شکاف موضوعی (dichotomy) از جمله معضلات جدّی در مطالعات باستان شناختی است؛ معضلی که بیش و کم، همة رشته ها و دانشهای انسانی و اجتماعی و تاریخی و حتّی برخی از دانشهای طبیعی نیز با آن رویارویند. لیکن این معضل در باستان شناسی، به ویژه باستان شناسی پیش از تاریخ، دشواریهای عملی و ناکامیهای معرفتیِ دیگری را نیز در پی داشته است. آنچه اصطلاحاً شواهد باستان شناختی اطلاق شده، یکسر صامت اند و مخدوش و شقه شده که...

شکاف موضوعی (Dichotomy) از جمله معضلات جدّی در مطالعات باستان شناختی است؛ معضلی که بیش و کم، همة رشته‌ها و دانشهای انسانی و اجتماعی و تاریخی و حتّی برخی از دانشهای طبیعی نیز با آن رویارویند. لیکن این معضل در باستان شناسی، به ویژه باستان شناسی پیش از تاریخ، دشواریهای عملی و ناکامیهای معرفتیِ دیگری را نیز در پی داشته است. آنچه اصطلاحاً شواهد باستان شناختی اطلاق شده، یکسر صامت‌اند و مخدوش و شقه شده که...

باستان شناسان با دوعنصر بنیادین ماده و زبان که در نهایت به صورت متن باستان شناختی ،یعنی نوشتار در می آید،در گیرند.نقش موثر و تعیین کننده ماده و زبان در تمام مراحل مشاهدات و مطالعات باستان شناختی ،واقعیتی است تردید ناپذیر؛ماده مورد مشاهده و مطالعه باستان شناسان، آن است که اصطلاحا مواد فرهنگی و «بقایای مادی گذشته»یا آثار و اثقال و اقلام مادی و شواهد و قراین باستان شناختی و همچنین مفاهیم و اصطلاحا...

باستان شناسان با دوعنصر بنیادین ماده و زبان که در نهایت به صورت متن باستان شناختی ،یعنی نوشتار در می آید،در گیرند.نقش موثر و تعیین کننده ماده و زبان در تمام مراحل مشاهدات و مطالعات باستان شناختی ،واقعیتی است تردید ناپذیر؛ماده مورد مشاهده و مطالعه باستان شناسان، آن است که اصطلاحا مواد فرهنگی و «بقایای مادی گذشته»یا آثار و اثقال و اقلام مادی و شواهد و قراین باستان شناختی و همچنین مفاهیم و اصطلاحا...

اکولوژی منطقهی تبرستان، مانع از ایجاد یک شبکهی ارتباطی منظّم بوده است و محور هراز، یکی از قدیمیترینِ آنهاست که در ادوار مختلف، ارتباطدهندهی شمال ایران با فلات مرکزی بوده است. این پژوهش تلاش دارد به دادههای باستانشناختی این شبکهی ارتباطی در دوران ساسانی و اوایل اسلام بپردازد. روش تحقیق، توصیفی و تحلیلی و بررسی باستانشناختی پیمایشی در منطقهی مورد مطالعه است. سؤال پژوهش این است که ارتباط ...

بدون تردید در مطالعات باستان¬شناسی مذهبی عصر ساسانی، آتشکده‌ها و چهارتاقی¬ها از اهمیت ویژه¬ای برخوردار است. آتش که در تعالیم دین زرتشت از عناصر مقدس و مورد احترام یکتا¬پرستان زرتشتی بود، در مدت نزدیک به پنج قرن حکومت ساسانی با احداث آتشکده‌ها و چارطاقی¬ها در سراسر امپراطوری تقدس ویژه¬ای یافت. چارطاقی نو یافته خانه دیو از جمله چهارتاقی¬های ارزشمند عصر ساسانی است که برخی محققین خارجی و باستان¬شنا...

به منظور درک بهتر از فرایند اهلی سازی بز سانان بویژه گونه ی بز در زاگرس مرکزی و دره سیمره، استخراج دی ان ای از بقایای جانوری تپه چیا سبز که یک محوطه ی نوسنگی بی سفال در زاگرس مرکزی می باشد، با هدف مقایسه ی ژنتیکی میان بز دوره ی نوسنگی با بز امروزی انجام گرفته است. هدف اصلی این تحقیق شناسایی هپلوتیپ های وحشی و اهلی در فازهای مختلف استقراری می باشد تا بدین ترتیب بتوان بومی بودن یا نبودن این گونه ...

مطالعه و درک ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع عصر آهن، یکی از جنبه‌های مهم مطالعات باستان شناسی این دوره به شمار می‌رود. تاکنون پژوهشهای باستان شناختی عصر آهن ایران تا حدّ زیادی به مطالعه و مقایسة گونه شناختی یافته‌های حاصل از کاوش در گورستان‌های این دوره پرداخته و کمتر توجّهی به مطالعه و بازسازی جنبه‌های گوناگون ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جوامع این دوره شده است. آگاهیهای باستان ش...

درپهندشت شمال مرکزی ایران ودر دشت قزوین که ایستگاه تحقیقاتی باستان شناسی دانشگاه تهران محسوب می گردد‘ تعداد کثیری سایتهای باستان شناختی ا زدوره های گوناگون وجوددارند. در عمده این سایت ها در اثر فرسایشهای طبیعی ویا شخم زدنهای متوالی مقدار قابل توجهی از بسترهای فرهنگی داخل سایت ها د رمعرض هوا قرار گرفته و دچار تخریب می گردند . در میان این آثار ‘ آثار سنگی که دارای مقاومت بیشتری هستند درهمه جای دش...

محوطه¬ی تاریخی حوضدار واقع در 62 کیلومتری جنوب غربی شهرستان زابل، درگذشته در دلتای یکی از شاخه¬های پر آب "رود بیابان" معروف به شاخه رامرود، قرار داشته است. این منطقه در دوران اشکانی و ساسانی و همچنین از قرون میانه اسلامی تا اوایل دوره¬ی قاجار مسکونی بوده و درنهایت بر اثر تغییر مسیر رودخانه هیرمند متروک گردیده است. مهم ترین آثار و شواهد باستان شناسی برجای مانده در منطقه حوضدار بقایای شهری متشک...