روستاها به عنوان کوچک ترین واحد اجتماعی در هر جامعه ای، از اهمیّت ویژه ای برخوردارند. بی شک تلاش برای کاهش مسائل و مشکلات این واحدهای اجتماعی و استقرار مناسب آن ها در چرخه توسعه، مستلزم توجه ای ویژه است. امروزه توجه به روحیه کارآفرینی بین روستاییان و از جمله کشاورزان از مهم ترین راه کارهای توسعه روستایی محسوب می شود. اگرچه کارآفرینی تنها راه کار اشتغال زایی و افزایش درآمدهای مردم روستایی نیست، ا...

مهاجرت از عوامل مهم در توسعه منطقه‌ای و موردتوجه در برنامه‌ریزی‌های اجتماعی و جمعیتی یک کشور است. در ایران این پدیده جمعیتی- ‌اقتصادی توزیع مناسبی را در بین استان‌های کشور ندارد. ازجمله نامتوازن‌ترین جریان‌های مهاجرت، مهاجرت از استان آذربایجان‌شرقی به استان تهران است. گستردگی و شدت آن موجب گردیده‌است که در اکثر مناطق استان تهران شاهد خوشه‌های مهاجر از استان آذربایجان‌شرقی باشیم. مطالعه کیفی از ...

چکیده   نادیده گرفتن روستاها در فرایند اجرای برنامه­های توسعه ، به ویژه در کشورهای درحال توسعه ، سبب بروز تفاوت­ها و دوگانگی­های چشمگیر اقتصادی و اجتماعی بین جوامع شهری و روستایی گردیده است. محرومیت و فقر ناشی از چنین روندی، روستاییان را وادار نموده که برای بهبود شرایط اقتصادی – اجتماعی و رفاه زندگی خود از روستاها به دیگر کانونهای سکونتگاهی، به ویژه شهرها مهاجرت نمایند. این جابه جایی­ها که با ا...

خشکسالی یکی از مهم­ترین مخاطرات طبیعی است که بر حسب شدت آن، اثرات متفاوتی بر زندگی و معیشت گروه­های انسانی دارد. در این مطالعه به تحلیل و بررسی اثرات خشکسالی بر محصول گندم دیم و مهاجرت روستاییان در استان همدان پرداخته شده است. به منظور مطالعه و تحلیل خشکسالی در دهه هشتاد (90-1380) از روش spi استفاده گردید. با توجه به این شاخص، خشکسالی های شدید بیشتر در دشت­های شمالی و مرکزی استان رخ داده است. د...

چکیده: بازارهای دوره ای روستایی محل دادوستد فرآورده های زراعی، باغی، دامی و صنایع دستی روستایی می باشد، هربازار نماینده ی حیات اجتماعی و اقتصادی روستاهایی است که به آن نزدیک است. روستاییان محصولات کشاورزی و تولیدی خود را بدون دخالت واسطه ها و دلالها در این بازارها عرضه می کنند. برپایی این بازارها دررونق اقتصادی خانواده های روستایی، ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای اهالی منطقه، کاهش بیکاری فصلی و ر...

گردشگری به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی دنیا، نقش و جایگاه ویژه ای در توسعه مناطق جغرافیایی دارد، و گردشگری روستایی را می توان جزئی از مجموعه گردشگری و جهانگردی بشمار آورد که در بسیاری از کشورهایی که از جمعیت روستایی بالایی برخوردارند، دارای اهمیت می باشد و این اهمِیت به خاطر این است که این نوع صنعت سازگارتر با محیط زیست است و می تواند به عنوان بخش مکمل کشاورزی به ایجاد اشتغال و درآمد برای ساکنان ...

مهاجرت از روستا به شهر همواره وجود داشته و دارد و این از پویایی جامعه حکایت دارد. موضوع مهاجرت های روستایی- شهری همواره مورد توجه اندیشمندان علوم مختلف است. اما مهاجرت بی رویه و تخلیه روستاها از نیروی کارامد امروزه یکی از نارسایی های اجتماعی- اقتصادی جامعه روستایی کشورمان است. ادبیات توسعه در کشورهای در حال توسعه نشان می دهد که مهاجرت های روستا- شهری تأثیرات منفی بسیاری بر ناحیه مبدأ و مقصد نها...

موضوع مهاجرت‌های روستایی- شهری همواره مورد توجه اندیشمندان علوم مختلف بوده است. مهاجرت در کشورهای درحال‌توسعه باعث بدترشدن اوضاع در مبدأ از یک‌سو و ایجاد مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در مقصد به‌دلیل نبود امکانات اضافی متناسب با میزان مهاجرت می‌شود. ازاین‌رو طی دهه‌های گذشته تلاش‌های بسیاری در جهت شناخت این پیامدها و جست‌وجوی راهکارهایی برای کاهش این معضل صورت گرفته که متأسفانه به‌دلیل فقدان...

محوریّت انسان در فرایند توسعه در مناطق روستایی از مهم‎ترین ابزارهای توسعه به‎شمار می‌آید؛ زیرا ویژگی‌های نیروی انسانی به لحاظ کمّی و کیفی از جمله عوامل مؤثّر در جریان توسعه‎ی روستایی شمرده می‌شود. افزایش جمعیّت و کمبود فعّالیّت‌های اشتغال‌زا در نواحی روستایی، موجب آسیب‌پذیری خانوارهای روستایی شده و بیشتر مهاجرت روستاییان به نواحی شهری، به‎دلیل نبود اشتغال و درآمد برای گذران زندگی خانوار است. در چنین ...

تغییر کاربری اراضی کشاورزی پس از کم آبی، دومین مشکل اساسی کشاورزی ایران محسوب می‌شود و نمونه‌ای از ناکامی سازوکار بازار در حفظ محیط زیست به‌شمار می‌رود. این امر سبب نابودی بخش اعظمی از زمین‌های کشاورزی شده و از دیدگاه امنیت غذایی، خودکفایی و اشتغال پایدار جامعه روستایی، پیامدهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. فشار صنعت، گردشگری، بحران کم آبی و کاهش حاصلخیزی و بهره‌وری بخش کشاور...