در بیت دومِ غزلی از حافظ به مطلعِ ای همه شکل تو مطبوع و همه جای تو خوش... واژه بود در مصراعِ همچو گلبرگ طری بود وجود تو لطیف، همواره بحث برانگیز بوده است. از آنجا که این واژه در معنی فعل ماضی با حال و هوای غزل مورد بحث مناسبتی ندارد؛ بعضی از مصحّحان دیوان حافظ، به جای آن واژه هست را که ضبط برخی از نسخه ها است، گذاشته اند و بعضی به دلیل اینکه بود از پشتوانه نسخه های قدیمی تر و ‌بیشتری برخوردار است آ...

از روش های نوین در تحقیق و پژوهش در قرآن، معناشناسی واژه های قرآنی است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی قرآن، میدان های معناشناختی هر واژه به همراه ارتباط نظاممند  میان آنها بررسی شده تا برخی از لایه های معنایی آیات ظاهر می شود.    در این جستار با استفاده از روش یاد شده، شماری از واژه های کلیدی اخلاق سیئه را در حوزه های لغت، تفسیر و سیاق آیات ارزیابی می کنیم و پس از تبیین هسته معنایی هر ...

چکیده مقام و منصب وزارت در ایران پیشینه طولانی دارد، عرب ها که قوم بدوی و بدون پیشینه دیوان سالاری و مقام وزارت بودند، به تقلید از ایران عصر ساسانی برای اداره ی بهتر حکومت خود از مقام وزیر و نهاد وزارت استفاده کردند و ایرانیان در جایگاه وزارت در استقرارحکومت عباسیان نقش ویژه ای داشتند. وزیر جانشین خلیفه بود و در هر کاری قائم مقام وی محسوب می شد. کلیه کارهای لشکری و کشوری را اداره می کرد و اغلب...

ملکشاه سلجوقی جمعی از بزرگان را مأمور ساخت تا در زمینه کشورداری کتابی بنویسند تا وی رفتارهای اداری و سیاسی و حکومتی خود را برآن استوار سازد. از میان کسانی که سیاست نامه نوشتند اثر و تألیف خواجه نظام الملک برجسته تر بود انتخاب گردید تا حدی که سلطان سلجوقی اظهار داشت: من این کتاب را امام خویش کرده و بر این خواهم رفت ، این کتاب ساختار و روح و اساس حکومت سلجوقی را بیان می­کند و آن­را بر پنج نهاد قر...

جامعه¬شناسی تاریخی دولت: گسست در پیوند نخبگان و ساخت دولت در عصر صفوی دکتر ناصر جمالزاده  تاریخ دریافت: 01/04/1389 احمد درستی  تاریخ پذیرش: 12/08/1389 چکیده در این پژوهش فرآیند تحول ماهیت «پیوند نخبگان مؤسس» و تأثیر آن بر «ساخت دولت» از ابتدای عصر صفوی تا پایان حکومت شاه عباس، با روش تحقیق تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. ساخت دولت صفوی، در دوره ی شاه اسماعیل، ساختی «دین سالارانه» بود. در ...

تعامل و برخورد زبان ها باهمدیگر پدیده­ ای است که قدمت آن به آغاز و پیدایش نخستین تمدن­ های انسانی می­ رسد. این تعامل و برخورد زبانی به­ خوبی از روابط و رفتار انسانی هر دوطرف خبر می­ دهد و نقش مرزها و فاصله­ های جغرافیایی را در ارتباط و تمدن انسانی کنار می­زند و از بین می­ برد. یکی از بارزترین مصادیق این تعامل زبانی، وجود واژه­ های دخیل یک زبان بیگانه در زبان مادر است. با بررسی و استخراج این واژ...

چکیده هر حکومتی برای پیشبرد اهداف و آرمانهای خود در جوامع انسانی نیازمند یک دستگاه اداری منظم و قدرتمندی است که بتواند در سایه ی آن به اهداف مورد نظرش دست یابد، ایران نیز ازین قاعده مستثنی نیست. در این پژوهش به بررسی نقش دیوانسالاران نوگرا در شکل گیری مشروطه و برخی اصطلاحات در دوران قاجار می پردازد. اندیشه بشر همواره در طول تاریخ دچار تحول و دگردیسی بوده است. دیوانسالاری نیز از این قاعده مستث...

مدیر گرایی به منظور صرفه جویی، کارایی و اثربخشی در ارائه خدمات عمومی است و بر پیروی از روشهای بازار به جای دیوان سالاری تأکید می کند. این نگرش در پاسخ به اشکالات نظریه سنتی اداره طرح گردید تا با استفاده از سبک های انعطاف پذیر و نقطه نظرات مردم، بهره وری مدیریت خدمات عمومی را افزایش دهد. جنبه های منفی مدیر گرایی اتلاف منابع، فشار بر کارکنان و مشکلات اجتماعی است که تعدیل این الگو را متناسب با شرا...

روزگار صفویه شرایط و موقعیت جدید برای عرصه های مختلف جامعه ایرانی از جمله تشکیلات دیوانسالاری و تشکیلات اداری به وجود آورد. مقام وزارت به عنوان مهم ترین مقام دستگاه دیوانی که پیشینه ای کهن در تاریخ دیوانسالاری ایرانی داشت در عهد صفویه متناسب با تحولات و بنیاد های حکومت صفوی پدیدار گردید. از قرار معلوم این مقام تحت تاثیر عواملی مختلف از جمله غلبه قدرت امرای نظامی، متشکل از روسای قبایل قزلباش بو...