بررسی تطبیقی آثار ادبی همواره راز و رمزهایی را آشکار می سازد که در بررسی جداگانه آثار کمتر به آن توجه می شود رویکرد تطبیقی این امکان را فراهم می سازد که جنبه های مشترک و متضاد آثار و مهم تر از آن اندیشه های گوناگون در دو اثر با یکدیگر مقایسه شوند . درباره شاهنامه و حماسه های بلوچ تا کنون پژوهش های زیادی انجام شده اما آنچه تا کنون بدان پرداخته نشده ، بررسی مضامین مشترک آن هاست. در این رساله در ب...

مضامین اخلاقی و اجتماعی از مباحث اصلی در ادبیّات فارسی است. در شاهنامه که اثری حماسی است، سخن از انسان هایی آرمانی به میان می آید که آراسته به صفات نیکوی انسانی هستند و پای بندی به اخلاق، بارزترین ویژگی زندگی آنان است. فردوسی که صاحب گفتاری پاک و آراسته به راستی و درستی است، خود، به فضایل اخلاقی پای بند است و در داستان های شاهنامه به بیان این ارزش ها در زندگی آدمی می پردازد. بوستان سعدی نیز که ا...

در دوران اسلامی شعر و مضامین آن تأثیرگذار و الهام بخش بسیاری از هنرها بوده است. هنرهای همچون نقاشی، خوشنویسی، موسیقی، منسوجات، فلزکاری و... در هنر سفالگری این دوره نیز می توان تأثیر و کاربرد شعر را به کرات مشاهده نمود. در این میان پیوند شعر با هنرهای چون خوشنویسی، نقاشی، تریینات معماری که هر کدام، رابطه ای خاص و ویژه با سفال پیدا می کند اهمیت دارد. زیرا آنچه که مسلم است برای حضور شعر و تأثیر آن...

هدف از این مطالعه بررسی تعابیر عارفانه و عاشقانۀ گوی و چوگان در اشعار فارسی است. شاعران در ادوار مختلف زبان و ادبیات فارسی، برای بیان مفاهیم و منویات درونی خود از تعبیرات گوناگون استفاده کرده‌اند و گاه برای بازگویی این مفاهیم از تعابیر و اصطلاحات رایج در زمانة خود سود جسته‌اند. بیان احساسات و عواطف شخصی شاعران گاه در مضامین عاشقانه و گاه عارفانه با واژه‌های گوی و چوگان نمود یافته است. پژوهش حاض...

ادب غنایی یکی از گسترده ترین انواع ادبی است که هدف آن گزارش و بیان احساسات گوینده و در کنار آن، لذّت بخشیدن به مخاطب است. گوینده ادب غنایی می تواند از روش های مختلفی برای بیان «پیام غنایی» خود استفاده کند. آنچه در مقاله حاضر مطرح می شود، ارائه ابزارهایی برای طبقه بندی و تمایز ادب غنایی از دیگر انواع ادبی است. جامعیّت این ابزارها سبب کاربرد گسترده آنها شده است، به گونه ای که می توان آنها را در طبق...

چکیده در تقسیم بندی شعر از لحاظ محتوا و عوامل درونی، با چهار گونة حماسی، غنایی، تعلیمی و نمایشی رو به رو هستیم. این تقسیم بندی بدین معنی نیست که یک اثر ادبی به طور کامل به یک گونة خاصّ تعلّق دارد زیرا در آثار ادبی، گونه های شعر با یکدیگر تداخل دارند. به دیگر سخن یک اثر غنایی می تواند دارای بخش های حماسی باشد و در یک اثر حماسی می توان نشانه هایی از شعر تعلیمی یا غنایی دید. حماسه هیچ گاه از جنبه ها...

چکیده : در این مقاله سعی شده است علاوه بر ، بررسی شاهنامه و گرشاسبنامه از نظر زیبایی شناسی و ساختار های زبانی و فکری ، آنها را با روشی تحلیلی از حیث کیفیت روایت و تصویرگری بسنجیم .روایت ها و تصویرگری های اسدی در گرشاسبنامه ، موجز ، زیاد ومکرر است اما به مانند تصویر های فردوسی ، هدفمند و مرتبط نیست. شیوه اسدی در روایت استفاده از مناظره و تمثیل است . برخلاف شاهنامه که داستان ها بیشتر از زبان قهر...

حوزة ادبیات تعلیمی فارسی نه تنها در قالب و شیوة بیان بسیار رنگارنگ و متنوع می نماید، که در محتوا نیز پهنة وسیعی درنوردیده و از فردیترین عرصة خود سازی و آموزش و تزکیة درون در آثار صوفیانه و حتی آثار غنایی تا برونیترین حوزة انسانی، یعنی آثار سیاسی و اجتماعی را در بر می گیرد. ادب تعلیمی، همچنان که از نام آن برمی آید، ادبیاتی است که در خدمت ارشاد و تعلیم باشد. هدف اصلی سراینده در این نوع از اشعار، ...

حبسیه(زندان­نامه)، شاخه ای مهم از ادبیات غنایی به شمار می­رود. حبسیه، بیان حال و شکوه و فغان شاعر در سوگ آزادی خویش و به عبارتی دیگر آیینه ی تمام نمای روزگار اختناق و افشاگر روزهای تلخ اسیری شاعر است. در طول تاریخ ادبیات فارسی و عربی، شاعران بسیاری (به دلایل مختلفی از قبیل سیاسی، اعتقادی، دینی و...) به زندان رفته اند و طعم حبس و اسارت را چشیده اند و با قدرت بیان، به ثبت لحظه های سخت و اندوهبار ...

اصلی ترین موضوع شعرغنایی عشق و یکی ازمهم ترین ارکان مضامین عاشقانه،عاشق است. عاشقی که درادوار مختلف شعر فارسی تحول یافته است. این تغییر وتحول زاییده ی شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه ی عصرشاعراست. باید توجه داشت که در هیچ دوره ای یک نوع عاشق خاص درتوصیفات شاعران مدنظرنبوده است. ازاین رو چگونگی توصیف و روانشناسی عاشق باتوجه به روحیه ی عاطفی او،ارتباط تنگاتنگی بانگاه به شخصیت عاشق به نوع عالم...