فقیهان شیعه دربارۀ جایز نبودن تغییر وقف، جز در مواردی ویژه، اجماع دارند. باوجود این، اتفاقِ‌نظری میان آنان دربارۀ علت جایز نبودن آن نیست. برخی معتقدند علت جایز نبودنِ آن حکم شرعی منع است؛ دسته‌ای دیگر می‌گویند ماهیت وقف به گونه‌ای است که با هرگونه تغییری منافات دارد و روایاتی که دلالت بر منع دارند، جملگی جنبۀ تأیید دارند، نه تشریع و تأسیس؛ دستۀ سوم معتقدند علت جواز تغییر وقف آن است که بعد از وقف ...

چکیده: سنت وقف یکی از فعالیت هایی است که از ادوار گذشته تا کنون در تمامی جوامع وجود داشته است. در ایران نیز این سنت از زمان باستان به صورت یک اعتقاد مذهبی دیده می شود؛ اما مهمترین دوره رونق و شکوفایی سنت وقف در تاریخ ایران مربوط به عصر صفوی می باشد. که از جمله دلایل آن ، علاقه زمامداران این سلسله به وقف اموال در جهت رونق و آبادانی بقاع متبرکه شیعه و ماهیت دینی حکومت ایشان بوده است. به نحوی که...

وقف، سنّت حسنه‌ای است که نه تنها در اسلام، بلکه در سایر ادیان و مذاهب و حتی در میان اقوام و ملل دیگر مورد توجه و تأیید قرار گرفته است. ترویج نهاد وقف در جامعه تأثیر بسزایی در توسعة اقتصاد کشور دارد و با پر کردن خلأها و رفع نیازهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مردم کمک شایانی برای دولت به شمار می‌آید. آنچه در گذشته مورد وقف قرار می‌گرفت زمین، خانه، باغ و بعضاً اموالِ منقولِ دارای ارزش ذاتی بود، اما...

در مقاله حاضر نگارندگان در پی واکاوی دیدگاه فقیهان امامیه و طرح نگاه صحیح پیرامون مسئلۀ محدوده و مقتضای وقف بر نوادگان یا منسوبان به واقف هستند. مشهور فقیهان امامیه بر‎آنند که اگر واقف صیغۀ وقف را به‌نحو اطلاق به‌کار ببرد و به تفسیر و تصریح مصادیق آن نپردازد؛ نوادۀ دختری مجازاً در شمار موقوف‌ٌعلیهم محسوب می‎‌شود و در وقف بر منسوبان، نظر به اینکه نوادگان دختری به واقف (پدربزرگ مادری خود) انتساب نم...

دین مقدس اسلام به‏عنوان کامل‏ترین دین الهی، برنامه‏ای جامع و کامل در راستای سعادتمندی انسان دارد. وقف از جمله سفارش‏های مؤکد اسلام است. وقف واجب نیست، اما مصلحت‏‏های فراوانی دارد که در تعالی روح و ایجاد معنویت در جامعه سهم بسزایی ایفا می‏کند. افراد زیادی علاقه‏مند به وقف هستند لیکن این امکان برای همگان فراهم نمی‏شود؛ به‏ویژه اگر عین موقوفه از نوع ساختمان، مدرسه و... باشد؛ زیرا نیازمند مبالغ زیا...

سنت حسنه وقف پشتوانه اقتصادی اهداف بلند انسانی است که در طول تاریخ با توجه به سطح زندگی مردم برای رشد فرهنگ و دانش بشری، تأثیری بس سترگ داشته است. اکنون با تغییر نوع زندگی و گسترش نقش ابزارهای مالی در توسعه و رشد کشورها، با پیوند بین نهاد مبارک وقف و پول، می‏توان از این ظرفیت بالقوه برای کاهش هزینه‏های اجتماعی و رشد و تعالی جوامع گام برداشت. در آثار اسلامی، مفهوم وقف با لزوم حفظ عین موقوفه و عد...

موضوع وقف و ایقاف در جوامع اسلامی، به خصوص کشور جمهوری اسلامی ایران، از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. علی¬رغم تعدد و تنوع موقوفات موجود در کشور که ارزش ریالی قابل توجهی را به خود اختصاص داده¬اند، امر بهره¬برداری از اوقاف، گامهای نخستین بهبود را می¬پیماید. این تحقیق در پی آنست که با ملحوظ نمودن ضوابط پیچیده این حوزه و محور قرار دادن تحلیل ماتریس جی¬ای، خط-مشی راهبردی بنیاددر انتخاب سبد سرمایه¬گذار...

از شرایط صحت وقف، مالیت شرعی داشتن، عین بودن، قابلیت قبض و اقباض و ابدی بودن شیء موقوفه است؛ بر این اساس، مخالفان صحت وقف حقوق معنوی، در امکان وقف حقوق معنوی (که حسب کارکردهایش، از موضوعات مهم و مبتلی‌به در حوزۀ مسائل اجتماعی و اقتصادی به‌شمار می‌رود) تردید کرده‌اند. البته موافقانی نیز برای وقف حقوق معنوی وجود دارند که دلایل آنها، اغلب عام، فراگیر و فراوقفی است و با تکیه بر قواعد و اصولی که به ...

وقف، یک عمل خیرخواهانه ی فطری است و رواج آن با تولّد اولین جوامع و تمدن ها آغاز شد. شارع مقدس اسلام نیز این تأسیس بشر را امضاء و البته تعریف جدیدی از آن ارائه نموده است. پیامبر اسلام در جهت توصیه برای وقف، به اصحابشان فرمودند: "حَبَّسَ الأصلْ و سبّل الثمره". این کلام نبوی، مبنای اصلی شناخت ماهیت و تعریف وقف نزد همه ی فقها قرار گرفته است. نگارنده در طی این تحقیق باعنوان بررسی فقهی – حقوقی وقف با نگاهی...

چکیده : اصولاً نهاد وقف می تواند یک سنت اثر گذار در تعاملات اجتماعی باشد ، ولی متأسفانه و بنابه دلایل مختلف با اقبالی مناسب از سوی حقوقدانان و فقهای ما روبرو نگردیده است و آنگونه که لازم بوده به جنبه های مختلف آن پرداخته نشده است ، بطوریکه در کتب فقهی اکثر فقها در انتهای مباحث مربوط به وصیت به صورت گذرا و کوتاه به آن اشاره شده و قانونگذار نیز در هنگام تدوین قانون مدنی التفاتی شایسته به مباحث آن...