گذرسیاره ای از پدیده های بسیار کمیاب آسمان است که از نظر ناظر زمینی تنها برای دو سیاره ی عطارد و زهره رخ می دهد. گذر پدیده ای مثل خورشید گرفتگی می باشد. با این تفاوت که در خورشید گرفتگی ماه تمام قرص خورشید را می پوشاند، اما عطارد و زهره آنقدر از زمین دور هستند که هنگام گذر مانند لکه ی گرد سیاهی بر قرص درخشان خورشید دیده می شوند. با توجه به نادر بودن چنین پدیده ای رصد و ثبت آن یکی از فعالیت های ...

پس از کاوش در سایت ویران رصدخانۀ مراغه، غیر از شالوده­هایی با پلان­های مدور، چیز دیگری از ساختارمعماری آن یافت نشد. با گذشت حدود 40 سال، طرح و شکل برخی از واحدهای نجومی رصدخانه، مشخص نبود. حفار رصدخانه در بارۀ شکل و عملکرد آنها به حدس و گمان پرداخت و امیدوار بود که پژوهشگران در آینده بتوانند گره­گشای معمای آنها باشند. این موضوع که کاربری یا عملکرد واحدهای معماری نجومی رصدخانه­ چگونه بوده است و ...

نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام به­دلیل وجود ضرورت­ها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و به­ویژه دریانوردی و پدیده طالع­بینی، سعد و نحس بودن روزها، شب­ها و ساعات مختلف، به یکی از مهم­ترین پدیده­های علمی تبدیل شد. در این­میان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مس...

موقعیت نسبتا ثابت ستارگان در فضا و حرکت قابل پیش بینی زمین باعث شده است تا از ستارگان به عنوان یک منبع بسیار دقیق جهت ناوبری استفاده گردد. این روشها اگرچه روشهای ساده ای هستند اما بسیار زمان بر و پرهزینه بوده و نیازمند افرادی با تجربه و مهارت بالا در این زمینه می باشند علاوه بر این مشکلات، به وجود آمدن سیستمهای تعیین موقعیت ماهواره ای باعث گردیده که از روشهای کلاسیک نجوم ژئودتیک بندرت استفاده گ...

نجوم و ابزار نجومی در دوران بعد از اسلام به­دلیل وجود ضرورت­ها و نیازهای مختلف در زندگی مسلمانان نظیر آگاهی از زمان طلوع و غروب خورشید جهت اقامه نماز و نیز مسائل جغرافیایی و به­ویژه دریانوردی و پدیده طالع­بینی، سعد و نحس بودن روزها، شب­ها و ساعات مختلف، به یکی از مهم­ترین پدیده­های علمی تبدیل شد. در این­میان هنرمندان فلزکار ایرانی آن روزگار که خود جزئی از جامعه بودند از اهمیت و جایگاه نجوم و مس...

شبکه­هایانحرافقائم درمحاسباتژئودزی فیزیکیو محاسبهژئوئیدبسیارپراهمیتهستند. یکی از روش­های تعیین مولفه­های انحراف قائم () مقایسه مختصات نجومی و ژئودتیک است. در قرن اخیر با پیشرفت­های صورت گرفته قادر به تعیین مختصات ژئودتیک با استفاده از مشاهدات GPSبا دقت بسیار زیاد هستیم. همچنین با به‌‌کارگیری روش­های الکترواپتیکی نجوم ژئودتیک، تغییرات اساسی در روش­های کلاسیک نجوم ژئودتیک در تعیین مختصات نجومی به...

مکان مناسب برای احداث رصدخانه ملی ایران کجاست؟ در این مقاله بخشی از فعالیتهای انجام شده برای یافتن این مکان مناسب گزارش می گردد. تاکید ما در این گزارش بر نحوه اندازه گیری دید آسمان مناطق مورد نظر است. دستگاه اندازه گیری پارامتر «دید نجومی» یعنی «دیدسنج نجومی دیفرانسیلی» معرفی و نحوه تحلیل داده های ثبت شده توسط این دستگاه ارایه می شود.

بازتاب­ های نجومی را می­ توان شرح حال (سرگذشت) اجرام نوری نجومی دانست که رو به خاموشی می­ روند و از آن­ ها فقط خاطره خوشی در ذهن ما باقی می­ ماند. در این فصل به حالتی از ستاره­ شناسی با تلسکوپ می­ پردازیم که دیدن آنها با چشم غیرمسلح امکان ندارد. تصاویری که به آن اشاره شد تصاویر سحابی­ ها هستند. مجموعه ­ای به هم پیوسته، جالب و جذاب که حضور اجسام تاریک را در فضای که ما از آن اطلاع نداریم خب...

در اسطورۀ آفرینش مانوی رقم 1468 سال، که مدت آتش سوزی در پایان جهان مانوی را نشان می دهد، رقمی نجومی است که مانی، با آگاهی از اطلاعات نجومی زمان خود، به احتمال زیاد، آن را معادل یک دورۀ خورشیدی به حساب آورده است.