دینکرد مهمترین و بزرگترین کتاب زردشتیان به خط و زبان پهلوی است؛ تحت اللفظ به معنای «تألیف دینی» است و مطالبش مبتنی بر اوستا و ترجمه های آن. به خاطر دربرداشتن مطالب گوناگون، دینکرد را به درستی «دانشنامه ی مزدَیَسنی» نام نهاده اند. دینکرد رساله ای نظام یافته نیست، بلکه مجموعه ای مدوّن از مطالب و اطّلاعات بازمانده از سنّت مزدیسنی است. دینکرد دارای نُه بخش یا نُه کتاب بوده است؛ کتاب یکم و دوم و بخشی از کت...

یکی از شخصیت های مهم و محبوب قرآن کریم و فرهنگ اسلامی، لقمان حکیم است. سوره ی لقمان در قرآن، بدون اینکه پیشینه و صحنه های گوناگون زندگی وی را ذکر نماید توجه محقق ادبی را بر این نکته جلب می کند که حتما این نام خاص در میان اعراب تازه مسلمان یا دست کم یهودیان حجاز شناخته بوده است. پندهای لقمان و نیز بازتاب نام او در کنار مفاهیمی چون: حکمت، سخاوت، صبر، بندگی، آزادی و طول عمر در نظم و نثر فارسی، نگا...

حکایات بسیاری از زاهدان در کتب ادبی جمع آوری و نقل شده که منابع اصلی آنها مشخص نیست. از جمله این کتب پند پیران است که مجموعه ای از حکایات زاهدان و صوفیان مشهور را در خود جای داده است. با توجه به اینکه منابع حکایات این کتاب مشخص نیست، در این گفتار برآنیم که با کاوش در منابع عربی و ایرانی معتبر و دست اوّل، ریشه های اصلی این حکایات را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس یافته های پژوهش، 21 حکایت از حکایا...

پند پیران از متون عرفانی به جامانده از قرن پنجم هجری است که نویسندۀ آن ناشناخته است. این کتاب مجموعه ای از حکایات را با موضوعات مختلف در خود جای داده است. یکی از مهم ترین موضوعاتی که در حکایات این کتاب جلوه گری می کند، تصوف و عرفان است. منبع حکایات این کتاب که دربارۀ صوفیان مشهور قرن سوم هجری و شیوۀ زندگی و کرامات ایشان است، ناشناخته مانده و بدان اشاره ای نشده است؛ بنابراین، در این گفتار برآنیم...

میرسیدعلی همدانی (۱۳۱۴-۱۳۸۶م)، نمایندۀ بزرگ علم و ادب و فلسفه و حمکت مشرق زمین، در رواج و توسعۀ تعدادی از علوم زمان خویش سهم بسزا داشته است. یکی از آثار مهم این عارف شهیر «ذخیره الملوک» است که موضوع آن را پند و نصیحت به شاهان و حاکمان و دیگر طبقات جامعه تشکیل می دهد. این اثر متشکل از ده باب است. عقیدۀ شاه عادل و رعیت پرور در باب پنجم این اثر باعنوان «در احکام ولایت و سلطنت و عمارت و حقوق رعایا ...

سعدی و شکسپیر هر دو چهره هایی نام آشنا و جهانی هستند. از این روی پرداختن به بررسی تطبیقی اشعار آن ها دارای کمال اهمیت است. اگرچه این دو شاعر مربوط به دو منطقه ی جغرافیایی و دو حوزه ی فرهنگی و زمانیِ جداگانه هستند، ولی شکسپیر در انگلستان و اروپا همان شهرت و محبوبیتی را داراست که سعدی در ایران دارد. مدایح این دو شاعر حاکی از مسایلی است که بررسی آن ها را جهت شناخت هر چه بیشتر افکار و ایده آل های آن...

شعر، آمیزه ای از اندیشه و صور خیال است. اندیشه های شاعر، زبان اوست که در قالب شعر بیان شده، به ذهن مخاطب متبادر می شود. زبان و اندیشه، رابطه ای مستقیم و تعاملی دارند. دیدگاههای شاعر و کیفیت تبیین امور، بر زبان او نیز تأثیر می گذارد؛ هرچه اندیشه های او ساده تر و صریحتر باشند، زبان او نیز شفافتر و دور از تعابیر و مفاهیم پیچیده خواهد بود. بنابراین، در زبان شاعر می توان اندیشه ه ای او را نیز جست و ...

ایران سرزمین عزیز و پرافتخارمان در دوره هایی مورد تعرض و دستخوش حکومت ها و فرمانروایانی مستبد در روزگاران گذشته بوده است . شاعران حکیم و نویسندگان فرزانه با به کارگیری پند و اندرزها در آثار خود در جهت آگاهی مردم از طرفی و تلطیف اخلاق و رفتار پادشاهان از جانب دیگر تلاش وافر داشته اند . آنان به مردم پند و اندرزهایی داده اند که صلاح و خیر آنان را در دنیا و آخرت تامین می کند. در این پایان نامه سعی ...

حکایات بسیاری از زاهدان در کتب ادبی جمع آوری و نقل شده که منابع اصلی آنها مشخص نیست. از جمله این کتب پند پیران است که مجموعه‌ای از حکایات زاهدان و صوفیان مشهور را در خود جای داده است. با توجه به اینکه منابع حکایات این کتاب مشخص نیست، در این گفتار برآنیم که با کاوش در منابع عربی و ایرانی معتبر و دست اوّل، ریشه‌های اصلی این حکایات را مورد بررسی قرار دهیم. بر اساس یافته‌های پژوهش، 21 حکایت از حکایا...

این پژوهش بر اساس ابیات پراکنده باقی مانده از شعرای قرن سوم هجری و دیوان های چاپ شده از قرن چهارم تا دوران معاصر انجام شده است؛ به صورتی که بیت یا ابیات مربوط به شاعران و اطلاعات مختصری از آنها از کتابهای تاریخ ادبیات، تذکره ها و دیوان ها فیش برداری شده است سپس فیش ها طبقه بندی شده؛ بر اساس عناوین این پژوهش تجزیه و تحلیل شده است و ساختار کلی پژوهش نوشته شده است. با توجه به اینکه اکثر شعرای زب...