طرح دیدگاه های قرآنی و دانشهای قرآنی اسماعیلیه با استفاده از متون اصلی این فرقه و بررسی آرای ایشان در باب تأویل، مَثَل و ممثول است. نویسنده، پس از اشاره گذرا به عوامل دشمنی با اسماعیلیه، نتایج پژوهش در افکار و باورهای قرآنی باطنیان را برشمرده و سپس به دلیل نام گذاری قرآن، نزول قرآن، اعجاز قرآن، تحریف قرآن و نسخ از نگاه اسماعیلیان پرداخته است. اسماعیلیه، با تحلیل عقلی، ماهیّت وحی را تبیین می کنند و...

بررسی آراء نواندیشان معاصر در حوزه مسائل قرآنی، موضوعی درخور اهتمام است. محمد شحرور از نواندیشانی است که با قرائت ایدئولوژیک از نص، نگاهی نو به موضوعات قرآنی دارد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی، بر آن است که مبانی فکری محمد شحرور را در نگرش وی به فهم آیات قرآن، با استناد به آثار او مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که شحرور با تقسیم‌بندی قرآن به آیات رسالت و نبوّت، نسبی ب...

الف- موضوع و طرح مسأله: با توجّه به اهمیّت مبحث ناسخ و منسوخ در قانون گذاری و استنباط مسائل شرعی از قرآن کریم و سنّت و محوریّت کلمات معصومین (علیهم السّلام) در شرح و تبیین و تفسیر قرآن و از طرفی مغفول واقع شدن اهل بیت (علیهم السّلام) در این گونه مسائل، بررسی «نسخ آیات قرآن در مکتب اهل بیت (علیهم السّلام)» امری ضروری به نظر می رسد. هدف این کار تحقیقی، بررسی دیدگاه معصومین (علیهم السّلام) در مورد نسخ آی...

آسیب¬شناسی آثار علمی، یکی از فعالیت های پژوهشی مهم است که می تواند علاوه بر روشن کردن نواقص و ضعف ها، راه برطرف کردن آنها را نشان دهد. اثر حاضر با هدف شناسایی و معرفی آسیبهای پایان¬نامه¬های علوم قرآنی نگارش یافته است و 62 پایان¬نامه کارشناسی¬ارشد دانشکده علوم و فنون قرآن تهران را مورد بررسی قرار داده است. آسیبهایی که در بخش¬های موضوعی، روشی و محتوایی مطرحند، برای این مهم انتخاب شده¬اند، زیرا یا...

«عمل به قرآن» یکی از مسائل مورد توجه در قرآن و روایات است که در جانب دیگر آن، دو مقوله قرائت و تدبر همراه با استماع، ترتیل و تلاوت قرار دارد. موضوعی که همواره مورد بررسی دانشمندان این حوزه بوده، این است که چگونه می­ توان بین عمل به قرآن با دو مقوله قرائت و تدبر پیوند برقرار کرد. در این مقاله، مفهوم «عمل به قرآن» و ارتباط سامان­ یافته آن با دو مقوله قرائت و تدبر با تکیه بر استنادات قرآنی و روایی...

اعراب قرآنی و تجزیه و تحلیل این متن مقدس بر اساس قواعد عربی، یکی از کهن­ترین علوم اسلامی قرآنی به شمار می‏آید. از سوی دیگر، به دلایلی گاه برای یک یا چند لفظ و عبارت قرآنی، اعراب‏های مختلفی ذکر شده یا محتمل می­شود. در اینجا، به توجیه صحت این اعراب‏ها یا نقد و بررسی صحت و سقم آنها نیاز می­شود. علم توجیه اعراب قرآنی، در حقیقت، متصدی این مسئله است که بر اساس مستندات متعدد، به توجیه و نقد و بررسی اع...

«اعراب­القرآن­الکریم» درسی است که در طی آن، آیات قرآنی تجزیه و ترکیب می­شوند و دانشجویان ضمن بررسی صرفی و نحوی واژه­های قرآن کریم، در فهم مفاهیم آیات نورانی قرآن کریم توانمند می­شوند. این علم اگرچه درمیان علوم قرآنی پیشینه­ای دیرینه دارد و از دانشمندان قدیم و جدید علوم عربی و قرآنی از دیرباز تألیفات ارزشمندی ­زیرعنوان «اعراب­القرآن» یا «معانی­القرآن» و یا نرم­فزار «اعراب­القرآن» دردسترس­علاقه­م...

بحث سیاق از مباحث کلیدی و زیربنایی در حوزه علوم قرآنی و اصول تفسیری است. این نقش کلیدی در حوزه های معارفی دیگر هم چون فقه و اصول نیز مطرح است. دانشمندان علوم قرآن و تفسیر، از سیاق بسیار یاد کرده‏اند و آن را مورد استناد قرار داده‏اند، ولی تعریف دقیقی از سیاق ارائه نکرده اند و هم چنین در تحقق سیاق، دو شرط ارتباط صدوری و ارتباط موضوعی را بیان کرده اند، که به نظر می رسد این دو شرط باید مورد واکاوی ...