آتش به عنوان بزرگترین اکتشاف بشر در دورانهای کهن، از جهات گوناگون همچون پخت خوراک و ساخت سلاح، زندگی انسان را متحول ساخته و او را از شر ددان و دشمنان حفظ نموده و به امنیت رساندهاست. بشر در آن دوران، به آتش به عنوان پدیدهای خارق العاده نگاه میکرد که همواره مقدس و مورد احترام بود. علاوه بر این، نقش آتش و تاثیر آن در مذهب، فرهنگ، اقتصاد و سیاست زندگی ملل گوناگون انکارناپذیر است و تجسم عینی آن را م...

آتش در ایران باستان از اهمیت زیادی برخوردار بوده، نشانه های این توجه در متون و آثار هنری قابل مشاهده است. متاسفانه آگاهی ما از نحو? نگهداری آتش در نزد پارسیان (ایرانیان) باستان اندک است. اما با توجه به یافته های باستانشناسی بهتر می توان در این مورد نظر داد. در این پژوهش با شناسایی انواع آتشدانها و نقوش به جای مانده، به معرفی و طبقه بندی آنها از جهت فرم و شکل توجه شده، سپس با مبنا قرار دادن ارت...

آتش و تقدس آن از مسائل بسیار مهم و شگفت انگیز دنیای باستان است انسان ابتدائی به آتش به چشم یک معجزه و واقعه ای عظیم نگاه می کرد قبل از پیدایش آتش زندگی وی سراسر وحشت و اضطراب بود، امنیت نداشت و هر لحظه حادثه ای جدید در انتظار وی بود. زمانهای طولانی بدین منوال گذشت تا اینکه وقایع جدیدی در زندگی وی پدیدار گشت رعد و برق جنگلهای اطرافش را به آتش کشید و محیط زندگی وی گرم و روشن گشت . زمانهای طولانی ...

چهارتاقی نویافتة میل میله گه یکی از آتشکده های دورة ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهارتاقی که هستة اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری است، متشکّل از چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف می باشد که پیرامون آن را راهرو طوافی احاطه کرده است.در داخل این آتشکده، سکّویی جهت قرار گرفتن آتشدان (آدوشت) و تعدادی پایة گچی وسنگی قرار دارد که در نوع خود م...

سنگ‌نگاره‌های ساسانی که تعدادشان نزدیک به سی می‌رسد، اهمیت بسزایی در شناخت سیر هنر تصویری ایران دارند. هدف این پژوهش،گسترش مطالعات بصری، با غور در این آثار و با تأکید بر سنگ‌نگارة اردشیر ‌بابکان در نقش‌رستم می‌باشد. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای و میدانی صورت پذیرفته است. ابتدا عناصر مشهودِ سنگ‌نگاره مورد مطالعه قرار‌گرفته، سپس با تجزیه و تحلیل بصری؛ به بررسی ساختار و ترکیب‌...

چهارتاقی نویافتة میل‌میله‌گه یکی از آتشکده‌های دورة ساسانی است که همانند بسیاری از آتشکده‌های آن زمان با مصالح لاشه سنگ و ملات گچ ساخته شده است. این چهارتاقی که هستة اصلی باقیمانده از بنای بزرگتری است، متشکّل از چهار جرز سنگی در ابعاد مختلف می‌باشد که پیرامون آن را راهرو طوافی احاطه کرده است.در داخل این آتشکده، سکّویی جهت قرار گرفتن آتشدان (آدوشت) و تعدادی پایة گچی وسنگی قرار دارد که در نوع خود م...

تلاش حاکمان ساسانی برای استقرار حکومت، ایجاد تحوّلی عمده در نظام حکومتی پیشین و پایه‌ریزی نظمی نوین بود. بانیان این حکومت، میراث حکومت اشکانی و حکومت‌های پیش از آن را پیش ‌رو داشتند؛ آنان از یک سو با معنای شاهنشاهی که مرده‌ریگی از اشکانیان و حکومت‌های پیش از آن بود و از سوی دیگر با اندیشه‌های دینی زرتشتی که میراث دودمان‌های برجای مانده در پارسِ پس از هخامنشیان بود آشنایی داشتند. کار اصلی فرمانروا...

تلاش حاکمان ساسانی برای استقرار حکومت، ایجاد تحوّلی عمده در نظام حکومتی پیشین و پایه ریزی نظمی نوین بود. بانیان این حکومت، میراث حکومت اشکانی و حکومت های پیش از آن را پیش رو داشتند؛ آنان از یک سو با معنای شاهنشاهی که مرده ریگی از اشکانیان و حکومت های پیش از آن بود و از سوی دیگر با اندیشه های دینی زرتشتی که میراث دودمان های برجای مانده در پارس پس از هخامنشیان بود آشنایی داشتند. کار اصلی فرمانروای...

سنگ نگاره های ساسانی که تعدادشان نزدیک به سی می رسد، اهمیت بسزایی در شناخت سیر هنر تصویری ایران دارند. هدف این پژوهش،گسترش مطالعات بصری، با غور در این آثار و با تأکید بر سنگ نگارة اردشیر بابکان در نقش رستم می باشد. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و شیوه کتابخانه ای و میدانی صورت پذیرفته است. ابتدا عناصر مشهود سنگ نگاره مورد مطالعه قرار گرفته، سپس با تجزیه و تحلیل بصری؛ به بررسی ساختار و ترکیب ب...

بدون تردید در مطالعات باستان¬شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده‌ها و چهارتاقی¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا¬پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده‌ها و چارطاقی¬ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه¬ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی¬های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان¬شنا...