم هجری است. اهمیت و ضرورت پژوهش حاضر در این است که جای آن در مطالعات و پژوهش‌های ادبی موجود تاکنون خالی بوده است. هدف از این تحقیق آن است که روشن شود، عناصر، مجریان و ابزارهای (اماکن) نظم و امنیت اجتماعی در سیر فرایند ایجاد، اعمال، چگونگی برقرار...