بهاءالدین ولدمعروف به سلطان ولد (623-712ه) فرزند بزرگ و پرورده واقعی مولانا, از لحاظ روحی و جسمی شباهت فوق العاده ای به پدر بزرگوار خود داشت,علاوه براین شباهت ذاتی, وی در زندگی ,عرفان و اندیشه نیز خود را به پدر شبیه ساخت.به همین همانند مولانا دیوان اشعاری به تبعیت از کلیات شمس, معارف به سبک فیه ما فیه وسه مثنوی(ابتدانامه,رباب نامه و انتها نامه) به پیروی از مثنوی مولانا سرود.او در مثنویهای خود ا...

مرتب? والای عطار در عرفان و شعر و ادب فارسی بر همگان روشن است. بنابراین توجّه به ساختار و تحلیل عرفان مورد نظر او نگاه ویژه و عمیقی می طلبد. یکی از مضامین شعرِ عرفانی او مفهوم «سفر» است. باید گفت تأکید ویژ? عطار بر سفر و حرکت در آثارش اتفاقی و تصادفی نیست. سفر و حرکت را یکی از ارکان عرفان دانسته اند و توجّه عطار به آن در همین راستاست. نَفس به حرکت افتادن در هر چیزی، آن را در معرض تغییر و تحوّلاتی ...

تلمیح آرایه ای بدیعی است که به شعرا و نویسندگان امکان می دهد تا الفاظ اندکشان بر معانی بسیار دلالت کند و از نمود های ایجاز است. حکیم زلالی خوانساری از شعرای مشهور اواخر قرن دهم و اوایل سده یازدهم هجری است. کاربرد تلمیح از جمله روشهایی است که این شاعر، در جهت زیبایی کلام و حسن تاثیر در اشعار خود بدان اقبال نموده است. در این پژوهش که با هدف شناخت هرچه بهتر ویژگیهای شعری مثنویهای هفتگانه زلالی خوا...

مثنوی معنوی از آثار بزرگ عرفانی است که مولوی در این مجموعه با گفتمان قرآنی خود آموزه­ها و تعالیم بسیاری را در اختیار سالکان قرار می­دهد. وی در عرصۀ تأویل آیات قرآن نیز نظرات خاصی دارد و با ذوق عرفانی خود سعی کرده جوانب مختلف معنایی آیات قرآن را تشریح کند. اولین کسی که به تقلید از مولانا به سرودن مثنوی پرداخت و از آموزه­های مثنوی معنوی بهره برد، فرزندش سلطان­ولد است؛ وی اگر چه در عرصۀ عرفان به ت...

در علّت روی آوردن نظامی به سرودن مثنویهای غنایی، اته وریپکا دلائلی ذکر کرده اند که برای منتقد تیزبین امروزی چندان قانع کننده نیست. چنانکه ریپکا علّت را در فرو مردن آرمانهای شهسواری یافته و اته بی آنکه شاهد و مثالی بیاورد، متذکّر شده است که در آثار نظامی ملال و افکار تاری وجود دارد. در این مقاله سعی شده است ضمن تحلیل دو نظر فوق الذّکر، دلایل قانع کننده تر دیگری پیشنهاد شود. شاید این نگاه جدید بتواند...

کتاب حدیقه الحقیقه یکی از مثنویهای اخلاقی و تربیتی ادبیات فارسی است . ارائه نمونه های مسائل اخلاقی و تربیتی حدیقه و نیز روش سنایی در بیان این نکات در این پایان نامه بررسی خواهد شد . استفاده از تمثیل (بیشتر از نوع حکایات اخلاقی کوتاه ) و آیات و احادیث از روش های بیان سنایی در ارائه نکات اخلاقی است .

چکیده شیخ فرید الدین عطار نیشابوری، از شاعران عارف قرن ششم هجری است که در مثنویهای اسرار نامه، الهی نامه، مصیبت نامه و منطق الطیر، عناصر و اشارات اجتماعی متعددی را مطرح کرده است. از مهمترین آنها، آداب و رسوم و مراسم خاصّی مانند: اجرای مراسم حج، سوگواری و ازدواج است که با اندکی تفاوت، هم اکنون نیز از بزرگترین مراسم و آداب رسمی کشور ما به شمار می آید. علاوه بر آن عطار به آداب و رسوم دیگری نیز ا...

این پژوهش توصیفی-‌تحلیلی به ایجاد و بررسی مقوله‌های شعاعی اندام­های حوزة سر ‌پرداخته است. بدین منظور معانی این واژه‌های چند‌معنا با استفاده از فرهنگ‌روز سخن و فارس‌نت و کتاب­های دیجیتالی ژانرهای مختلف، وبلاگ­های فارسی و یا مشاهدات پژوهشگر از گفتار روزمرة افراد استخراج شد. آن­گاه این معانی مقوله‌بندی گردید و با توجه به ارتباطات مطرح­شده راجع به مجموعه‌های شعاعی به­نقل از لواندوسکا تومازسیک (2007...

چکیده: مثنوی سرایی عرفانی که با سنایی آغاز شد و با عطار و مولانا به اوج تکامل خود رسید، به عنوان نوع ادبی مهمّی تلقی می‌شود که ترسیم کنندۀ زوایای فراوانی از احساس و اندیشۀ عرفانی شاعران است. در بین مثنویهای عرفانی و حکمی، مخزن‌الاسرار نظامی از چنان جایگاه و اهمّیّتی بهره‌مند است که پس از نظامی بیش از یکصد و پنجاه شاعر به پیروی از آن طبع آزمایی کرده‌اند. نوشتار حاضر به معرفی اجمالی یکی از این مثن...

چکیده: مثنوی سرایی عرفانی که با سنایی آغاز شد و با عطار و مولانا به اوج تکامل خود رسید، به عنوان نوع ادبی مهمّی تلقی می‌شود که ترسیم کنندۀ زوایای فراوانی از احساس و اندیشۀ عرفانی شاعران است. در بین مثنویهای عرفانی و حکمی، مخزن‌الاسرار نظامی از چنان جایگاه و اهمّیّتی بهره‌مند است که پس از نظامی بیش از یکصد و پنجاه شاعر به پیروی از آن طبع آزمایی کرده‌اند. نوشتار حاضر به معرفی اجمالی یکی از این مثن...