عارفان آثار پیشینیان و بخصوص سنایی و غزالی را چون سنتی ادبی، گرامی داشته و بدانها توجه کرده‌اند. مولوی نیز در سرودن مثنوی معنوی به آثار سنایی، عطار و غزالی نظر داشته و برخی از حکایت‌ تمثیلی آنان را با تغیییراتی در شکل و محتوا، بازگویی کرده است. حکایت «اشتباه درست» (پیل در تاریکی) را که بیانگر نقصان و ناتوانی انسان‌ها در شناخت خود، از خداوند سبحان است، نخست غزالی به عربی، در احیاالعلوم و سپس به ...

    سورۀ مبارکۀ برائت تنها سوره در قرآن کریم است که با آیۀ کریمۀ «بسم‌الله الرحمن الرحیم» آغاز نشده است. در دربارۀ عدم ذکر آیۀ بسمله در ابتدای سورۀ برائت دلایل مختلفی مطرح می‌شود، پژوهش حاضر ضمن بررسی هر یک از دیدگاه‌های مطرح، با نظر به قراین خارجی در فضای سورۀ برائت اعم از فضای نزول و جوّ نزول، در پی آن است که مسئلۀ عدم ذکر بسمله در ابتدای سورۀ برائت را بررسی شود.  رفتار گوناگون اصحاب پیامبر د...

سعادت و کمال انسان در نحوۀ همزیستی با دیگران است. قرآن کریم، انسان را به رعایت ارزش‌های اخلاقی در همزیستی فرامی‌خواند، تا به تربیت افراد جامعه و هم‌افزایی فضایل اخلاقی بینجامد. در این روش از همزیستی، مسالمت‌آمیز بودن تعاملات اجتماعی، اصل نیست؛ بلکه اصل، تعالی اخلاقی افراد جامعه است. مهم‌ترین عامل در تربیت و استقرار ارزش‌های اخلاقی، محبت است؛ زیرا محبت میان افراد جامعه، الفتی طبیعی ایجاد می‌کند...

جستار پیش رو، ارتباط اندیشۀ سعادت با سبک زندگی مطلوب را بر اساس مبانی علامه طباطبایی مورد واکاوی قرار می‌دهد. بر اساس دیدگاه تفسیری - کلامی علامه، سعادت، خیر وجودی است که مقدمه کمال موجود است و در انسان که مرکب از روح و بدن است، خیری است که مقتضای قوای روحی و بدنی اوست. این سعادت، مراتب، درجات و تقسیماتی چون دنیوی و اخروی دارد و انسان در گزینش و اکتساب راه سعادت مخیر است. ایشان حقیقت سعادت ...

ازآن روز که بشر پا در عرصه وجود گذاشت، برای ادامه حیات اجتماعی، به ملاک‌ها و معیارهای مقدس نیاز پیدا کرد تا در پرتو آن تلاش خود را برای زنده ماندن توجیه کند که صیانت و حفظ حرمت آن را لازم می‌دید هتک وبی احترامی به آن را گناه نابخشودنی می‌دانست. در دین مبین اسلام نیز برخی از امور مانند: ذات بار تعالی، نبوت، معاد... به‌عنوان مقدسات دینی شناخته می‌شوند که از احترام ویژه ا‌ی برخوردارند و ازاین‌رو ه...

یکی از آیات مشکله قرآن کریم آیات نخست سوره عبس است. مضمون آیات عتاب خدای متعال به شخصی است که برخوردی انتقادآمیز با فرد نابینا داشته است. در کیستی عتاب‌شونده، دو شأن نزول نقل شده است؛ یکی آنکه خدای سبحان، پیامبر’ را عتاب فرموده است و این برخورد او ترک اولی محسوب می‌شود، در غیر این صورت عتاب الهی بی‌مورد است؛ چراکه خدا از فعل عبث منزه است. اشکال این نقل آن است که نوعی کوتاهی از جانب پیامبر’ صورت...

خدای متعال در قرآن کریم، صفات عقلانی و نفسانی انسان را تبیین کرده است. یکی از این اوصاف صفت «هلوع» است که در آیۀ 19 سورۀ معارج به آن اشاره شده است. «هلوع» از اوصاف نفسانی است که مسئلۀ حریص بودن آدمی را مطرح می‌نماید. مفسران فریقین در پاسخ به این سؤال که آیۀ مذکور در مقام ذمّ انسان است یا در مقام مدح او یا به امر دیگری اشاره دارد، نظرهای متفاوت وگاه متضادی را ارائه کرده‌اند. اکثر آنها معتقدند که ...

‌ خداوند سبحان بر پیامبر اسلام وحی فرستاد همچنان که بر پیامبران پیش از ایشان وحی فرستاده بود. چگونگی نزول وحی بر پیامبر اسلام یکی از سؤالات حائز اهمیت در حوزة علوم قرآنی است. این پژوهش به روش کتابخانه‌ای، دیدگاه امام دربارة چگونگی وحی بر رسول اکرم را بررسی نموده و تفاوت آن را با دیدگاه‌های دیگر بررسی کرده است. روشن شد که دیدگاه امام خمینی با دیدگاه رایج در میان علمای علوم قرآنی تفاوت دارد و...

کارایی از موضوع‌های مهمی است که علاوه بر مدیران شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف، مشتریان استفاده‌کننده از خدمات این شرکت‌ها و سازمان‌ها نیز به آن علاقه‌مند هستند. هدف این پژوهش، بررسی کارایی شرکت‌های داروسازی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از تحلیل پوششی داده‌ها و سپس ارائه قواعدی با استفاده از داده کاوی است. شاخص مالم کوئیست با امکان‌پذیر ساختن ترکیب مشاهدات سری زمانی و مقطعی، تا...

حکم قصاص از جمله احکام اساسی دین اسلام است که اجرای آن در جامعه مورد اهتمام و تأکید شارع مقدس قرار گرفته است. لکن امروزه این سؤال مطرح است که آیا این حکم همچنان که دشمان اسلام اذعان می‌کنند حکمی ضد حقوق بشری است یا خیر؟ ازاین‌رو باتوجه به اهمیت موضوع، نگارنده در پاسخ به این سؤال ضمن تبیین فلسفه و حکمت حکم قصاص از دیدگاه علامه طباطبائی، معتقد است این حکم نه‌تنها ضد حقوق بشری نیست بلکه همچنان که ...