با توجه به تحولات معاصر، پرداختن به اندیشه انقلابی اسلامی مشکلات گذشته را ندارد. برخی از پژوهشگران اعتقاد دارند که اندیشه انقلابی از برخی بحران های درونی رنج می برد که از جمله آنها می توان به رکود و عدم پویایی در مبانی فکری اشاره کرد. روند تحولات جنبش اسلامی نشان می دهد که نوسازی اندیشه انقلابی یک نیاز اساسی است. حسن الترابی، راشد الغنوشی و سید محمدحسین فضل الله از زمره طراحان ایده نوسازی اندیش...

هدف این مقاله تعیین وقایع برجسته انقلاب اسلامی در شهر تهران بزرگ، از زمان شروع انقلاب جمهوری اسلامی ایران است. برای این هدف لازم بود زمان شروع جنبش انقلاب اسلامی و تحکیم و تثبیت نظام جمهوری اسلامی ایران، انواع وقایع انقلابی از شروع جنبش انقلابی تا سرنگونی رژیم و از آن زمان تا تثبیت نظام جمهوری اسلامی، معیارهای ارزیابی اهمیت وقایع انقلابی مختلف در دو مرحله فرایند انقلاب مشخص شود. در این پژوهش پس...

جنبش های شیعی در دوره ی امویان و عباسیان در تحول فضای سیاسی، مذهبی و فکری جهان اسلام نقش بارزی داشتند. این جنبش ها با نقش محوری گروه­های اجتماعی پدید آمده بودند و ثبات و بی ثباتی مردم نیز در پیروزی و شکست آن ها تأثیر زیادی داشته است؛ بنابراین بررسی این جنبش ها و قیام ها از دیدگاه جامعه شناختی به تحلیل چرایی و چیستی همراهی و عدم همراهی مردم با آن ها کمک شایانی می کند.   جنبش زید (79-122ق/ 698-74...

هدف مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که آیا وقوع انقلاب اسلامی و مطالعه آن به وسیله صاحب نظران انقلاب، دگرگونی قابل توجهی در نظریه های مربوط به فرایندجنبش انقلابی ایجاد کرده است یا خیر؟ برای پاسخ به این پرسش، که در حوزه جامعهشناسی علم است، از نظریه مرتون و به ویژه توماس کوهن درباره تغییر و تحول دانشعلمی بهره گرفته شده و این فرضیه مطرح شده است که وقوع انقلاب اسلامی ایران و مطالعه آن منجر به کشف ن...

اگر جنبش و تحول‎آفرینی را از ویژگی‏های روحیه انقلابی بدانیم و انقلاب را به معنای دگرگونی برای پی‏افکندن نظمی نو بدانیم، بی‏تردید امام موسی صدر و علامه فضل‏ا... از چهره‏های شاخص حوزه بوده‏اند که نماد انقلابی‏گری به شمار می‏آیند؛ چراکه تلاشی انقلابی را برای واردکردن شیعیان به جهان رقم زده‏اند. این دو عالم دینی، دین را به پیشران حرکتی تبدیل کردند که در دو ...

  این مقاله در پی ارائه مدل های فرآیند بسیج انقلابی است. نظریه­ های مربوط به فرایند بسیج انقلابی، فرآیند جنبش انقلابی از شروع آن تا سرنگونی نظام و حتی پس از آن و عوامل موثر بر این فرآیند را بررسی می کند. مهم ترین نظریه های فرآیند بسیج انقلابی شامل نظریه های ادواردز، پتی و برینتون در دهه های 1920 و 1930 و همچنین نظریه های هافر(1951)، ابرشال (1973)، گامسون و فایرمن (1977)، و زالد و مک کارتی (1977...

جنبش انقلابی گیلان (1300-1294/1921-1915) یکی از مهم­ترین جنبش­های تاریـخ معاصر ایران به­شمار می­آید که همواره محل بحث­های فراوانی از سوی صاحب­نظران و کارشناسان مسائل تاریخی و سیاسی بوده است. در طول سال­ها آثار گوناگون در مورد این جنبش به شکل کتاب و مقاله در حوزه­های تاریخی، هنری و ادبی به قلم پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی به نگارش درآمده­اند که هر یک به سهم خود دربردارندۀ نکته­های قابل تأملی در ...

مقاله حاضر به بررسی دلایل اقتصادی جنبش مصر و تونس می پردازد. پرسش اصلی این مقاله آن است که دلیل وقوع جنبش های اخیر در این دو کشور چه بوده است؟ این مقاله با استفاده از نظریه محرومیت نسبی رابرت گار به بررسی نقش سیاست های اقتصادی دولت های بن علی و مبارک در ایجاد طبقه متوسط جدید و بالا رفتن سطح محرومیت نسبی در این کشورها می پردازد که درنهایت به جنبش های انقلابی سال های 2010 و 2011 منجر شد. به دلیل ...

از مهم ترین موضوعات در بررسی جنبش های انقلابی ، کنکاش در رابطه با نقش رهبران جنبش ها می باشد زیرا بدون بررسی و تحلیل آن ، نمی توان به درستی به چرایی وقوع انقلاب ها پی برد. انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی به عنوان دو رخداد بزرگ در تاریخ معاصر ایران شناخته می شوند که هر یک از آنها روحانیت را به عنوان رهبر در راس خود داشته اند که به گواه تحلیل گرانِ جنبش های انقلابی نقش مهم و موثری را نیز در پیروزی ج...