دغدغه اصلی این مقاله، ارائه نگرشی اندیشه‌شناختی و روشمند به اندیشه سیاسی امام خمینی+ و کاربرد نظریه در تجزیه و تحلیل اندیشه سیاسی است. پژوهش حاضر می‌کوشد تا مراحل مشکل‌شناسی، علل‌شناسی، آرمان‌شناسی و راه‌حل‌شناسی را در اندیشه سیاسی امام خمینی+، سازماندهی نظری کند. براساس یافته‌های پژوهش، مشکل اصلی جامعه ایران به نظر امام خمینی+ استبداد داخلی و استعمار خارجی بوده است؛ انحطاط فکری و اعتقادی مسلمی...

پژوهش حاضر به بررسی نقش مردم در اندیشه سیاسی جنبش اخوان­المسلمین می­پردازد. کانون مرکزی جریان ریشه­دار اخوان­المسلمین با شعبات مختلف و قدمتی نزدیک به یک قرن، در کشور مصر قرار دارد. این کشور از دیرباز مهد شکل­گیری جریان­ها و گروه­های اسلام­گرا بوده است. از طرفی اخوان­المسلمین به‌عنوان یک جریان معتدل سنی مذهب با سازمان­دهی منسجم و توان گفتمانی بالا، امکان جذب نخبگان جهان اسلام را دارد. تاکنون جنب...

این مقاله برای نخستین‌بار، با استفاده از رهیافت تحلیل گفتمان به نقش علامه طباطبایی در تکوین دال «آزادی» در معنای مورد نظرِ گفتمان انقلاب اسلامی 1357 ایران می‌پردازد و کوشش می‌کند به دو پرسش پاسخ دهد: 1. نقش اندیشه علامه طباطبایی در تکوین دال آزادی در گفتمان انقلاب اسلامی 57 ایران چیست؟ 2. سازوکار‌های اجتماعی انتشار اندیشه‌ علامه طباطبایی در پیوند با تکوین گفتمان انقلاب اسلامی چیست؟ تحقیق حاضر نش...

به رغم آموزه‌های قرآنی ناظر بر سرشت آزاد انسانی برای تغییر سرنوشت و امکان نظری جنبش‌های اجتماعی در آموزه‌های اسلامی، در اندیشه سیاسی متفکران مسلمان و در تاریخ جوامع اسلامی، به استثنای اندیشه سیاسی شیعی و برخی فرق خوارج، اعتراض و طغیان اجتماع علیه حاکمیت امری مذموم و نکوهیده تلقی می‌شده است. این طرز تلقی رایج در جوامع اسلامی ضمن دربرداشتن شباهت‌هایی به سنت‌های جوامع مختلف بویژه جوامع مسی...

از نظر تاریخی  وجه مشترک انقلاب اسلامی ایران و انقلاب های اخیر در جهان اسلام، ریشه در بیداری اسلامی یکصد سال اخیر دارد اما در نوع نظام سازی دو گونه انقلاب مورد بحث ، تمایزهایی را می توان برشمرد که عوامل موثر بر آن از موضوعات مهم برای پژوهش است. مسأله مقاله حاضر،تبیین وجوه تمایز بسترسازهای شکل دهی به نارضایتی انقلابی در ایران و کشور های اسلامی منطقه و تأثیر آن در نظام سازی آینده انقلابی این کشور...

نظریة نهادی، به رغم ظرفیت­هایی که برای تحلیل اندیشه و عمل متفکران معاصر دارد، نظریة شناخته شده­ای در مطالعات انقلاب اسلامی و اندیشة سیاسی در ایران نیست. بر این قیاس، تبیین اندیشه و عمل یک اندیشمند و بیان ارتباط آن با انقلاب اسلامی و تأکید بر ابعاد نهادی آن نیز مسبوق به سابقه نیست. مقالة حاضر با فرض چنین وضعیتی برای نخستین­بار به تبیین و بررسی وجوه نهادی اندیشه و عمل آیت الله سید محمد حسینی بهش...

پژوهش حاضر به بررسی تمدن اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره) می پردازد. مسئله ی اصلی که این پژوهش در مقام پاسخ گویی آن برآمده، بدین ترتیب است که دیدگاه امام خمینی (ره) به عنوان یکی از متفکران برجسته ی معاصر در مورد تمدن اسلامی و شاخص های آن چیست؟ روش به کار گرفته شده در این نگاشته توصیفی- تحلیلی بوده، که در تلاش است با تدقیق در آراء و سخنان حضرت امام(ره) پیرامون مقوله ی مورد بحث به این مهم دست یابد...

: انقلاب اسلامی ایران نتیجه فوران نیروهای نهفته در بستر سیاسی- اجتماعی ایران است که دست کم از دوران مشروطیت انباشت خود را آغاز کرده بود. این انقلاب بدون رهبری بی بدیل و فرهمند امام به نتیجه نمی رسید. نوشتار پیش رو در پی ارزیابی و واکاوی مبانی رهبری و مدیریت امام بر جریان انقلاب اسلامی و دگرسازی و خصومت سازی آن با گفتمان های رقیب، لیبرال (ملی- مذهبی) و چپ است. بر پایه فرضیه موجود، کیفیت کاربست ع...

موضوع مقاله‌ی حاضر، شناسایی شاخص­های نظام سیاسی مطلوب از دیدگاه امام خمینی(ره) و آیت­الله خامنه­ای است که با روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. نظام سیاسی در نظر رهبران انقلاب اسلامی، همانند یک سه‌ضلعی: «حاکم و رهبر»، «مسئولان و کارگزاران» و «مردم» ترسیم شده است. از دید آنان، نظام سیاسی­ای مطلوب است که اولاً از نوع ولایت فقیهی باشد؛ ثانیاً سه ضلع آن، یعنی: حاکم، کارگزاران و مردم از حیث برخورداری ا...