جامعه شناسی در دو قرن گذشته تلاش کرده است تا از الگوی تبیینی واحدی در این رشتۀ علمی برخوردار شود. لیکن این تلاش ها با موفقیت همراه نبوده است. امروزه تردید وجود دارد که این رشته به دلایل گوناگون از امکان تحقق چنین هدفی برخوردار باشد. طرح نظریه مدرنیتۀ چندگانه نقش کلیدی در پیدایش این تردید داشته است. بر اساس این رویکرد نظری، مدرنیتۀ غربی تنها راه تحول اجتماعی در شرایط کنونی نیست، بلکه یکی از راه ...

پژوهش حاضر تلاش دارد تا با تأکید بر مدرنیتۀ سیاسی، عملکرد و سیاستگذاری‌های دولت نهم و دهم در حوزۀ حقوق سیاسی شهروندی را در این دورۀ زمانی بررسی کند. مدرنیتۀ سیاسی بر تفکیک و تمایز حوزۀ عمومی و خصوصی، دولت و جامعه و فرد و شهروند تأکید دارد. به رسمیت شناخته شدن این تمایز و تفکیکات به تحدید قدرت دولت، گسترش جامعۀ مدنی و آزادی‌های سیاسی، حاکمیت قانون و ... منجر می‌شود، که زمینه‌ساز توسعۀ حقوق س...

جامعه‌شناسی در دو قرن گذشته تلاش کرده است تا از الگوی تبیینی واحدی در این رشتۀ علمی برخوردار شود. لیکن این تلاش‌ها با موفقیت همراه نبوده است. امروزه تردید وجود دارد که این رشته به دلایل گوناگون از امکان تحقق چنین هدفی برخوردار باشد. طرح نظریة مدرنیتۀ چندگانه نقش کلیدی در پیدایش این تردید داشته است. بر اساس این رویکرد نظری، مدرنیتۀ غربی تنها راه تحول اجتماعی در شرایط کنونی نیست، بلکه یکی از راه‌...

بیان مسئله: تغییر جهت معماری ایران در اوائل قرن حاضر می‌تواند مولود عوامل مختلفی باشد و یکی از آن‌ها مشاهدۀ مستقیم کشورهای توسعه‌یافته‌تر آن زمان بوده است. این مشاهدات از حیث معماری و شهرسازی نیز تأثیرگذار بوده‌ و بر ذهنیات معمارانه و شهری ایرانیان اثر گذاشته‌اند.هدف: هدف این مقاله بازخوانی و دسته‌بندی داوری‌های تمجیدآمیز ایرانیان دربارۀ معماری و شهرهای اروپایی در سفرنامه‌های فرنگ اواخر د...

در این مقاله، به بررسی آثار مدرنیتۀ غرب بر شهرسازی ایران میپردازیم. مدرنیته از نظر مکانی، خاستگاهی غربی دارد؛ اما مفهوم خاصی ندارد و رویکردی به جنبه های متفاوت فرهنگ است که درعصر نوزایی مطرح شد. هدف آن هم تبیین توانایی انسان و تسلط صرفاً عقلانی بر خود و جامعه است. در چنین فضای فکری، قرن هجدهم شاهد ظهور انقلاب صنعتی بود و بنا بر ماهیت خود، تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فیزیکی عظیم و گ...

این مقاله بر آزمون این فرضیه استوار شده است که لیوتار همراه با برشمردن سویه‌های چیرگی آفرینِ مدرنیته سیاسی، فرارویِ زیباشناختی از تنگناها و کاستی‌هایِ آن را ممکن می‌شمرد. برای این کار نخست باید مولفه‌هایی را در اندیشه وی یافت که با مدرنیته سیاسی هم‌ارز باشد و پس از آن درپیِ نسبت‌سنجیِ این مؤلفه‌ها با رویکردِ زیباشناختیِ وی برآمد. لیوتار به‌روشنی سخنی از مدرنیته سیاسی نمی‌گوید و بنابراین روند استدلالیِ ...

نوشتار حاضر سه هدف کلی را دنبال می‌کند. نخست، ارائۀ توصیفی مختصر از پدیدار مدرنیته؛ دوم، تحلیل نقادانه و اجمالیِ پاره‌ای از جلوه‌های این پدیدار در ظرف و زمینۀ خاص ایران؛ و سوم، تجویزهایی در خصوص مدلی برای پیشبرد پروژۀ مدرنیته در ایران. از آنجا که این مقاله نوشتاری است مختصر، به این اعتبار پیشاپیش می‌باید میزان انتظار از آن را در حد واقع‌بینانه‌ای محدود ساخت: ریختن بحری به عظمت پدیدار مدرنیته در ...

چکیده توسعه عملی است که از ذات دولت برمی‌خیزد نه سیاستی که بخواهد اجرای آن را برگزیند. دولت مدرن تحت‌تأثیر شرایط تاریخی خود، ماهیتاً توسعه‌گرا یا اصولاً درپی توسعه است، چه بخواهد از راه کسب قدرت به توسعه برسد یا به‌عکس بخواهد از راه توسعه به کسب قدرت بپردازد. اما مقاله حاضر بر نبود امکان تحقق دومی اشاره دارد و اینکه رسیدن به توسعه از راه دستیافت قدرت، چونان راهی ناگزیر و تنها راه پیش‌روی در سیاست...