چکیده: در نیمه اول دوره قاجار، به علت آشنایی دولتمردان و صاحب منصبان با مدنیت غربی، اصلاحاتی بنیادین در جامعه ایران صورت می گیرد. این روند که ورود مفاهیم نوینی را به بستر جامعه ایران به دنبال دارد، به تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی منجر می شود. در این میان پژوهش حاضر از طریق مطالعات اسنادی و کتابخانه ای برآنست تا به واسطه ی تحلیل تحولات شکل گرفته به بررسی عوامل ظهور هویت مستقل نقاش ای...

نقاشی عصر قاجار به طور عمده، به دو دوره تقسیم می شود: دوره نخست؛ مقارن با سلطنت فتحعلی شاه نضج می یابد تا عصر ناصری دوام می آورد؛ بر تلفیق صور نگارگری و تزئینی با دستاوردهای هنر ناتورالیستی تکیه دارد و سیطره کلی دستاوردهای هنر ایرانی در آن، حائز اهمیت است. دوره دوم، با سلطنت ناصرالدین شاه و ظهور هنرمندان اروپارفته، شکل می گیرد و مبتنی بر بازنمایی از هنر طبیعت گرای غرب است. شاهنامه عمادالکتّاب، م...

معرفی کتاب کتاب همگامی ادبیات و نقاشی قاجار به قلم علی محمدی اردکانی با تأکید و توجه بر فاصلۀ تاریخی(1210-1264ق) نوشته شده است. این دوران -که تقریباً نیمۀ نخست قاجار را شامل می شود- با حکومت آقا محمدخان(1210-1212ق)، فتحعلی شاه(1212-1250ق) و محمدشاه(1250-1264ق) مصادف بوده است. وضعیت فرهنگی و هنری این دوران نیز از یک طرف در ادامۀ جریان فرهنگی زندیه قرار دارد و از سویی دیگر مقدمه ای برای شکل گیری ف...

پژوهش حاضر در پی تحلیل بازنمایی واقعیت و صور خیالی در نقاشی قاجار از آغاز تا سال 1264 هجری قمری بوده است. به همین منظور در این پژوهش سعی بر آن بوده تا ضمن بررسی صور خیالی و واقع نگاری نقاشی نیمه ی نخست قاجار به تأثیر ادبیات بر این هنر اشاره شود و به صورتی مصداقی مورد تحلیل قرار گیرند. اثبات این فرضیه که نقاشان نیمه ی نخست قاجار در مواجهه با واقعیت و صور خیالی، متأثر از ادبیات و فرهنگ ایرانی بو...

چکیده : پژوهش دراین نگارنده برآن است تا به بازنمود جایگاه زن در آثار نقاشی نیمه نخست قاجار بپردازد و به این اشاره کند که بازنمود زنان در نقاشی مساله مشخصاً نیمه نخست مبتنی بر چه مولفه هایی شکل گرفته است و زنان به تصویر کشیده شده تا چه حد دارای شخصیت فاعلی هستند . نقش اجتماعی زن و جایگاه او در فرهنگ ما از جمله مواردی است که با بررسی آثار نقاشی و نگارگری نیمه نخست قاجار میتوان به اطلاعات مفیدی د...

پدیده ی عکاسی با اختلاف سه سال از اختراعش در اروپا همزمان با حکومت قاجار وارد ایران (1842م/1258هـ .ق) شده و همزمان با آن رشد کرده است. عکاسی در ابتدای اختراع در اروپا جهت بکارگیری احتیاج به بستری مناسب داشته که به دلیل قرابتش به نقاشی از قواعد و ظرایف هنر نقاشی اروپایی بهره مند گشته است. فرضیه حاکی از آن است که این مدل تأثیرگذاری در ایران نیز تکرار شده و عکاسی دوره قاجار در نوع چیدمان پیش زمینه...

پیکرنگاری درباری مهم ترین مکتب نقاشی قاجار است که با اتکا به ویژگی های تکنیکی جدید و سنت نگارگری ایرانی به نوع جدیدی از منش تصویری دست یافت. در نگارگری ایرانی نوع خاصی از واقع نگاری آرمانی در جریان است که واقعیت را نه صورت قابل مشاهده توسط بینایی، بلکه صورت آرمانی آن می داند. این صورت آرمانی الزاما وجه غیر مادی امور نیست بلکه پیشتر، منظورشان مادی هر پدیده است که از منظر انسان قابل دیدن نیست. ام...

چکیده نقاشی قهوه خانه ای سبکی از نقاشی است که توسط نقاشان مکتب ندیده در دوران قاجار بنابر شرایط اجتماعی و سیاسی زمان خود شروع به بالیدن کرد و بارزترین نمودهایش را می توان در دوران مشروطیت به نظاره نشست. نقطه ی اوج این آثار در دوره ی قاجار بوده و بیشترین مخاطب آن انسان هایی از میان مردم کوچه و بازار بوده اند؛ فرض بر این است که نقاشی های قهوه خانه ای با موضوعات مذهبی خصوصاً واقعه کربلا، تأثیرات عم...

پیکرنگاری درباری مهم‌ترین مکتب نقاشی قاجار است که با اتکا به ویژگی‌های تکنیکی جدید و سنت نگارگری ایرانی به نوع جدیدی از منش تصویری دست یافت. در نگارگری ایرانی نوع خاصی از واقع نگاری آرمانی در جریان است که واقعیت را نه صورت قابل مشاهده توسط بینایی، بلکه صورت آرمانی آن می‌داند. این صورت آرمانی الزاما وجه غیر مادی امور نیست بلکه پیشتر، منظورشان مادی هر پدیده است که از منظر انسان قابل دیدن نیست. ام...

چنان که از عنوان رساله حاضر بر می آید، کاشی نگاره ها و تصاویر موجود در کاشی کاری خانه های دوره ی قاجار شهر شیراز به لحاظ نظام نشانه ای تصویری با ادراک زیبایی شناسانه بررسی شده است. در این رساله کاشی ها از نظر ماهوی- تکنیک و شیوه های ساخت و اجرای نقوش و نحوه ی رنگ آمیزی- و از نظر کاربری و پیوندی که با ادبیات (نظام نشانه ای کلامی) دارد در حوزه ی هنر عصر قاجار مورد بحث قرار گرفته است. بسترهای سی...