نهاد وقف در تاریخ ایران از سابقه ای طولانی برخوردار است و قدیمی ترین نوع آن وقف املاک بر اماکن مذهبی و اعتقادی و امور عام المنفعه می باشدکه ریشه در تاریخ ایران باستان دارد. پس از ورود اسلام به ایران تا آغاز قرن دهم نیز سنت وقف املاک با دوره هایی از رشد و رکود تداوم یافت تا اینکه همزمان با تاسیس سلسله صفویه توسعه خود را آغاز نمود. با توجه به سیاست مذهبی صفویان و تلاش برای گسترش آیین تشیع در داخل...

چکیده: یکی از دوره های مهم تاریخی ایران به لحاظ تأمین استقلال ملی مذهبی و حتی تأثیر آن بر فرهنگ و مذهب ایرانیان، دوره صفویه است. رسمیت دادن و رواج مذهب شیعه توسط شاه اسماعیل اول، یکی از مهمترین اقدامات این دولت محسوب می شود. بنابراین برای اجرای این سیاست، وی منصب صدارت را به عنوان منصبی مذهبی- حکو متی ایجاد کرد .این منصب از دوره ی تیموریان ایجاد شده بود ولی در اواخر این دوره اهمیت بیشتری یافت...

حکومت صفویه (907-1135/1501-1723) نخستین حکومت مستقل ایرانی است که مذهب تشیع را به عنوان مذهب و نظام حقوقی رسمی کشور برگزید. در عصر صفویه، نظام قضایی ایران به دو بخش متمایز شرعی و عرفی تفکیک شد. محاکم عرف زیر نظر دیوان بیگی و محاکم شرعی تحت زعامت صدر اداره می شد. رسیدگی به چهار جرم قتل، تجاوز به ناموس، کور کردن و شکستن دندان که «احداث اربعه» نامیده می شدند، در صلاحیت دیوان بیگی بود. و مباحث مربو...

حکومت صفویه (907-1135/1501-1723) نخستین حکومت مستقل ایرانی است که مذهب تشیع را به عنوان مذهب و نظام حقوقی رسمی کشور برگزید. در عصر صفویه، نظام قضایی ایران به دو بخش متمایز شرعی و عرفی تفکیک شد. محاکم عرف زیر نظر دیوان بیگی و محاکم شرعی تحت زعامت صدر اداره می‌شد. رسیدگی به چهار جرم قتل، تجاوز به ناموس، کور کردن و شکستن دندان که «احداث اربعه» نامیده می‌شدند، در صلاحیت دیوان‌بیگی بود. و مباحث مربو...

آوازه ضیاء العرفای رازی کاشانی از دانشمندان دوره صفویه، باعث شد تا ملاصدرا برای بهره‌گیری علمی به کاشان مهاجرت کند. توطن ملاصدرا در کاشان و پیوند سببی او با ضیاء العرفاء ونیز فیض کاشانی با صدر المتألهین، مطالبی است که در این مقاله به آن پرداخته شده و از رهگذر آن بر موقعیت علمی و فرهنگی این دیار مورد تأکید قرار گرفته است.

مناقب­ نگاری ائمه در عهد صفویه را می­ توان مهم­ ترین رویکرد مورخان این عصر در توجه به تاریخ صدر اسلام دانست؛ چرا که پادشاهان صفوی مشروعیت خود را از امامت اهل­ بیت داشتند و نه خلافت خلفا. بنابراین مورخان برخلاف قدمای خود به جای نظریه خلافت به نظریه امامت و ولایت تمایل یافتند. این نوع مناقب­ نگاری را می­ توان دنباله مناقب­ نگاریهای صوفیانه سنی و شیعه در عصر پیش از صفویه دانست که مفهوم «شیعه اثنی ...

مناقب‌‌نگاری ائمه در عهد صفویه را می‌‌توان مهم‌‌ترین رویکرد مورخان این عصر در توجه به تاریخ صدر اسلام دانست؛ چرا که پادشاهان صفوی مشروعیت خود را از امامت اهل‌‌بیت داشتند و نه خلافت خلفا. بنابراین مورخان برخلاف قدمای خود به جای نظریه خلافت به نظریه امامت و ولایت تمایل یافتند. این نوع مناقب‌‌نگاری را می‌‌توان دنباله مناقب‌‌نگاریهای صوفیانه سنی و شیعه در عصر پیش از صفویه دانست که مفهوم «شیعه اثنی ...

نتیجه گیری : حضور عالمان دینی در دو گروه عالمان دینی ایرانی و سادات که غالباً مقامات صدر را در طور حکومت صفویه در اختیار داشتند و علمای مهاجر مخصوصاً علمای جبل عامل که غالباً مناصب « شیخ الاسلام » و قضاوت را بر عهده داشتند از نکات مهم تاریخ معاصر است مقام صدر در دستگاه حکومت صفوی عهده دار ریاست بر امور شرعیه بود و انتصاب شیخ الاسلامان و امامان جمعه با پیشنهاد وی صورت می گرفت و از طرف دیگر مشروعی...

چکیده فعالیت مبلغان مسیحی در ایران سابقه‌ای بس طولانی دارد. از آنجا که مسیحیت در ذات خود آئینی تبلیغی است، کشیشان مسیحی اروپایی از همان سده‌های نخستین شکل‌گیری نهاد کلیسا و با حمایت پاپ، تبلیغ و موعظه در میان ملل دیگر رامجدانه پیگیری کردند و طی اعصار مختلف از دوره صفویه به بعد سعی فراوانی نمودند تا فعالیت‌های تبلیغی را با اهداف سیاسی و اقتصادی همراه کنند. از آنجاکه امپراطوری عثمانی حائل میان ای...

هدف اصلی این مقاله، تحلیل و نقد ایده­های ایدئولوژیکِ تاریخ­نگاری شاه اسماعیل اول صفوی در کتاب ایران در عصر صفوی نوشتۀ علی­اکبر ولایتی است. این کتاب در 656 صفحه، در یک مقدمه و پنج فصل با هدف بررسی تاریخ ایران در عصر صفویه سامان یافته است. نویسنده مقاله کوشیده است پیش از ورود به متن اصلی، سابقه­ای از کاربست رهیافت­های ایدئولوژیک را در تاریخ­نگاری عصر صفویه به دست دهد. در این مسیر، دو رویکرد کلی ای...