چکیده بر مبنای اسناد تاریخی، احداث مجموعه­های عظیم معماری و شهرک­های اقماری در تبریز عهد ایلخانی در سراسر تاریخ معماری و شهرسازی شرق اسلامی بالاخص ایران ­کم­نظیر و کم­­سابقه بوده است. این توسعۀ مجموعه­های معماری و شهرک­های مهندسی­ساز ارتباطی مستقیم با افزایش جمعیت و گسترش تجارت بین­المللی در قلمرو پادشاهی پهناور ایلخانان داشته است. متأسفانه زلزله‌های مهیب سال­های 997 و 1143 و 1193 ه. ق. تبریز ر...

 در دورۀ­ قاجار به علت رخدادهایی چون پدیدۀ سرمایه­داری و جهانی‌شدن اقتصاد، دروازه­های مرزی کشور به روی سایر ممالک گشوده شد. در این میان، کرمانشاه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مسیرهای مرزی کشور سهم بسزایی داشت و در تقابل و تعامل با دولت عثمانی و از آن طریق، در پیوند با سایر کشورهای اروپایی قرار گرفت. تغییر زیرساخت‌های اقتصادی، رونق تجارت، ورود افراد خارجی و غیربومی به عرصۀ تجارت منطقه، تولید کالاهای...

دوره نادرشاه افشار (1148-1160ه.ق) دورة شورش­ها و جنگ­های متمادی داخلی و خارجی در تاریخ ایران توصیف می­شود که در پی بر افتادن صفویه ایجاد شده بود. این امر، بخش­های اقتصادی و اجتماعی ایران را تحت تأثیر قرار داد. این نوشتار به تأثیر سیاست نظامیگری نادرشاه افشار بر تجارت خارجی ایران می­پردازد و جهت تفسیر مسئله پژوهش، از روش توصیفی و تبیینی استفاده می­شود. یکی از مباحث مهم اقتصادی ایران در دوره نادر...

عباسقلی باکیخانوف جزو معدود مورخان دوره‌ی معاصر است که از علوم و فنون جدیدی همچون جغرافیا، باستان‌شناسی، مردم‌شناسی، فولکور و ... در تألیف اثر تاریخی‌اش بهره‌ گرفته و دایره‌ی تاریخ را فراخ‌تر از آن دیده که گذشتگان می‌انگاشتند.وی برخلاف بیشتر مورخان پیشین که فقط به تاریخ سیاسی توجه داشتند، پا را از دایره‌ی سنت‌های تاریخ‌نگاری قدیمی فراتر نهاده و به موضوعاتی چون تاریخ اجتماعی، اقتصادی، ادبی، فرهن...

 بیش از پانزده سال است که قراردادهای بیع متقابل معروف به بای‌بک (Buy Back) به‌عنوان یک تأسیس حقوقی جدید در قلمرو تجارت نفت و گاز کشورمان، ایفای نقش می‌کند. از تاریخ ورود این قراردادها به صحنه عملی، این تأسیس حقوقی جدید، همواره با هاله‌ای از ابهامات مواجه بوده است. همین امر موجب گردیده تا این تأسیس یا نهاد حقوقی جدید، چه در عرصه‌های عمومی و چه در قلمرو مؤسسات علمی پژوهشی، مورد توجه و نقد و بررسی...

بنیادگذاری سلسله صفویه بیشتر از آنکه فصلی از تاریخ ایران زمین باشد آغاز دورانی است که تا کنون به رغم سخنان بسیاری که درباره آن گفته شده سرشت و بسیاری از زوایای پر اهمیت آن هم چنان در تاریکی باز مانده است برآمدن صفویان و فراهم آمدن مقدمات وحدت سرزمینی ایران با دگرگونی های ژرفی در تاریخ مغرب زمین هم زمان بود، عصر صفویه را در تاریخ ایران می توان نقطه عطف رویارویی اقتصادی و سیاسی ایران و اروپا در خ...

در دوره سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان (البته از اواسط اشکانیان تا اوج ساسانیان) تجارت به رکن اساسی و تعیین کننده سیاست دولت مبدل شد. بدین معناست که ساسانیان با وامداری میراث پیشینیان، بویژه اشکانیان، دریافتند که تجارت می تواند به عنوان حربه ای موفقیت آور بر علیه رقیب دیرینه خود یعنی امپراطوری روم شرقی مورد استفاده قرار گیرد. در این میان اعراب در دوره ی کوتاه سلوکیان با حضوری کمرنگ اما در دولت پا...

سفرنامۀ میرزا صالح شیرازی حاوی روایتی نسبتاً مفصل از تاریخ غرب، به‌ویژه کشورهای روسیه، انگلستان و عثمانی است. هدف این پژوهش جست‌وجوی دلالت‌‌های صریح و ضمنی نهفته در این بخش از سفرنامه، و سؤال مشخص آن ناظر به انگیزه، هدف و شیوۀ تاریخ‌‌نگاری میرزاصالح و نگرش تاریخی اوست. تحلیل مضامین مندرج در سفرنامه در پرتو نگاهی فرامتنی، نشان می‌‌دهد که وزن بالای تاریخ‌‌نگاری در این سفرنامه حاکی از اهمیت تاریخ، ...