جامعۀ اولیه شهرهای قرون وسطی، اردوگاه و حومه ای است که ضرورت های محلی، تأمین معاش و دفاع را برآورده می ساخت. با تغییر در ساختار نظام اجتماعی، با اتحاد قلعه و سکونتگاه‌ها و فعالیت‌های خدماتی و صنعتی اطراف آن، پیدایش بازار و رونق تجارت، «شهر» ایجاد می‌شود و حدود آن به عنوان یک نظام اجتماعی مشخص می‌شود. در آغاز، سازمان فضایی شهرهای قرون وسطی، دارای فرم و کلیت شهری نبود اما در سده های 11و12، ...

یکی از مهمترین خصوصیات یک ساختار فضایی شهری مناسب و پایدار، دسترسی مناسب و آسان می باشد.از آنجایی که ساختار فضایی دارای دو الگوی کلی فشرده و پراکنده است،در فرمهای شهری متراکم و فشرده، تمرکز امکانات، افزایش تراکم، توسعه کاربری مختلط که حاوی سفرهای چند منظوره و ارائه خدمات حمل ونقل عمومی است، کاهش تقاضا و مسافت سفرهای شهری و دسترسی مناسب را سبب می گردد. اما در شهرهایی با ساختار پراکنده، نیاز به ج...

آسیب های اجتماعی یکی از محورها و مباحث اصلی مطالعات آسیب شناسی شهری در اغلب شهرها و کلان شهرهاست. این نوع آسیب ها دلایل، گونه ها و آثار و عوارض متعددی دارند و برنامه ریزی شهری نیز با هدف کاهش و کنترل آن، ناچار به اتخاذ رویکرد های متنوع و تحلیل های میان رشته ای است. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس موقعیت یابی مکانی (gps) داده های اسنادی پایه، الگو های فضایی چهار آسیب اجتماعی (کارتن...

رشد سریع شهرها و جمعیت شهرنشین به ویژه بعد از انقلاب صنعتی، مشکلات متعددی از جمله مهاجرت های روز افزون روستا- شهری، ساخت و سازهای بی رویه و بی ضابطه، اسراف در استفاده از زمین، گسترش شهر به سمت اراضی کشاورزی اطراف، توزیع و جانمایی نامتعادل کاربری ها در شهر، فقدان تسهیلات و خدمات شهری کافی و دسترسی آسان به آنها، استفاده گسترده از وسایل نقلیه شخصی در سفرهای درون شهری و در نهایت هزینه های بالای زیس...

بر اثر توسعه پراکنده و بی سامان شهرها، الگوی سازمان فضایی اولیه و ساختار اصلی آن ها دگرگون گشته است. این عوامل موجب از بین رفتن ساختار واحد در کل شهر، انزوای فضایی بخش های مختلف شهر به ویژه بافت های مرکزی و قدیمی شهر و در نتیجه انزوای اقتصادی- اجتماعی آن ها شده است. از طرفی افزایش وسعت شهرها موجب پیچیدگی های کالبدی – فضایی در آن ها گردیده، به طوری که شناخت ساختار و استخوان بندی اصلی شهرها و ریخ...

بیشازنیم‌قرنازاجرایطرح‌هایجامعبر کالبد شهرایرانیمی‌گذرد که اساس آن‌ها برگرفته از جنبش مدرن، مبتنی بر ساماندهی به عملکردهای چهارگانه اسکان، کار، آمدوشد (ترافیک) و گذران اوقات فراغت است که نتوانسته اهداف و چشم‌اندازهای مورد انتظار را باز پس دهد. اجرای این‌گونه طرح‌ها بر پیکرة بافت‌های مرکزی شهرها، به‌تدریج سبب فروریختن ساختار سنتی، اصالت و هویت ذاتی آن‌ها شده است؛ از این‌رو نتیجة این طرح‌ها صِرف ت...

امروزه شهرنشینی در کشورهای پیشرفته و نیز در ممالک توسعه نیافته بارزترین نمود تکامل جوامع انسانی به شمار می رود. با گسترش شهرها و به ویژه شهرهای بزرگ، جوامع انسانی با مشکلات متعددی روبرو شده اند که از مشخص ترین آنها ممکن است کمبود امکانات و ظرفیت های زیست محیطی و آلودگیهای مرتبط با آن می باشد. با تحولات دهه های اخیر شهرهای کشورمان با مشکلات و نابسامانی های زیادی مواجه شدند که یکی از مهمترین آنها...

هترا، شهری با حدود سه قرن حیاتِ شهریِ پویا است که به دلیل موقعیت خوب طبیعی، ارتباطی، استراتژیک و به خصوص به دلیل اعتقادات مذهبی ساکنانش به سرعت رشد و توسعه یافت. هسته ی اولیه ی شهر که احتمالاً آشوری بوده، به دلیل شرایط مساعد جغرافیایی مکان شهر، شکل گرفت و سپس با ساخت معابد برای خدایان، مرکز تجمع مردمان پیرامون خود گردید. این شهر در دوره ی سلوکی، به علت گسترش راه های تجاری رونق یافت و در دوره ی پار...

گسترش سریع شهرها، باعث تغییرات شدید در الگوی فضایی آن­ها شده است که  به اقدامات سریع عمرانی نیاز دارند. عدم شناخت و درک الگوی فضایی و کالبدی شهرها و عدم تلاش در حفظ احیا و سامان­دهی آن­ها، مشکلات فراوانی را در پی دارد. پژوهش حاضر با هدف شناخت الگوی فضایی شهر دامغان و کارآمدی دسترسی­ها به خدمات شهری (خرید و آموزشی) انجام شده است. روش تحقیق، پیمایشی- توصیفی است و داده­ها از طریق پرسش نامه محقق سا...

گسترش روزافزون شهرها، اقدامات سریع عمرانی را به دنبال دارد و شهرها لزوما دچار تغییرات می شوند که یکی از معضلات و مشکلات اساسی که شهرسازی امروز با آن روبروست رشد و توسعه بی رویه شهرهاست. در حال حاضر بسیاری از تلاشهایی که به منظور بهبود این وضعیت و هدایت و کنترل تحول شهر صورت گرفته، بی نتیجه مانده است، که عدم شناخت و درک ساختار فضایی و کالبدی شهرها و عدم تلاش در حفظ ، احیاء و ساماندهی آنها مشکلات...