قالی یلمه که متعلق به طایفه ی ترک زبان یلمه ی قشقایی است یکی از برجسته ترین صنایع دستی ایران به شمار می آید. نقوش این قالی همچون دیگر انواع قالی های عشایری به صورت ذهنی و در قالب هندسی بافته می شود. یکی از نقوش رایج این نوع قالی نقشی است که در این پایان نامه با بررسی تطبیقی کوشیده می شود به عنوان نقش پرنده شناسایی شود و قدمت آن در کهن ترن صورت های مشابه شناسایی گردد و نیز با ایزدبانو پرنده مرتب...

چکیده: تلقیِ انسان کهن از جهان پیرامون، نمادین است که با اوّلین شیوه رویکرد و تفکّر درباره جهان، یعنی اندیشه اسطوره ای آغاز می گردد. اسطوره و نماد، هم زمان متولّد می شوند و دارای خاستگاه مشترکی هستند. بررسیِ نمادهای تصویری (آیکون= شمایل) با پژوهش های جدید در عرصه تاریخ هنر، از نیمه دوم قرن بیستم میلادی، تحوّلات چشمگیری داشته است، و تحت دو عنوانِ تصویرنگاری یا شمایل نگاری (آیکونوگرافی) و نمادشناسی یا ...

چکیده: بررسی تطبیقی نوروز در دو استان گیلان و خوزستان ( از منظر اسطوره‏شناسی) فیروزه محسینی نوروز از جمله جشن‏های با پیشینه‏ی کهن است که ریشه در اساطیر ایرانی و غیر ایرانی دارد. این جشن از گذشته‏های دور تا کنون همه ساله توسط ایرانی ها و مردمان با فرهنگ ایرانی با آداب و رسوم و آیین‏های خاصی برپا می‏شود. از ویژگی‏های قابل پژوهش در آیین‏ها و مناسک بشری، بررسی اسطوره‏شناسی و نمادشناسی اس...

طبق نظریۀ بیش­متنیّت ژنت، شاهنامه یک پیش­متن است و نگاره­های شاهنامه که بر مبنای آن تولید شده و برای روایت متنیِ شاهنامه یک روایت تصویری خلق کرده­است، بیش­متن به­شمار می­آید. حال پرسش این است که بیش­متن نگاره­ها در چه مواردی مطابق با پیش­متن شاهنامه بوده و در چه مواردی دچار تراگونی و تغییر شده­است؟ برای پاسخ به این پرسش به خوانش تطبیقی و بینانشانه­ای متن و تصویر می­پردازیم. به این منظور روایت «گذ...

در این نوشتار در پی یافتن پیام هایی هستیم که شاید نقش چلیپا برروی سفالینه های گذشتگانمان داشته باشد. نقوش روی سفا لها قطعاً حاوی پیامهایی است. تکرار نقش چلیپا بر روی سفالینه ها، محقق را بر آن داشت تا به دنبال یافتن سرچشمۀ این نقش و تأثیر آن در مفاهیم طراحی بناهای آن دوران کنکاش نماید. امید است با این نوشتار قدمی هر چند کوچک در راه شناسایی فرهنگ معماری ایران برداشته شده باشد.

چکیده نقوش مُهرهای ساسانی، در قالب نقوش جانوری، گیاهی، انسانی و ... ارائه شده‌اند و حاکی از تأثیر نقوش از نمادهای اساطیری و باورهای مذهبی می‌باشند که بخش عمده‌ای از این نگاره‌ها به نماد فرّه ایزدی و ایزدان دین مزدیسنا و بخشی نیز از سایر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها اقتباس گشته است. هدف از ارائه این مقاله، توضیح و تفسیری برای نقوش مُهرهای ساسانی و همچنین علت استفاده و کارکرد این مُهرهاست. سوال اصلی تحقیق این...

درفش ها در شاهنامه عناصری هنری و قابل تأمل هستند که مطالعه و تحلیل آن ها می تواند واسطه ادراک عمیق تر ما از مفاهیم بنیادی شاهنامه شود. در این راستا، نشانه شناسی به عنوان شیوه ای از تحلیل، با در کنار هم قرار دادن عناصر مرتبط در شبکه ای از عوامل همنشین و جانشین به خوانش نشانه های مرتبط با درفش می پردازد. تکمیل فرایند نشانه شناسی به فراخور متن، نیازمند علم بر نمادها و اسطوره ها نیز هست. شناخت لایه...

بیان مفاهیم و مصادیق به صورت های نمادین و نشانه از زمانهای تشکیل تمدنهای اولیه امری رایج بوده است به طوریکه اولین شیوه های ارتباطی در زمینه کلامیـ نوشتاری در تمدنهای اولیه به صورت اشکال و نمادهای گوناگون شکل گرفته، که بعدها نیز به صور مختلف تکمیل و قابل فهمتر در همان الگوی تمدنی شده است. این شیوه بیان رمزگونه در زمینه های مختلف زندگی بشری به صورت گسترده کاربرد یافت تا جایی که در زمینه های مختلف...

شهر معاصر محل تبلور اصلی ترین تحولات فکری است و به همین سبب با مطالعه آن می توان به مبانی نظری و ارزش های ساختاری جوامع پی برد. پیشینه پژوهش نشان می دهد که فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سست شدن پایه های اندیشه مدرن و به پایان رسیدن کلا نروایت ها، زمینه ساز ظهور اندیشه های پست مدرن و شهرهای پساصنعتی شده است؛ شهرهایی که دریچه های جدیدی را رو به تحلیل های سینمایی می گشایند. هدف از این پژوهش، ارا...