شکل گیری خیزش 2011 مصر،موجب شد تا نظامی از تداخل گفتمانی در این کشور شکل گرفته و نوعی از تقابل و تعامل را بین سکولارها با مسلک دموکراتیک و اقتدارگرایی و همچنین اسلام گرایان با دو مرام یادشده، شاهد باشیم.از این رو،شاهد شکل گیری مجموعه ای از گفتمان هاییم که در نزاع با هم، سعی در به حاشیه رانی رقیب و تثبیت نظام معنایی خود داشته اند.یکی از این گفتمانها،گفتمان سکولار اقتدارگرا می باشد.بدین ترتیب،سؤا...

در سال‌های اخیر تفکر اوراسیاگرایی بیش از هر اندیشه دیگری به سیاست خارجی روسیه به‌ویژه در مناطق خارج نزدیک جهت می‌دهد. این اندیشه بر این باور است که باید در برابر جهان تک‌قطبی ایستاد. به عقیده ولادیمیر پوتین در عصر حاضر، «بهار روسیه» رسیده است و این کشور می‌بایست با دنبال کردن تفکر اوراسیایی، هویت از دست‌رفته خود را احیا کند و یک‌ بار دیگر مناطق از دست‌رفته را به زیر پرچم بزرگ و باشکوه روسیه...

چکیده محور تحلیل تاریخی نگارندة مقاله این است که هویت سیاسی ـ اجتماعی ایران در نیمة اول قرن نوزدهم چه ابعادی داشته و چگونه منابع تاریخ‌نگاری در بازنمایی معانی و مفاهیم آن به ایفای نقش اجتماعی پرداخته‌‌اند. دستاورد بحث حاضر نشان می‌‌دهد که برخی معانی و مفاهیم هویتی در منابع تاریخ‌نگاری، متأثر از وضعیت عصر تأسیس، درصدد جست‌وجو و کشف خاستگاه ایرانی در جغرافیای سرزمینی ایران برای قاجاریان، انتساب ...

این مقاله به بررسی آینده پژوهی مردم سالاری دینی در جمهوری اسلامی ایران می پردازد. مطالعه روندهای گذشته در مردم سالاری دینی نشان می‌دهد که ریشه های این گفتمان به دوران مشروطه و اولین رویارویی حکومت قاجار با مدرنتیه غربی باز می گردد؛ زمانی که برای اصلاح نهادهای جدید غربی همچون مجلس شورای ملی، قانون و ...نهاد دین وارد عمل شد؛ با شکل گیری سیاست های مواجهه جویانه پهلوی اول و دوم، حاملان این گفتمان ب...

ساختارشکنی تقابل‌های دوسویه در داستان‌ کوتاه «سجل أنا لست عربیة» (بر اساس نظریۀ گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف) چکیده بر پایۀ الگوی سه بعدی نورمن فرکلاف در تحلیل گفتمان انتقادی، یک «متن» می‌تواند، توأمان نقشی اساسی در بازتولید روابط قدرت و پیرو آن، تثبیت نابرابری‌های اجتماعی داشته باشد و یا آغازی برای یک راهبرد مخالف در برابر نابرابری باشد. برپایه‌ این نظریه، در بیشتر جوا...

لاکلا و موفه با بازخوانی نظریه‌های متفکرانی مانند زبان‌شناسی سوسور، ساختارگرایی التوسر و پساساختارگرایی دریدا و...، نظریۀ گفتمان خود را در سال 1985 میلادی در کتاب هژمونی و استراتژی سوسیالیستی بسط دادند. نظریۀ گفتمان در دهه‌های اخیر برای فهم پدیده‌های اجتماعی و چگونگی تحول آن‌ها در حوزه‌های مختلف علوم انسانی کاربرد وسیعی یافته است. شعوبیه یکی از مهم‌ترین جنبش‌های تاریخ ایران واکنشی در ب...

اسلام سیاسی یکی از مهم‌ترین و تأثیر­گذارترین گفتمان‌های موجود در خاورمیانه و جهان اسلام است و حتی نقش­آفرینی آن در سطح جهانی نیز قابل توجه است. طی یک قرن اخیر هرگاه تقاضاهای اجتماعی و سیاسی در خاورمیانه و جهان اسلام به حد بحرانی رسید، این گفتمان به‌عنوان بدیلی قدرتمند در عرصۀ اجتماعی، سیاسی و امنیتی ظاهر شده و نقش­آفرینی کرده است. البته در خوانش سکولار و غربی، این نقش­آفرینی به دلیل تقابل با نظ...

پیامد تحولات منطقه­ای به­ ویژه مذاکرات هسته­ای و انعقاد برجام، دیدگاه­ها و رویکردهای متمایزی را در بین نخبگان فکری و سیاسی بر محور رابطه جمهوری اسلامی با غرب به­ویژه آمریکا نمایان ساخت. در این بین رهبر انقلاب اسلامی با احساس خطر نسبت به احتمال تضعیف گفتمان انقلابی­گری، بر تداوم آن تأکید کرده­اند. در منظر ایشان عناصری چون استحکام ساخت درونی نظام، اقتصاد مقاومتی، استکبارستیزی به­ویژه آمری...

مسئله «اسلام‌ گرایی» و «اسلام‌ سیاسی» در برگیرندة مباحثی گسترده، دامنه ‌دار و مجادله ‌برانگیز است که ابعاد و دامنه‌‌های آن در سال های اخیر به واسطة شکل‌گیری آثار و نظریات گوناگون، غنی‌تر شده است. در درون مباحث و نظریات موجود می‌توان مجموعه‌ای متنوع و متفرق از مباحثات و مجادلات فکری را در ارتباط با «هویت اسلام سیاسی» و چرایی و چگونگی پدیدار شدن آن، ملاحظه نمود. اما علی رغم این تلاش ها، آنچه که د...

هویت یکی از پیچیده ترین مفاهیم در حوزه علوم انسانی و اجتماعی به شمار می رود؛ پدیده ای چندوجهی که از مناظر مختلف، مبانی و معانی گوناگونی را نمایان می سازد. در یک نگاه کلی می توان هویت را حاصل دیالکتیک نظام ذهنی و ساختار اجتماعی و فرهنگی قلمداد نمود؛ رویکردی که هویت را در کنار غیریت مورد توجه قرار داده و بدین سان واحد تحلیل خود و دیگری را در حوزه هویت برجسته می سازد؛ اما وقتی از هویت فرهنگی سخن م...