جمهوری اسلامی ایران و ترکیه که در منطقه مهم و راهبردی خاورمیانه واقع شده‌اند، دارای پیشینه تاریخی قابل‌توجه و مشابهت‌های قابل‌تأملی هستند. از جمله این‌که هر دو کشور دارای تمدن‌های باستانی و امپراتوری‌های بسیار گسترده‌ای بوده و در طول تاریخِ خود، همواره دارای روابط پر فراز و نشیبی بوده‌اند که گاه این روابط، دوستانه و گاه با تعارض همراه بوده است. هردوکشور همواره خود را قدرتِ برتر منطقه پنداشته و در...

حوزة خزر از چهار حوزة ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان از حوزة قفقاز، ترکمنستان و قزاقستان از حوزة آسیای مرکزی، روسیه به‌عنوان جانشین اتحاد شوروی ( یک واحد سیاسی فعال در نظام بین‌المللی و یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت و گاز جهان) در شمال و ایران در جنوب (که ذخایر بزرگ نفت، گاز و صنایع نفتی دارد) که در مجموع کانون امنیتی دریای خزر را تشکیل می‌دهند، شکل گرفته است.وجود این ژئوپلیتیک ارزشمند عاملی برا...

از گذشته تاکنون، روابط روسیه و اروپا از مهم‌ترین موضوع‌ها در میان تحلیل‌گران روابط بین‌الملل بوده و در مطالعات متعدد تلاش شده است این روابط، از چشم‌اندازهای نظری متفاوتی تحلیل شود. نظریۀ بازی‌ها از جدیدترین ابزارهای تحلیلی در مطالعات روابط بین‌الملل است. نوشتار حاضر با استفاده از نظریۀ بازی‌ها و بهره‌گیری از روش پژوهش کیفی و ابزار مطالعات اسنادی، تلاش می‌کند به این پرسش پاسخ دهد که چه بازی‌هایی...

روی کارآمدن پوتین سبب توجه دوبارة روسیه به منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا به ویژه کشورهایی (مصر، عراق، سوریه، فلسطین و یمن) که در گذشته حوزة نفوذ اتحاد شوروی بودند، شد. علت توجه جدی روسیه به خاورمیانه در دورة جدید چیست؟ به نظر می رسد که تلاش روسیه برای حضور در این منطقة راهبردی، به دلیل ضرورت هایی مانند احیای نقش روسیه به عنوان یک ابرقدرت قادر به رقابت با آمریکا با هدف حضور دائمی و ایفای نقش تثب...

جمهوری‌های سابق اتحاد از نظر منابع انرژی، نقش دوگانه این عامل را در روند استقلال خویش مشاهده کردند. هرچند وجود منابع انرژی به‌عنوان سرمایه‌ای خدادادی فرصتی استثنایی برای این کشورها تلقی می‌شد اما در همان حال، وابستگی آنها به مرکز سابق( روسیه) برای انتقال انرژی به بازارهای مصرف، چالش‌های گوناگونی را برای این کشورها پدید آورده است. ترکمنستان یکی از این جمهوری‌ها است که منابع عظیم گاز طبیعی، از دی...

پس از فروپاشی نظام شوروی در دهه پایانی قرن بیستم و پاره پاره شدن قلمرو آن به کشورهای مستقل کنونی، شاید یکی از مهمترین مسائل پیش روی روابط بین الملل در قرن بیست و یکم، چگونگی تعیین مرزهای دریایی میان کشورهای جدید التأسیس با دو کشور بزرگ روسیه و ایران بوده است که کماکان پس از بیش از 20 سال همچنان بدون هرگونه راه حل حقوقی پرونده آن باز مانده است. در این حال، همه کارشناسان روابط بین­الملل به نقش آف...

چکیده قبل از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه، ترکیه و سوریه بر سر سه موضوع، آب رودخانه فرات، ادعای ارضی سوریه نسبت به استان هاتای ترکیه و اقامت عبدالله اوجالان در سوریه روابط بحرانی با همدیگر داشتند و حتی تا آستانه جنگ نیز پیش رفتند اما، دو کشور، بعد از به قدرت رسیدن حزب حاکم عدالت و توسعه در راستای تئوری معروف داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه روابط بسیار خوبی با هم برقرار کردند و حتی تا مرز...

روابط میان کشورهای اروپایی و روسیه پس از پایان جنگ سرد وارد مرحله تازه ای شد . با وجود افزایش تعاملات و همکاری ها میان اتحادیه اروپا و مسکو از طریق امضای قرارداد شراکت و همکاری در سال 1994 و تدوین نقشه راه انرژی برای سال 2050 و یا همکاری در برخی حوزه ها از جمله مبارزه با تروریسم و سلاح های کشتار جمعی، اما دو طرف در بسیاری از حوزه ها با یکدیگر اختلاف و رقابت جدی دارند . هر چند اهمیت اقتصادی روسی...

نظام بین المللی پس از جنگ سرد همچنان در حال گذار است. اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده‌ آمریکا قریب به نیم قرن بنابر سرشت و ساختار دو قطبی قدرت در دوران جنگ سرد به رقابت با یکدیگر پرداختند. به دنبال فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و جدا شدن جمهوری‌های متعدد از آن کشور و تولد روسیه تغییرات زیادی در روابط دو کشور به وجود آمد. روابط آمریکا و روسیه در دوران ریاست جمهوری ولادمیر پوتین به خاطر نفوذ آمریک...

از نظر رهبران روسیه، حوزه نفوذ سنتی اتحاد جماهیر شوروی به ویژه آسیای مرکزی و قفقاز نخستین سنگر پدافندی برای پاسداری از امنیت ملی روسیه است و رفتار مسکو بر سیاق دوران روسیه تزاری و شوروی سابق، باید به دنبال اعمال سلطه بر این منطقه باشد. با این وجود، روسیه در طول دو دهه اخیر، رویکردهای مختلفی در قبال آسیای مرکزی و قفقاز در پیش گرفته است که در نگاه اول ممکن است تداعی کننده سردرگمی سران کاخ کرملین ...