همگرایی اقتصادی منطقه‌ای ضمن اینکه حرکت به‌سمت جهانی‌شدن تلقی می‌شود، منافع شایان توجهی برای کشورهای واقع در منطقه به همراه دارد. هدف اصلی این نوشتار، ارزیابی کارآمدی و موفقیت همگرایی اقتصادی منطقه‌ای بین کشورهای حوزة دریای خزر است. برای این هدف، دو معیار اصلی «همگنی ‌و نزدیکی شاخص‌های مهم اقتصادی با استفاده از شاخص همگرایی ای‌سی‌آی» و «درجۀ همگرایی متغیرهای اقتصاد بین‌الملل با استفاده از شاخص ...

موضوع مدیریت بهینۀ دریای خزر، برای گسترش منابع با هدف پایداری و بهره‌وری صلح‌آمیز و مشارکتی و نیز کاهش تنش‌های سیاسی و ایجاد امنیت پایدار با توجه به تعارضات موجود، مهم‌ترین مسئلۀ پیش‌رو در این حوزه است. مسئله این است که با توجه به شرایط کنونی دریای خزر برای ایجاد همگرایی و تفاهم بین کشورهای ساحلی در مورد ادارۀ اصولی دریاچه، راهبردهایی برای مدیریت دریای خزر می‌توانند مناسب باشند. بنابراین با هدف...

دریای خزر که روزی منطقه‌ای خفته در عرصۀ جغرافیای سیاسی و محل بازی بزرگ بود؛ پس از فروپاشی اتحاد شوروی بازی بزرگ جدیدی در آن رخ نمایانده است و به قدری اهمیت یافته که در دستور کار قدرت‌های بزرگ قرار گرفته و کانون توجه در سیاست بین‌الملل است. در واقع منطقۀ‌ ژئوپلیتیک دریای خزر بعد از فروپاشی اتحاد شوروی به‌صورت منطقه‌ای فعال و دارای کارکرد خاص ظهور کرده است. به‌گونه‌ای که سیاست‌ها و تلاش‌های قدرت‌...

یکی از زنده‌ترین و البته پیچیده‌ترین وقایع حقوقی- سیاسی منطقۀ خزر را می‌توان رژیم حقوقی حل‌نشدۀ دریای خزر به‌حساب آورد. دریای خزر به‌عنوان یک دریای بسته از گذشتۀ پرفراز‌و‌نشیبی در زمینه رژیم حقوقی خود برخوردار بوده و شاید نتوان چشم‌انداز مشخصی از آیندۀ آن را ترسیم کرد. در حال حاضر کشورهای حاشیۀ خزر در زمینۀ محیط زیست و محدودۀ آب‌های سرزمینی و منطقۀ ویژۀ ماهیگیری به توافقات نسبتاً مشخصی دست یافته...

امروز به نظر می رسد که مفهوم پردازی در مورد سیاست و ارائۀ چارچوبی دقیق از مختصات آن، از مسائل اصلی فلسفۀ سیاسی است. در این میان هانا آرنت با ترسیم مرزبندی دقیقی میان حوزۀ عمومی و حوزه خصوصی و یا شهروند و انسان، وضعیتی متعال را برای قلمروی قائل می شود که بنابر تعریف، تنها در آن جاست که کنش سیاسی انجام پذیر است. به نظر می رسد که از این پس فلسفۀ سیاسی و نحله های متفاوت آن، از جمله فمینیسم، از این ...

هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم سازی استعاری حوزۀ مقصد خشم در زبان فارسی بر اساس نظریۀ استعارۀ مفهومی است. بدین منظور برای نخستین بار در زبان فارسی برای گردآوری و بررسی داده های پژوهش، روش پیکره بنیاد تحلیل الگوی استعاری بر روی پیکرۀ همشهریِ دو به کار بسته می شود و پس از تجزیه و تحلیل داده ها، 42 حوزۀ مبدأ برای «خشم» شناسایی می گردد. همچنین زایایی هر یک از حوزه های مبدأ بر حسب مشخصۀ فراوانی وقوع آنها...

اختلاف‌نظر پنج کشور ساحلی دریای خزر در مورد شیوۀ تقسیم این قلمرو آبی، سبب شده است که بسیاری از مشکلات مربوط به آن از جمله بحران‌های زیست‌محیطی همچنان نادیده گرفته شوند؛ بحران‌هایی که تأثیرهای منفی بسیاری بر زندگی و اقتصاد مردم ساکن در نواحی ساحلی این دریا برجای گذاشته‌اند. از سوی دیگر، برخلاف اینکه این دولت‌ها حاضر نیستند از دعواهای حاکمیتی خود در تعارض یادشده دست بکشند، مسائل زیست‌محیطی در حوز...

منطقۀ دریای خزر به‌دلیل مجاورت دو قدرت دائمی روسیه و ایران و ظهور جمهوری­های نواستقلال، یکی از پویا­ترین نقاط جهان است. همچنین پیوستگی منافع سایر بازیگران از جمله ایالات متحدۀ آمریکا و اتحادیۀ اروپا با این کشور­­های ساحلی بر این پیچیدگی و پویایی افزوده است. در این زمینه، وجود ذخایر انرژی منطقه و توجه به منطقه به‌عنوان راهروی تجارت و حمل‌و‌نقل، پیامد­هایی را برای کشور­های منطقه و بازیگران فرامنط...

یکی از مهم ترین حوزه های ادبی ماوراءالنهر که در رشد روند ادبیات تاجیک تأثیر گذاشته، دایرۀ ادبی حصار است. در این مقاله سعی شده است بعضی از جنبه ها و ویژگی های ادبی مذکور بررسی شود. حصار با مؤسسات فرهنگی و اهل ادب خود شهرت داشته است. در میان حاکمان حصار اشخاص علم و ادب دوست نیز بوده اند که در رشد فرهنگ این کشور سهم بسزا داشته اند. ازجمله این حاکمان می توان به هشام سلطان، قل قوش بیگی و... اشاره کر...

این مقاله یک کار مقدماتی از بررسی و تحلیل یک مدل سه بعدی جریان است که در یک تفکیک شبکه متغیر در جهت عمودی انجام گرفته است. اطلاعات از ایستگاههای هواشناسی اطراف دریای خزر و تنش باد و میدان فشار از اطلاعات ثبت شده در ایستگاههای سینوپتیکی استفاده شده است. مشاهدات از دریای خزر با توجه به اطلاعات نسبتا جامع از گشت دریایی سال 1374 در ماههای شهریور و مهر، توسط یک کشتی تحقیقاتی متعلق به بخش هیدرولوژی س...