تاریخ، مرام و عملکرد حزب توده‌ی ایران(1320-1362 ش)به منزله‌ی یک تشکیل سیاسیِ دیرپا و تأثیرگذار در تاریخ معاصر ایران را طیفِ وسیعی از نویسندگان نقد و ارزیابی کرده‌اند.از ابتدای نگارش تاریخ این حزب تاکنون، آنچه در زبان‌های مختلف نوشته شده است، شامل کتاب، مقاله (در نشریه‌های حزبی، نشریه‌های مخالفان و منتقدان و نشریه‌های تخصصی)، حجم زیادی را در برمی‌گیرد.در میان این نوشته‌ها، خودنگاری یا تاریخ‌نگاری ...

مجلس شورای ملی یکی از اصلی ترین مراجع قانون گذار در ایران بود. با به سلطنت رسیدن رضاشاه، وی کشور را به سمت مدرنیته پیش برد. اما مجلس در این میان نقش اصلی خود را کاملا از دست داده و مطیع دستورات دربار بود. با گسترش روزافزون تجارت، شیلات و ... آگاهی مردم نسبت به مسایل مناطق ساحلی دریای مازندران تغییر یافت و تحولات صورت گرفته در این منطقه بازتاب خود را در پایتخت نشان داد، چرا که وجود راه ها و جاده...

طایفه ی کشکولی بزرگ، یکی از طوایف عمده ی تشکیل دهنده ی اتحادیه ی ایل قشقایی است که اگر چه تحولات سیاسی و اجتماعی آن را نمی توان جدای از کل ایل قشقایی بررسی نمود اما نقش خاص این طایفه را نیز به عنوان یک قدرت محلی مستقل و تأثیرگذار بر تحولات منطقه ای نمی توان نادیده گرفت. در دوره های قاجار و پهلوی، شرایط جغرافیایی طایفه کشکولی بزرگ در منطقه ی قشلاق، که از یک سو در مسیر بخش های عمده ای از جاده ی ق...

اهمیت نفت ایران برای آمریکا بیشتر از منظر کودتای 28 مرداد برای بسیاری شناخته شده است؛ اما با اتمام جنگ جهانی دوم، سیاست خارجی آمریکا بر حمایت از بازسازی کشورهای همسو و متحد و مبارزه با گسترش کمونیسم متمرکز شد. در این میان، به دلیل اهمیت نفت برای جهان آزاد و نیاز کشورهای جهان به انرژی برای بازسازی، آمریکا سیاست حفظ ایران در مدار کشورهای آزاد به هر قیمتی را در سیاست خارجی خود قرار داد؛ از این رو ...

در این مقاله، تحولات سیاست گذاری رفاهی و عوامل مؤثر بر روند تحولات آن در عصر پهلوی بررسی شده است. مسئلۀ اصلی مقاله، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر سیاست های اجتماعی در دورۀ پهلوی است. در مطالعاتی که تاکنون در این زمینه انجام شده، تحولات سیاست گذاری اجتماعی ایران حول یک عامل بررسی شده است. فرضیۀ مقالۀ حاضر این است که در دوره های مختلف، عوامل متفاوتی در این زمینه نقش داشته اند و نمی توان کل این دوره ...

رمانتی¬سیسمِ سیاه، گرایشی است که در ادبیات فارسی تحت تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران پدید آمد، از وقایع مهم تأثیرگذار در بروز این پدیده می¬توان به انقلاب مشروطه و پس از آن کودتای 28 مرداد سال 1332 اشاره کرد. از ویژگی¬های این گرایش باید به مرگ¬طلبی، توجه به فضاهای ناشناخته، شب، گورستان، حضور مردگان و اشباحِ سرگردان در شعر و... اشاره کرد. تکوین این مضامین در شعر فارسی به دوران مشروطه بازمی¬گر...

پیوند شعر با رویدادهای اجتماعی آشکار و تنگاتنگ است. این پیوند تنگاتنگ شعر و حوادث جامعه را می توان در بررسی اشعار آشکارا مشاهده کرد. یک نمونه از این حوادث، حادث? کودتای 28 مرداد 32 است که اثر ژرفی بر ساختار اندیشه شاعران بر جای نهاد. کودتایی که برباد دهنده آرزوهای ملی ایرانیان و بویژه روشنفکران بود. در اشعار اکثر شاعران معاصر می توان این تأثیر را ملاحظه کرد، در این دوره اشعاری سروده شد که سرشار...

چکیده محمد مصدق در طول 28 ماه حکومت خویش)اردیبهشت1330الی مرداد1332) استقلال سیاسی ایران را مهمترین برنامه و هدف دولت خویش قرار داد و اقدامات بزرگی از قبیل ملی کردن صنعت نفت ایران، در این راستا انجام داد. ملی کردن صنعت نفت در ایران توسط محمد مصدق یکی از حوادث مهم تاریخ معاصر خاورمیانه در دهه ی 1950م می باشد. این اقدام گامی بزرگ برای کوتاه کردن دست استعمار از کشور ایران و کسب آزادی ملی بود. که ...

در این پژوهش، با روش ساختارگرایی و در چارچوب نظریه های مطالعات فرهنگی نسبت فرهنگ سیاسی با کودتا در دو مقطع سوم اسفند 1299 و 28 مرداد 1332 بررسی شد. با تعریف فرهنگ سیاسی در قالب رابطه ساختاری، ساحت هایی که سوژه ساماندهی می شود و به کنش در می آید، مورد مطالعه قرار گرفت. بر این اساس، حوزه هایی از زندگی روزمره ایرانیان، دستگاه های ایدئولوژیک آموزش، مذهب، احزاب و مطبوعات در هر دو دوره مطالعه شد. شوا...

جنگ جهانی دوم نتایجی همچون سامان یافتن اقتصاد آمریکا، تضعیف قدرت انگلیس، و توجه دولت­های قدرتمند به ایران، به­ دلیل موقعیت استراتژیک و منابع نفتی را به همراه داشت  که برای ایران به  بی­ ثباتی در همه زمینه­ها منجر شد. در 1941-1953/1320-1332، آمریکا و انگلیس با حمایت از دولت­هایی همچون قوام و رزم‌آرا، توسط سیا، بدامن، و عناصر وابسته با انواع اقدامات فرهنگی، به ایجاد تفرقه­ افکنی درگروه­ های مبارز...