نجم‌الدین اربکان پدر اسلام سیاسی مدرن در سایۀ دموکراسی در ترکیه است. در حقیقت ایشان در سایۀ دموکراسی در ترکیه دست به تأسیس احزاب سیاسی مختلفی (مانند حزب نظام ملی، حزب رفاه و حزب فضیلت و ...) می‌زند و تلاش می‌کند تا اسلام را دوباره در جامعۀ ترکیه احیا کند. لیکن پرسش اصلی این پژوهش این است که نسبت میان دین و دولت در اندیشۀ نجم‌الدین اربکان چگونه قابل تبیین است؟ شایان یادآوری است که در این نوشتار ...

یکی از پرسش‌های دیرینه و پایدار در حوزۀ اندیشۀ سیاسی، پرسش نسبت اخلاق و سیاست است. نتیجۀ تأمل دربارۀ چنین نسبتی به شکل‌گیری نگرش‌های متفاوتی انجامیده است. برخی می‌پندارند که کاربرد قدرت سیاسی با رعایت اصول و موازین اخلاقی سازگاری ندارد و در نتیجه هیچ آرمانی حتی عدالت، بدون اعمال قدرت محقق نخواهد شد. در مقابل گروهی بر این عقیده‌اند که اصول اخلاقی به‌خودی‌خود آن‌قدر ارجمند است که باید به صورت دائ...

چکیده در حال حاضر توجه به انسان‌‌شناسی و نقش آن در شکل دادن آرای سیاسی متفکران و فیلسوفان بخش مهمی از پژوهش‌‌های حوزۀ اندیشۀ سیاسی را به خود اختصاص داده است. یکی از برجسته‌‌ترین متفکران حوزوی که آرای سیاسی‌‌اش فضای سیاسی کشور را متأثر کرده، آیت‌‌الله محمدتقی مصباح یزدی است. سؤال اصلی، که پژوهش حاضر قصد دارد به آن بپردازد، این است که انسان‌‌شناسی مصباح یزدی چه تأثیری بر نظم سیاسی مطلوب از نگاه ...

نظارت از موضوعات بسیار مهم در کلیۀ نظام‌های سیاسی و مدیریتی است و با توجه به این اهمیت، در این نوشتار تلاش شده است با تأمل در آیات قرآنی و سیرۀ نبوی دراین‌باره، جایگاه و مبانی نظارت و ویژگی‌های آن در نظام سیاسی و اندیشۀ علوی پژوهش ‌شود و این مدعا اثبات شود که در اندیشه و نظام علوی به مفهوم بااهمیت نظارت در ذیل موضوع امر‌‌به‌معروف و نهی‌از‌منکر توجه بسیار شده است و برای انجام کنترل‌ها و بازرسی‌ه...

در این نوشته تلاش می کنیم تا ضمن بررسی جایگاه و حجّیّت عقل و توجه به عقل عملی در اندیشۀ سیاسی، نقش آن را در دگرگونی فقه سیاسی با تأکید بر دورۀ معاصر بررسی کنیم. سؤال اصلی آن است که نقش عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه چیست؟ و پاسخ آن است که عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه با توجه به روش خردورزانۀ اجتهاد و حجّیّت عقل در عرض دیگر منابع استنباط و کارکردهای آن در داوری نسبت به متون، گذر از ظواهر، کشف و تفسیر روزآ...

در این نوشته تلاش می کنیم تا ضمن بررسی جایگاه و حجّیّت عقل و توجه به عقل عملی در اندیشۀ سیاسی، نقش آن را در دگرگونی فقه سیاسی با تأکید بر دورۀ معاصر بررسی کنیم. سؤال اصلی آن است که نقش عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه چیست؟ و پاسخ آن است که عقل در تحوّل فقه سیاسی شیعه با توجه به روش خردورزانۀ اجتهاد و حجّیّت عقل در عرض دیگر منابع استنباط و کارکردهای آن در داوری نسبت به متون، گذر از ظواهر، کشف و تفسیر روزآ...

امروزه، اندیشۀ میشل‏فوکو به دلیل تازگی روش و نگاه واژگونه به مسائل اجتماعی، با استقبال چشم‏گیری روبه‌رو شده؛ به‌نحوی‌که پژوهشگران علوم انسانی ایران و سایر کشورهای جهان، در مطالعات و بررسی‌های خود تحت تأثیر مبانی و اندیشۀ فوکو قرار گرفته‌اند. امّا مسئلۀ عمده‌ای در بهره‌گیری متفکران مسلمان وجود دارد، بی‏توجهی به اقتضائات و فضاهای فکری- فرهنگی جامعۀ اسلامی ایران است که این امر انحراف از مسیر مناسبِ ...

تفاوت در مبنا، علت، نوع، فرایند، حوزه و نتیجۀ اندیشیدن آحاد انسان‌ها،چالش‌برانگیز است. از تفاوت‌های اندیشیدن مردم را باید در نقش رهبران جست‌وجو کرد. ازاین‌رو، ابعاد گوناگون شخصیت رهبری با کاربردهایی متفاوت همچنان در مراکز مطالعاتی کشورهای مختلف مورد بحث و گفت‌وگوست ازاین‌رو، چگونگی الگوی تفکر راهبردی مقام معظم رهبریa در اندیشۀ سیاسی، می‌تواند پرسش این مقاله باشد. تفکر راهبردی موجب تجلیلات فکری ...

مسئلۀ مقالۀ حاضر بررسی منابع سخت قدرت متعالی در اندیشۀ سیاسی امام خمینی است. به‌نظر می‌رسد امام خمینی، هیچ‌یک از منابع سخت  قدرت را به‌صورت مستقل، واجد قدرت نمی‌داند و همۀ آنچه را که به‌عنوان منابع قدرت مطرح است و مطرح نیست، درصورتی‌که با ایمان به خدا و اراده و انگیزۀ الهی پیوند بخورد، دارای قدرت می‌داند. برای تبیین این دیدگاه، از چارچوب نظری متخذ از دیدگاه امام خمینی استفاده شده است. براساس نظ...

چکیده شوقی و بهار دو شاعر برجستۀ ادبیّات معاصر پارسی و عربی، در شرایط مشابهی چون هم­زمان بودن، مسلمان بودن، زندگی در شرایط استبداد سیاسی، درگیری با کشورهای استعمارگر، آزادی­خواهی، داشتن مبارزات انقلابی و تحمّل تبعید، زندان و... از نظر فکری و ادبی نزدیکی فراوانی به یکدیگر یافته­اند. بررسی تطبیقی اشعار این دو شاعر، نشان­دهندۀ آن است که مضامینی هم­چون: ملّی­گرایی، تقابل شرق و غرب، جنگ، زن، آزادی، علم...