مقاله حاضر به بررسی علل، چگونگی و فرجام رویارویی دولت­های انگلیس و عثمانی در خلیج فارس، کرانه­ها و پس کرانه­های آن در فاصله سال­های 1918-1871م/ 1336-1288ق می­پردازد. در حدود ربع پایانی قرن نوزدهم میلادی با تغییر در مناسبات و روابط قدرت­ها، انگلیس در مقام قدرت برتر جهان، به منظور حفظ منافع خود در خلیج فارس، با سیاست­های سیّال و چند وجهی، در برابر دیگر مدعیان ایستاده بود. اهمِ این منافع عبارت بودند...

پیش از اینکه واسکودوگاما از دماغه ی امید نیک به اقیانوس هند راه یابد و در پی او آلبوکرک به تاراج شاخ افریقا ، خلیج فارس و شبه قاره ی هند بپردازد، مراکز تجاری مهمی چون بندر بصره وبندر محمره (خرمشهر) با هم رقابت سالم و رو به رشدی را داشتند در پی اکتشافات جغرافیایی اواخر سده پانزده میلادی/نهم هجری قمری، و اوایل سده شانزدهم شرایط در خلیج فارس دگرگون شد. پرتقالیان که توانسته بودند در کرالا جنوب غربی...

رمان های توماس پینچون، دان دلیلو، جک مارتین و ویلیام گیبسون به ترتیب نشان دهنده ی سیر تحولات مراحل فراواقعیت طبق تئوریهای ژان بودریا فیلسوف فرانسوی در دهه های اخیر جامعه آمریکا هستند که توسط رسانه های جمعی کنترل می شوند. به نظر بودریا ارزش های آمریکایی فراواقعی هستند. هدف پژوهش حاضر بررسی آثار این رمان نویسان بر طبق مفهوم فراواقعیت و انعکاس آن در حیات سیاسی جهان اسلام می باشد. این پژوهش به تشخی...

خلیج فارس، یکی از حساس ترین و مهم ترین مناطق جهان به شمار می رود، به گونه ای که به دلیل دارا بودن موقعیت استراتژیک و منابع عظیم نفتی، همواره در کانون توجه قدرت های فرامنطقه ای از جمله ایالات متحده آمریکا بوده است. تحرکات و اقدامات آمریکا در خلیج فارس، همواره مبتنی بر یک رشته علایق و اهداف ویژه منطقه ای بوده و در جهت تأمین این منافع تاکنون استراتژی های مختلفی را به کار برده است. بدون تردید، سیاس...

پژوهش حاضر در صدد بررسی سیستم امنیت خلیج فارس در دهه 1970 می باشد. در راستای هدف پژوهش فرضیاتی مطرح شده است که سعی شده نشان دهند یک سیستم امنیتی واقعی که از بروز جنگ و تنش جلوگیری نماید نتوانسته در این دهه شکل بگیرد، و در منطقه خلیج فارس امنیت مبتنی بر ثبات و حفظ تمامیت ارضی ایجاد نگردید. در سال 1971 آمریکا با اجرای سیاست دوستونی در قالب دکترین نیکسون سیستم امنیتی منطقه خلیج فارس راشکل داد. یکی...

چکیده مقاله حاضر ترجمه‏ای از نوشته برایان جی. دان در تشریح جنگ اول خلیج فارس است. نویسنده در این مقاله، با مرحله‏بندی جنگ هشت ساله ایران و عراق، این جنگ را به شش مرحله جداگانه تقسیم نموده و به تشریح ویژگی‏های هر یک از این مراحل پرداخته است. در مجموع با مطالعه مطلب زیر مشخص می‏گردد که نویسنده، با نگاه جانبدارنه‏ای به نفع رقبای جمهوری اسلامی ایران، به تحلیل جنگ ایران و عراق پرداخته است. در واقع، ...

تالاب بین المللی شادگان با مساحت 400 هزار هکتار در جنوب خوزستان واقع شده که از بخش جنوبی به خلیج فارس راه یافته و از آن تاثیر می پذیرد. ورود مواد نفتی ناشی از تخلیه چاه های کویت به درون خلیج فارس در طول جنگ نفت به این تالاب موجبات تخریب حدود 20 درصد از پوشش گیاهی مربوط به جوامع بر آمده از آب که بخش عمده ای از علوفه مورد نیاز دام های منطقه را بدون هیچ گونه هزینه ای تامین می نماید فراهم ساخت.

در خلیج فارس حدود 90 جزیره کوچک و بزرگ وجود دارد که 34 جزیره آن متعلق به ایران است. از این  تعداد 17 جزیره  از نظر حاکمیت بر آبراه بین المللی تنگه هرمز و کنترل آن و همچنین کنترل تردد ناوگان بیگانه دارای اهمیت ژئوپلیتیکی و استراتژیکی می باشند. جزیره فارسی در مرکز خلیج فارس در مختصات َ10˚50 طول جغرافیایی و َ59 ˚27 عرض جغرافیایی، دورترین جزیره ایرانی به سرزمین اصلی می باشد. این جزیره علاوه بر ...

با روی کار آمدن اصولگرایان در جمهوری اسلامی، دوران پرتنش دیگری در روابط ایران و شورای همکاری خلیج فارس پدید آمده است. این تنش‌ها با آغاز امواج خیزش‌های مردمی در خاورمیانه و گسترش آن به زیرمجموعه خلیج فارس تشدید شده است؛ بنابراین پرسش اصلی این پژوهش آن است که مهم‌ترین عامل در رویکرد شورای همکاری خلیج فارس در قبال ایران چیست؟ فرضیه اصلی این پژوهش این است که «پندار تهدید ایران»‌ مهم‌ترین عامل در س...

چکیده جنگ دوم خلیج‌فارس را می‌توان اولین بحران بزرگ بین‌الملل پس از جنگ سرد نامید که در منطقه‌ای حساس و استراتژیک، میان جمع زیادی از بازیگران بین‌الملل و عراق متجاوز به خاک کویت به وقوع پیوست. اختلافات مرزی سرزمین‌های خلیج‌فارس در مرزکشی‌های شکننده میان کشورها  ریشه دارد. برای عراق، خوزستان ایران و کویت دو هدف مهم و استراتژیک توسعه‌طلبانه  هستند. پس از ناکامی در تجزیه خوزستان، طبیعی بود که عر...