نسبت قانون و شریعت در اندیشه سیاسی علامه میرزای نایینی دکتر جلال درخشه چکیده: دوره مشروطیت، یکی از خواندنی ترین فصول تاریخی جامعه ایران از حیث تأثیر و تأثر حوزه های فکری سنتی و مدرن به شمار می رود. انقلاب مشروطیت، در عین حالی که پاسخی به نیازها و شرایط حاکم بر ایران بود، نتیجه فرآیند تحولات فکری رو به رشدی بود که از جهان غرب وارد ایران شد و در قالبی ساختارشکنانه، منطق نوینی را بر مناسبات سیاسی...

از جمله موضوعات مهم در بررسی سیر تحول اندیشه و عمل سیاسی شیعه، نحوه مواجهه فقهای شیعی با حکومت‌های غاصبی است که از حیث نظری، همگی غیرمشروع تلقی می‌شوند. با اینحال در اندیشه و عمل بسیاری از فقهای شیعه می‌توان به مبانی و اصولی دست یافت که به خاطر مصالح عمومی جامعه، قایل به تخصیص این حکم کلی و یا ذکر استثناهایی برای آن شده‌اند. از جمله این عوامل می‌توان به مقولة «امنیت» اشاره کرد که نزد پاره‌ای از...

اعمال شکنجه، مجازات و تنبیهات وسیله آزار، اذیت و در نهایت عمل تلافی جویانه در برابر به اصطلاح جرم انجام شده به شمار می رود که منوط به دوره ای خاص از نظر تاریخی نیست چرا که همواره در طول حیات بشری چنین اعمالی به عنوان حربه حاکمان به منظور جلوگیری از تکرار اقداماتی که پایه های حکومتشان را تضعیف می کرده بوده است اما نه همه آنها بلکه بخشی که هیچگونه تعریف و توجیه منطقی از لحاظ عرفی ـ شرعی نداشته با...

سفرنامه های عصر صفوی اطلاعات گوناگونی درباره ی جامعه ایران دوره صفوی به دست می دهند که در این رساله سعی شده، آگاهی هایی در مورد وضعیت کشاورزی این دوره از آن ها استخراج شود. طبق نوشته سیاحان این عصر، اقدامات قابل توجهی در برقراری امنیت، کاهش مالیات اراضی کشاورزی، رسیدگی به امور کشاورزان، سامان بخشیدن به آبیاری اراضی و... که افزایش تولید کشاورزی را به همراه داشته، انجام گرفته است. هم چنین به لحاظ...

سیلاب ناشی از شکست سد، یکی از فاجعه­آمیزترین حوادث در طی دو قرن اخیر بوده است. در این نوع سیلاب حجم قابل توجهی آب در مدت زمان کوتاهی در پایین­دست رودخانه رها شده و موجب پیدایش امواج عظیم در پایاب می­گردد. با توجه به ماهیت شکست سد، استفاده از مدل­های ریاضی برای شبیه­سازی پیشروی و انتشار سیل ناشی از آن امری معمول است. در پژوهش حاضر شبیه­سازی هیدرولیکی شکست سد مخزنی در حال ساخت میرزای شیرازی واقع ...

در سده نهم هجری جنبش صوفیان به صورت یک قدرت سیاسی نیرومند در ایران  ظهور کرد و حکومت جدیدی به نام پادشاهی صفویه تأسیس نمود. در این مقطع صوفیان با سیاسی ساختن مذهب تشیع، از آن به عنوان دال برتر گفتمان ملی­گرایی بهره بردند. تلاقی مذهب و ملیت در گفتمان صفوی باعث شد تا بعد از حدود نهصد سال –پس از ساسانیان-  وحدت دینی مبنای وحدت سیاسی قرار گرفته و هویت ملی در ایران سربرآورد. در این شرایط گفتمان تشیع...

ناظر بیوتات، از جملـه مناصب ابداعی صفویان است. این منصب را در تقسیم بندی دیوانسالاری آن دوره می توان جزو مناصب درباری و تشکیلات سلطنتی به شمار آورد، که البته مانند سایر مناصب دوره صفوی دارای کارکردهای دیگری ـ به خصوص اداری و در برخی موارد نظامی ـ هم بوده است. این منصب که از اوایل تأسیس سلسله صفوی پدید آمده بود، پس از اصلاحات اقتصادی شاه عباس اول – که تأثیر خود را در بیوتات سلطنتی هم برجای گذاشت...

مذهب تشیع به وسیله شاه اسماعیل اول در سال 907 هجری به عنوان تنها مذهب رسمی کشور اعلام گردید و رسمیت یافت. شاه صفوی در اجرای سیاست مذهبی­اش به تندروی­های بیهوده و تعصبات بی­جای مذهبی زیادی دست زد که پیامدهای منفی بلندمدت و کوتاه­مدت زیادی در ایران و به ویژه در خراسان که همجوار مرزهای دولت سنی­مذهب ماوراءالنهر بود، گردید. دولت شیبانی به وسیله شیبک خان ازبک تقریباً هم­زمان با دولت صفوی تشکیل شده بو...