سیستان به علت برخورداری از ویژگی های مناسب و منحصر به فرد محیطی، همواره جمعیت قابل توجه-ای داشته و از سوی دیگر به علت موقعیت استراتژیک و نظامی مورد توجه حکومت ها و دولت های مختلف در ادوار گذشته بوده است. این علل موجب شد تا در دوران های مختلف به مقوله شهر و شهرسازی در سیستان اهمیت بسیار زیادی داده شود. شهرهایی که از یک سو گنجایش بخش بسیار زیادی از جمعیت منطقه را داشته و از سوی دیگر دارای استحکام...

شهرهای جدید در نظام‌های اجتماعی – اقتصادی در جهان دچار تحولات بسیاری شده اند، به این ترتیب تعریف دقیق و جامعی به دست نیامده است و هر جامعه ای بر اساس کارکرد مورد نظر آن را تعریف کرده اند.در همین راستا شهرهای جدید دارای تاریخ تولد مشخصی هستند و در زمان کوتاه و معینی ساخته می‌شوند. این گونه شهرها در تضاد کامل با پیدایش و تحول شهرهای متراکم هستند که بر اساس یک هسته، پیش از شکل گیری شان به کندی رشد...

در این مقاله پویایی فضایی - زمانی نظام شهری ایران در دورۀ زمانی 90-1335 بررسی می‌شود. نمونۀ تحت مطالعه شهرهای دارای جمعیت بالاتر از 100 هزار نفر در سال 1390 است. شاخص تحرک رتبه برای سنجش تغییر رتبۀ شهرها در سلسله‌مراتب شهری ایران استفاده شد. از تکنیک‌های پیشرفتۀ تحلیل فضایی شامل شاخص  و نمودار پراکندگی موران برای بررسی الگوها و تفاوت‌های منطقه‌ای و تغییر رتبۀ شهرها در سلسله‌مراتب شهری ایران است...

احداث شهرهای جدید با هدف ساختار فضایی، کاربری بهینه منابع طبیعی، مهار ابعاد تمرکز گرایی جمعیت در شهرها و آمایش سرزمین در نظام زیستی کشور صورت می گیرد. به منظور تمرکز زدایی و جذب سرریزهای جمعیتی شهرهای بزرگ چند میلیونی نظیر تهران و مشهد، جلوگیری از توسعه بی رویه شهرهای بزرگ، ایجاد تعادل رشد اقتصادی و اجتماعی و کنترل حرکات مهاجرتی، ایجاد شهرهای جدید بهترین جایگزین شناخته شده است. شهر جدید اندیشه ...

در شهرهای سنتی ایران، ریتم قرارگیری دانه‌های شهری بسته به شیوه تأمین آب شهرها شکل گرفته است. در این میان باغات ایرانی نقشی کلیدی در شکل‌گیری پیکره شهر و منظر شهرهای سنتی داشته و عامل پیوستگی دانه‌های معماری، زیرساخت‌های سبز و اندام‌های طبیعی شهر به شمار می‌رود. سه عامل آب، گیاه و دانه‌های معماری ساختار و پیکره شهرهای سنتی ایران را شکل داده است. پژوهش حاضر «شارباغ» ایرانی یا همان باغ شهر ایرانی ...

امروزه وضعیت اقتصادی و اجتماعی شهرهای جدید و نیز بارگذاری جمعیّتی آنها از مهم‌ترین موضوعاتی است که توجه سیاست‌گذاران و محققان حوزۀ اجتماعی را به خود جلب نموده است. هدف از پژوهش حاضر مطالعۀ وضعیت اجتماعی و جمعیّتی شهرهای جدید در ایران است. نظریه­های شهر خطی و توسعه مرحله­ای یک ناحیه شهری چارچوب نظری تحقیق حاضر است. تحقیق حاضر از نوع کمّی و بر پایۀ تحلیل ثانویه داده­های سرشماری­های عمومی نفوس و مسکن...

امروزه توسعه منطقه ای متأثر از فرآیند جهانی شدن شهرها بوده و این پدیده در مقیاس‌های مختلف بر ابعاد و ساختارهای مختلف جوامع تأثیرگذاشته است. بی تردید، توسعه و ایجاد شهرهایی که به سمت جهانی شدن حرکت کنند و در این مسیر کارکردهای شهری، منطقه ای، ملی و جهانی خود را ارتقاء دهند، می‌تواند اثرات خود را در ساختار توسعه کشور متجلی سازد. حوزة خزر دارای پتانسیل‌های عظیم اقتصادی، ارتباطی و... می‌باشد و ضمن ...

رشد جمعیت جهان و رشد سریع فعالیت­های اقتصادی که در گذشته ایجاد شده است، همچنان باعث خسارات شدید محیط زیستی می شود. حفاظت از محیط طبیعی جهان بی­تردید یکی از چالش برانگیزترین مسائل در دهه­های آینده است. هدف از این مطالعه، اندازه­گیری درجه تخریب محیط زیست بر اساس شاخص­های منتخب با استفاده از یک تکنیک چند متغیره به نام تحلیل مؤلفه­های اصلی می باشد. برای این منظور، متغیرهای تولید ناخالص داخلی، سوخت ...

با هدف مقابله با پیامدهای منفی شهرنشینی سریع، رویکرد توجه به شهرهای کوچک در کشور ما مورد توجه قرار گرفت و بر این اساس از سال 1355 شاهد افزایش روزافزون تعداد این شهرها در کشور هستیم. هدف این تحقیق شناخت تحولات جمعیتی شهرهای کوچک (زیر 100 هزار نفر ایران) می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جامعه آماری، کلیه شهرهای کوچک ایران طی 5 دوره سرشماری از سال 1335 تا 1385 است. یافته های پژوهش بیانگر آنست ک...

اسکان غیررسمی پدیده ای فراگیر و به مثابه یکی از چهره های بارز فقر شهری است که درون یا مجاور شهرها به شکلی خودرو، فاقد مجوز ساخت شکل می گیرد. در این پژوهش با رویکردی تحلیلی- توصیفی و با استفاده از مطالعات اسنادی و میدانی سعی شده با بررسی گونه شناسی تطبیقی سکونتگاه های غیررسمی دو شهر سنندج و کرمانشاه، الگوی رایج اسکان غیررسمی و انواع سکونتگاه های غیررسمی بازشناسی شود. بر اساس یافته های پژوهش، سکو...