جنگ بیاض نام مجموعه ای منتخب از اشعار شاعران قرن پنجم تا قرن هفتم است که به دست کاتبی ناشناس نگاشته شده است. این نسخه خطی که دربر دارندۀ ششصد و پنجاه و پنج بیت شعر از شاعران نامداری همچون منوچهری، انوری، سنایی، خاقانی، مجیر، کمال و شمس طبسی است از نظر نوع نگاه انتخاب کنندۀ اشعار بسیار اهمیت دارد. در این جنگ با تأمل بر ابیات منتخب به روش شناسی نقد ادبی قرن هفتم که زمان کتابت اثر بوده می توان راه...

اگر به تاریخ کلام به عنوان شاخه ای از علم کلام بنگریم مطالعه تاریخی رخدادهای کلامی در این میان، جایگاه استواری خواهد داشت. در این پژوهش، سیستانِ تاریخی به عنوان یک ظرف مکانی از جهت فعالیت های کلامی مورد توجه قرار گرفته است. این سرزمین از قرن اول (هجری قمری)، فعالیت کلامیش آغاز شده و تا قرن هفتم ادامه داشته است؛ هدف این پایان نامه چنین است مکاتب کلامی که در این قرون در سیستان فعالیت داشته را بررس...

عنوان پایان نامه "بررسی شغر غنایی فارسی در محدود زمانی قرن ششم تا هشتم" می باشد. هدف از انجام این پژوهش ، تتبع در ساختار و محتوایی شعر این سه قرن و تدوین مجموعه ای است که در نهایت ایجاز، کاملترین اطلاعات را درباره شعر غنایی در اختیار خواننده گذاشته و یک نمای کلی از شعر این سه قرن به او ارائه دهد. فصل اول به مقدمه و فصل دوم به مرور بر تحقیقات انجام شده در زمینه موضوع پایان نامه اختصاص دارد. در ف...

امروزه دیگر در این امر تردیدی نیست که هر گونه مطالعه و جستاری در قلمرو شعر کهن فارسی بدون مراجعه به جنگ ها و سفینه های شعری کاری ناقص و نا تمام خواهد بود. جنگ ها از آن جهت که بعضاً نام و نشان شاعران گمنام و اشعار و آثار آن ها را از تصرّف زمانه در امان نگاه داشته، حائز کمال اهمیّت است. در میان جنگ ها و سفینه های شعر فارسی، جنگ خطّی شماره 900 مجلس که به سفینه شعرا و تذکره شعرا نیز شهرت داشته و به دست...

دنیا یکی از عناصر مضمون ساز شعر فارسی است که با بررسی تعابیر و تصاویر آن می توان تا حدود زیادی با تفکرات ، نحوه زندگی ، اوضاع اجتماعی و اقتصادی مردم در ادوار مختلف آگاه شد. گرچه از دنیا تعریف مشخصی نشده و حدود آن تعیین نگردیده است ولی گروهی آن را فریبنده ، پوچ و زودگذر می دانند و بعضی آن را مفید و پر از نعمت و حتی ، مزرعه و ابزاری جهت وصول به آخرت قلمداد می کند. در شعر از دنیا تعابیر مختلف وتصا...

ادبیّات را از هر دیدگاهی می توان مورد بررسی قرار داد. زبان فارسی با رمز و رازهای فراوانش و به عنوان نقطه ی اشتراک و پیوند دهنده ی ایرانیان و رمز هویّت و فرهنگ ما، در نظم و نثر، هزاران نکته و مجهولات فراوان دارد، که می توان با تدبّر و تحقیق به گره گشایی از آن دست یافت. عدد به عنوان یکی از جلوه های نماد، از دیرباز در میان اقوام گوناگون و از جمله ما ایرانیان دارای مفاهیم گوناگون است. در این پژوهش که ...

در این پژوهش با نگاهی سبک شناسانه به 50 غزل از خواجوی کرمانی، غزلهای انتخابی در 3 سطح زبانی، ادبی و فکری و بر اساس دیدگاه دکتر شمیسا مورد بررسی قرار گرفته و در هر سطح، توضیح و تحلیلی همراه با شواهدی از غزلها آمده، آن گاه نتیج? به دست آمده مطرح شده است. در سطح زبانی، بیشتر فعلها در زمان حال به کار رفته و ساختار درصد بالایی از جملات، روان است. استفاده از لغات عربی بسامد بالایی دارد که در بیشتر مو...

مجد الدین همگر شیرازی (607-686 هـ.ق). از شعرای معروف ایران در سده ی هفتم هجری است. او شاعری را در دربار اتابکان فارس آغاز کرد و پس از برافتادن سلغریان، چندی را در خدمت قراختاییان کرمان به مداحی سپری کرد و در آخر به خاندان جوینی در اصفهان پیوست و پس از زوال آنان در تنهایی درگذشت. دیوان چاپی او حاوی 6210 بیت و شامل قصاید، غزلیات، ترکیب بندها، قطعات و رباعیات است. در این پژوهش ویژگیهای شاخص ادبی ...

تاریخ بیهقی شاهکار نثر قرن پنجم هجری و سرمشق تاریخ نویسی اخلاف او و نمونه نثر استادانه و گنجینه ای از شواهد ادبی و قراین اوضاع اجتماعی و سیاسی آن دوران است.بیهقی بر لغت و ادب عرب احاطه داشته که شرط لازم منصب دبیری در آن زمان بوده است.با توجه به اینکه نثر تاریخ بیهقی بینابین است و با نثر دوره اول متفاوت است؛ در میان شواهد آن،اشعار عربی زیاد نیست.در این اشعار،بیهقی نام شاعر را نیز در کنار اثرش ذک...

ابوالفرج شاعری مداح است که در مدح ممدوحان خود از هیچ اغراق و غلوی خودداری نکرده است.وی با قرآن و معارف دینی کاملاَ آشنایی دارد و کمتر به اساطیر و قهرمانان ایران باستان توجه دارد و اگر در جایی از آن ها نامی برده است مقام آن ها را از ممدوحان خود پست تر قرار داده است. بیشتر مضامین به کار رفته در اشعار ابوالفرج دور از دسترس هستند و برای باز سازی آن ها نیاز به تخیلی قوی است.