با وجود تنوع منابع الکترونیک، کتاب‌ درسی همچنان اصلی‌ترین ابزار آموزش زبان محسوب می‌شود و نقد و بررسی این کتاب‌ها می‌تواند کیفیت آموزش را ارتقا دهد. مقالۀ حاضر با روش اسنادی- انتقادی و بر اساس مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی کتاب‌های درسی دانشگاهی، به نقد و بررسی ویراست دوم از جلد نخست مجموعۀ فارسی بیاموزیم پرداخته است. با توجه به پنج محور نقد ساختاری، محتوایی، زبانی، روشی و فرهنگی-اجتم...

پژوهشگرانِ جامعه­شناسی زبان و منتقدان فمینیست، به‌ویژه فمینیست‌های پسامدرن، نظریاتی دربارۀ ویژگی­های زبانی آثار زنان و تفاوت آن با آثار مردان ارائه کرده­ و کوشیده‌اند به این پرسش پاسخ دهند که «آیا اساساً زبان زنانه وجود دارد یا نه؟». در پژوهش حاضر، ضمن بررسی و نقد رویکردهای مختلف دربارۀ ویژگی­های زبانی آثار زنان، بر الگوی زبانی مشترک آثار نویسندگان زن، به عنوان روشی برگزیده در تحلیلِ ویژگی­های زبا...

چکیده تاکنون در زبان فارسی کتاب‏های گوناگونی با عناوینی چون ضرب‏المثل‏ها‏ی زبان فارسی، امثال و حکم فارسی، فرهنگ عوام، اصطلاحات زبان فارسی، فرهنگ لغات عامیانه، فرهنگ امثال فارسی، زبان کوچه، و غیره تألیف شده است. به طور کلی، از نقصان‏ها و اشکال‏های اساسی و مهم در نگارش این گونه کتاب‏ها تفکیک‏نشدن انواع گونه‏ها‏ی ادبی مشابه، یا به تعبیر دیگر، تفکیک‏نشدن انواع گوناگون عبارت‏های زبانی و خلط آن‏ها با...

یکی از ادله واقع گرایان برای اثبات وجود کلی ها در جهان خارج، برهانِ «ارجاع به مجردات» (abstract reference) است. طبق این برهان، جملات صادق بسیاری در زبان وجود دارند که ظاهرا دربارة کلی ها سخن می گویند. به عقیدة واقع گرایان، صدق این گونه جملات قابل تبیین نخواهد بود مگر آنکه کلی ها در جهان خارج وجود داشته باشند. کارنپ بر اساس نظریة «درجات زبانِ» خود، این برهان را مورد نقد قرار داده و استدلال می کند ...

نقد فرمالیستی به رویکردی از نقد اطلاق می­شود که بین سال­های 1915 تا 1930 در روسیه جریان یافت. این حوزه نقد ادبی، ادبیات را از دیدگاه زبان­شناسی بررسی می‌کند و اثر ادبی را یک مسألة صرفاً زبانی می­داند و فرم و شکل اثر را مبنای تحلیل زیبایی‌شناسی و راه رسیدن به معنای نهفته در اثر ادبی در نظر می­گیرد؛ در حقیقت شکل اثر ادبی را آفریننده معنا و مفهوم تلقی می­کند. از جمله نظریه­پردازان این رهیافت ادبی ...

بحث زنان و محوریت آن‌ها در آثار ادبی از مسائل مهمی است که طی دو قرن اخیر، توجه عدة زیادی از پژوهشگران را در عرصه‌های مختلف اجتماع، فرهنگ، سیاست و حتی ادبیات به خود معطوف کرده‌است منظور از نقد فمینیست یا نقد زن‌محور، صرفاً پرداختن به شورش زنان علیه مردان و یا مردانه عمل کردن آن‌ها در آثار نیست، بلکه گاه به تصویر درآوردن خشونتهای یک مرد را علیه زن به تصویر می‌کشد. در این جستار کوشیده‌ایم تا به برر...

ادبیات، به ویژه ادبیات کودک و نوجوان نقش مهمی را در تعلیم و تربیت ایفا میکند و به دلیل محدودیت مخاطب دارای ویژگیهای خاصی است، بنابراین باید ادبیات کودک و نوجوان را مورد نقد وبررسی قرار داد و سره را از ناسره جدا کرد.در این پژوهش آثار سه تن از شعرای کودک و نوجوان در سطح زبانی، ادبی و فکری بررسی شده و با درنظرگرفتن بسامد، این آثار سبک شناسی شدند و برای هر مورد نمونه هایی به عنوان شاهد شعری استخراج...

نقد فرمالیستی به رویکردی از نقد اطلاق می­شود که بین سال­های 1915 تا 1930 در روسیه جریان یافت. این حوزه نقد ادبی، ادبیات را از دیدگاه زبان­شناسی بررسی می‌کند و اثر ادبی را یک مسألة صرفاً زبانی می­داند و فرم و شکل اثر را مبنای تحلیل زیبایی‌شناسی و راه رسیدن به معنای نهفته در اثر ادبی در نظر می­گیرد؛ در حقیقت شکل اثر ادبی را آفریننده معنا و مفهوم تلقی می­کند. از جمله نظریه­پردازان این رهیافت ادبی ...

فرمالیست‌های روسی ادبیات را نوعی کاربرد ویژة زبان تلقی می‌کردند که با انحراف از زبان عملی (practical language) و در‌هم‌ریختن آن محقق می‌شود. به همین سبب، با تأکید بر جایگاه خاص زبان در نقد آثار ادبی، بحث‌های تازه‌ای را در حوزۀ نقد مطرح کرده‌اند که الهام‌بخش بسیاری از منتقدان متأخر در نقد و تحلیل این‌گونه آثار شده است. «آشنایی‌زدایی» (defamilarization) مهم‌ترین مفهومی است که فرمالیست‌ها بر آن تأ...

در این مقاله رویکرد حوزه ای به زبان، هم آن گونه که در زبان شناسی نظری به آن نگریسته شده و هم به طریقی که در بررسیهای عصب شناختی به آن توجه شده، مورد بررسی قرارگرفته است و با استفاده از داده های به دست آمده از بررسی بیماران مبتلا به آفازی و همچنین روشهای تازه ای که در سالهای  اخیر برای مشخص کردن چگونگی عملکرد مغز به هنگام فعالیتهای زبانی متداول شده، به نقد این رویکرد پرداخته شده است.