تحقیق حاضر کوشش دارد با روشی سنتی ، موارد تشابه و تقارن محتوایی ، ادبی و زبانی دو کتاب معارف بهاء ولد و دیوان کبیر مولانا را مشخص سازد تا از این راه ، تأثیر گذاری های معارف را بر غزل های مولوی نشان دهد . تحلیل مسائل مورد نظر با دسته بندی موضوعی و ارزیابی پس زمینه ها و سپس بررسی نمونه های قابل توجه و پر بسامد در هر دو کتاب میسر گردیده است .متن این رساله در سه بخش نظام یافته است . در بخش اول برخی...

کتاب معارف تنها اثر باقی مانده از بهاء ولد محمد بن حسین خطیبی بلخی، پدر مولانا است. بهاء ولد و اثرش «معارف» در طول تاریخ مورد بی توجهی ادیبان و دوستداران عرفان و ادبیات بوده است...

جلوه های گوناگون قرآن در سراسر معارف بهاء ولد و آثار فرزندش مولانا دیده می شود. بهاء ولد بسیاری از آیات قرآن را در فصول گوناگون معارف مورد تفسیر و تأویل قرار داده است. همین مسئله در مثنوی و فیه ما فیه مولوی نیز دیده می شود. ضروری به نظر می رسید مقایسه ای بین تفسیر و تأویلات مولوی و تفسیر وتأویلات پدرش صورت بگیرد تا معین شود مولانا چه اندازه تحت تأثیرپدرش بوده و چه اندازه از تفسیر و تأویلات حاصل...

با وجود آنکه مولوی پرورده ی دوران آشوب زده ای چون دوران مغول است، تحت تأثیر تعالیم پدرش، بهاء ولد، و استادش، محقق ترمذی، و به ویژه شمس تبریزی، با سلوک در تصوّف بسطی و عرفان عاشقانه، شادی و طرب را درون خود جاری ساخت و در غزلیّات شمس بازتاب داد. با مطالعه و بررسی عوامل شادی در غزلیّات وی، روشن می شود که نوع شادی او انفسی و درونی است. او بر عشق، معشوق، رهایی از خود و وصال، بیش از سایر عوامل تأکید دار...

هرگونه بررسی و شناخت آثار و افکار مولوی بدون توجه به منابع فکری و تحصیلی او جامع نیست. از میان این منابع، آنچه بیشتر جلب نظر می کند، سه مأخذ است: قرآن کریم، شعر و نثر فارسی، و تعلیمات بهاء ولد، پدر او که در کتاب معارف آمده است. در این مقاله به همین منبع سوم توجه شده و مقایسه ای بین محتوای معارف با غزلیات شمس صورت گرفته است. از میان موضوعات مشترک مطرح در هر دو متن، عمدتاً به موضوع هایی پرداخته شد...

با وجود آنکه مولوی پرورده ی دوران آشوب زده ای چون دوران مغول است، تحت تأثیر تعالیم پدرش، بهاء ولد، و استادش، محقق ترمذی، و به ویژه شمس تبریزی، با سلوک در تصوّف بسطی و عرفان عاشقانه، شادی و طرب را درون خود جاری ساخت و در غزلیّات شمس بازتاب داد. با مطالعه و بررسی عوامل شادی در غزلیّات وی، روشن می شود که نوع شادی او انفسی و درونی است. او بر عشق، معشوق، رهایی از خود و وصال، بیش از سایر عوامل تأکید دار...

مقاله حاضر تأملی است بر گفتار بهاءولد مندرج در کتاب مشهور او معارف بهاء ولد (که به همت استاد فروزان فر در سال 1333 به زیور طبع آراسته شد) و مقایسه ویژگی های معشوق در سخن بهاء ولد با آن چه مولانا بویژه در طول غزلیات خود از مراد ومحبوب خود ـ شمس تبریز ـ تصویر می کند. نویسنده  از ره گذر این تطبیق و قیاس، شیرازه اشتراکی را در برگ های اندیشه پدر و پسر می جوید و نقطه افتراقی را نیز در نقطه عزیمت فکری...

        استعاره مفهومی رویش در معارف بهاء ولد     مژگان زرین‌فکر [1]   مریم صالحی‌نیا [2]   محمد جواد مهدوی [3]     تاریخ دریافت:2/2/93   تاریخ تصویب:24/6/93     چکیده   در مقاله حاضر استعاره‌های رویشی در معارف بهاء ولد براساس الگوی استعاره مفهومی توصیف و تحلیل شده‌اند. استعاره‌های رویشی شامل مواردی است که در آنها از اصطلاحات حوزه گیاهان و روییدنی‌ها برای مفهوم سازی مفاهیم انتزاعی استفاده می‌شو...

مقاله‌ حاضر به‌ بررسی‌ جایگاه‌ سه‌ اصطلاح‌ نظر، مزه‌، اتحاد (وحدت‌) در بینش‌ کلامی‌ و عرفانی‌ بهاء ولد اختصاص‌ دارد. موضوعات‌ محوری‌ بحث‌ عبارتند از: آثار این‌ دریافت‌ها در روح‌ و جان‌ عارف‌، وجوه‌ دوگانه‌ نظر، آشنایی‌ با قلمرو نظر، تنوع‌ مفهوم‌ معیـّت‌، جمال‌گرایی‌ به‌ عنوان‌ یکی‌ از محورهای‌ اساسی‌ جهان‌بینی‌ بهاء ولد، پیوند مزه‌ها و خوشی‌ها با جهان ‌غیب‌. در جهان‌بینی‌ بهاء ولد سه‌ اصطلاح‌ ...

معارف کتابی است از بهاء ولد که مطالب متنوعی دارد و نظم و ترتیب خاصی هم میان فصول مختلف کتاب وجود ندارد. به­ علاوه مشخص نیست که این کتاب نوشتۀ بهاء ولد است یا مجموعۀ مواعظ و تقریرات وی که بعدها توسط مریدانش گردآوری و مکتوب شده است؟ و پیداست چنین کتابی سبکی یکسان ندارد. گاه دارای نثری خشک و عالمانه است، گاه به زبان عامیانۀ مردم بلخ نزدیک می­شود و گاه نثری دلنشین و ادیبانه دارد، اما در بسیاری از م...