نظریه ذره حاصل پژوهش های نخستین فیلسوفان طبیعی یونان است که لوکیپوس و دموکریتوس آن را پرورانده اند . باور به اجزای بنیادی و خلاء در جسم اساس این نظریه است. این اجزا به لحاظ تعداد و نیز نوع شکل نامتناهی و از حرکت همیشگی و جسمیت برخوردار و مطلقا نفوذ ناپذیرند. تجمع و تفرق آنها سبب کون و فساد می گردد و بازآرایی انها بر اثر حرکت استحاله و دگرگونی را به دنبال دارد. فخر الدین رازی نیز به رغم سخنان مت...

در دیدگاهی غیرمشهور از‌ ملاصدرا، افزون بر تطوّرات نفس‌‌، بدن نیز سیری اشتدادی در پیش دارد و می‌‌تواند از مرحلۀ کون و فساد تا مرحلۀ اکتفاء بالذات، اشتداد یابد و حالتی به نام تروّح بیاید که در آن حالت‌‌، با وجود بقا در نشئۀ دنیا‌‌، چنان لطیف شود و خواص روحانی را چنان بپذیرد که به وِزان نفس‌‌، مناسب حضور در آخرت باشد. بر این اساس‌‌، همان‌طور که در ابتدا نفس با جسم‌‌، تنها ترکیبی حقیقی‌‌، ولی ‌‌‌‌‌تعلّ...

این مقاله در پی آن است که با رویکردی توصیفی کلیت وجودشناسی ابن‌عربی  را در قالب  کلی‌ترین قضایای وجودشناختی که از سخنان وی استنباط ‌می‌شود عرضه کند. مقصود از کلی‌ترین قضایای وجود‌شناختی اصول وجودشناختی‌ای است که هم بر مراتب الاهی وجود صادق‌اند و هم بر مراتب خلقی وجود. تلاش شده است که به شمارش ‌این اصول اکتفا نشود، بلکه علاوه بر آن به نقش تبیینی آنها نیز اشاره شود. در این مقاله هفت اصل اساسی وجو...

گلشن راز یکی از متون مطرح در زمینۀ عرفان نظری است و تأثیرپذیری شبستری از اندیشه‌های ابن‌عربی در این کتاب بر همه روشن است. این پژوهش به تحلیل محتوای گلشن راز می‌پردازد تا مشخص شود ابیات آن ذیل چه عناوینی تقسیم‌بندی می‌شوند و درنهایت اندیشۀ محوری و حاکم بر این مثنوی چیست. از آنجا که عرفان نظری بر سه قطب خداشناسی، انسان‌شناسی و عالم‌شناسی استوار است، ابیات کتاب ذیل این سه قطب قرار می‌گیرند. به‌منظ...

یکی از پرسشهای عمومی مربوط به افعال الهی آن است که آیا اعمال خداوند دارای غرض و غایت است یا آن که افعال او بدون هیچ غایت خاصی انجام می‌پذیرد. بحث غایت و علل غایی ارتباط وثیقی با مساله حکمت الهی دارد و از افضل مباحث حکمت به شمار می‌رود؛ زیرا با ابطال غایات و انکار علیت غایی در دایره وجود، تعطیل عالم از یک فاعل الهی و بلکه اصلاً تعطیل از هرگونه فاعلی در عالم لازم می‌آید. از اینروست که برخی از حکما...

أُحاولُ فی هذا البحث بإذنه تبارکَ وتعالی الاجابهَ علی السوال المهم المرتبط بالاعتقاد بمنجی ومخلص العالم وضروره وجود هکذا شخصیه مقدسه مبارکه ، وقد قسمت البحث إلی خمسه فصول: الأول: فی الکلیات (حول القرآن والعهدین)، ویتناول نظره فی القرآن الکریم وکذلک العهدین،إذ کان لابُدَّ قبل الدخول فی البحث من أن أقدم مقدمه حولهما لأنّهما أعظمُ المصادرالمقدّسه فی هذا العالم لإثبات تلک الحقیقه الإلهیّه الدامغه والعقیده ...

هذا البحث یتناول الختان أو نظائرها من الناحیه الدینیه فی الأدیان علی شکل المقارنه من ناحیه بإیجاز، و یتناول الختان فی المنظور الإسلامی هل هو إسلامی أم لا. بدأنا بحثنا بتاریخ ختان الذکور و لم یثبت ممارسه هذا العمل إلا ما کان فی مصر فی أقدم العهود، و مورس ختان الإناث فی أقدم العهود فی أندونیسیا، ثم عرضنا احتمالات فی منشأ الختان، فاستحسنا احتمال کون الختان أنه سیطره و تحکم بطاقات الإنسان، و بح...

ان البحث فی کتابات و طروحات المستشرقین حول الدراسات القرانیه حاجه معرفیه و تاریخیه أملاها التطور العلمی و تنامی المناهج العلمیه , الشیء الذی لم یعد یکفی معه التموضع حول قطبی التاریخیه الرادیکالیه او التنویریه الانحلالیه . ان ما یهمنا فی دراستنا للاستشراق الفرنسی هو ما أنتجه من مناهج علمیه وطروحات ابستمولوجیه متعدده و بالتالی ما طرحه من اشکالات علمیه بعیدا عن تجاذبات الخطاب الأیدیولوجی او العا...

محمود بن مسعود بن مصلح فارسى کازرونى اشعرى شافعى، مشهور به قطب الدین شیرازى، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگى مى کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسى و صدرالدین قونوى است. اندیشه هاى سیاسى وى در مورد انسان مدنى و سیاسى و چیستى سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسى و طراحى و ترسیم یک نظام سیاسى مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایدارى آن حائز اهمیت است. قطب الدین...