در ایران باستان دین مردان همواره یکی از عوامل سرنوشت ساز جامعه بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند و در طبقه بندی های اجتماعی در رأس جامعه قرار می گرفته اند. اجرای مراسم مذهبی و خواندن سرود های دینی بر عهدۀ آنان بود که بعدها با قدرت گرفتن آنان در تصمیم گیریهای پادشاهان و دادن مشاوره به آنان نقش مهمی را ایفا می کردند. از اهمیت آنان در متون اوستایی و پهلوی سخن گفته و دربارۀ وظایف آنان مطال...

دراین رساله ، اندیشه نجات بخشی و پایان کار جهان و مطالب مربوط بدان از دیدگاه آئین زردشتی و با استناد به متون دینی: کتاب اوستا، متون فارسی میانه و متون روایتی زردشتی بررسی شده است. در لابلای متون بررسی شده سعی برآنست که چهره نجات بخشان، ویژگیهای آنان و نشانه های ظهور ، قیام، حرکت ، پایان کار آنها، به انجام رسانیدن رستاخیز و تن پسین و تصویری از جهان آرمانی پایانی که با آمدن آخرین موعود (سوشیانس) ...

 در ایران باستان دین مردان همواره یکی از عوامل سرنوشت ساز جامعه بوده و از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده اند و در طبقه بندی های اجتماعی در رأس جامعه قرار می گرفته اند. اجرای مراسم مذهبی و خواندن سرود های دینی بر عهدۀ آنان بود که بعدها با قدرت گرفتن آنان در تصمیم گیریهای پادشاهان و دادن مشاوره به آنان نقش مهمی را ایفا می‌کردند. از اهمیت آنان در متون اوستایی و پهلوی سخن گفته و دربارۀ وظایف آنان مطا...

دین مانوی در زمان ساسانیان، که در ایران حکومتی دینی برپا کرده بودند، گسترش یافت. امّا بزرگان دین زردشتی، که حکومت پادشاهان ساسانی را نیز تحت تأثیر خود قرار داده بودند، با این دین سر به مخالفت برداشتند و سرانجام مانی را محاکمه و اعدام کردند و دینش را از ایران برانداختند. این مخالفت ها و ضدیّت ها در پاره ای از متن های پهلوی و پازند، ازجمله متن پازند شکند گمانیک، کتیبه های کردیر و متن پهلوی دینکرد س...

این پایان نامه در پاسخ به این سوالات پدید آمده است : 1 - سیاستهای شاه در قبال مذهب و نیروهای مذهبی چه بودند؟ 2 - چرا این سیاستها اتخاذ شدند؟ 3 - پیامد این سیاستها چه بود؟ در پاسخ به این سوالات با بررسی رویدادهای تاریخی که مربوط به بحث می شوند فرضیه ذیل ثابت شده است : نگرش سکولار و ابزاری شاه اساس سیاستهای مذهبی شاه را تشکیل می داده است به عبارت دیگر هر چه مذهب ونیروهای مذهبی ماهیت سکولارتری داش...

یکی از موضوعات و مباحثی که در شعر معاصر مورد توجه قرار می گیرد، بحث و بررسی در باب دیدگاه شاعران دوره ی پهلوی دوم به دین، باورهای دینی و اعتقادات آیینی و الهی است که این موضوع با توجه به ساختار فکری و ذهنی اهل هنر و نیز نوع نقش و جایگاه دین در این دوره ی تاریخی، موضوعی شایان توجه است.  سرودن شعر مذهبی ـ آیینی در ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است. سابقه ای به قدمت اشعار کسایی مروزی که بسیاری...

خویشاپیوندی یا ازدواج با محارم، ترجمة مصطلح واژة پهلوی خودوده (xw?d?dah) است؛ موضوعی که اغلب آن را به ایرانیان باستان منسوب می دارند. اما این موضوع هرگز خاص ایرانیان نبوده است و نمونه-هایی از آن را در فرهنگ های دیگر نیز می توان یافت. این مقاله پس از بیان نمونه هایی از فرهنگ های دیگر و ایرانیان باستان، به شاهنامه و نمونه های موجود در آن می پردازد. در این نامة کهن در مقام بازگویی داستان های ایران...

با اعلام مسیحیت به عنوان دین رسمی دعوای دین و سیاست در اروپا شروع شد و دولت خواستار دوری کلیسا از حکومت و تکفیک ساختارها و نهاد های دینی از ساختار های اجتماعی بود و به تدریج دین در جامعه به حاشیه کشیده شد و با آغاز دوران رنسانس و فروریختن حاکمیت کلیسا یکی از زمزمه های که مطرح شد بحث سکولاریسم بود. لذا سوال اصلی این پژوهش این است که دلائل ناکامی سکولاریسم در دوران پهلوی چیست؟ مفروض اصلی بر این ا...

دربارة تعیین زمان زردشت و دین هخامنشیان توافق هایی نسبی به دست آمد، اما آن چه هم چنان مورد بحث است دین ایرانیان پیش از زردشت است. عمده ترین مسئله در بررسی تاریخ دین زردشتی، ناپیوستگی میان سه پیکرة اساسی منابع است که عبارت اند از: اوستا، سنگ نبشته های هخامنشی، و ادبیات زردشتی که هیچ یک انعکاس دهندة دین عامة مردم نیست و گه گاه پاره ای از عقاید مردم در آن ها بازتاب یافته است. اما به هر حال منطقی ت...

چکیده بررسی متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان (حرف‏نویسی، آوانویسی، ترجمه، یادداشت‏ها و واژه‏نامه‏ی ریشه‏شناختی) به کوشش فاطمه متین‏پور متن پهلوی اندرز دَستوران به بهدینان با موضوع اخلاقی، دینی و فقهی زرتشتی از جمله اندرزنامه‏هایی است که از روزگاران گذشته از زبان فارسی میانه به جای مانده و به دوره‏ی پیش از اسلام برمی‏گردد. این متن به بررسی برخی اصول، عقاید، آیین‏ها، مراسم مذهبی در...