شیخ اشراق برای حکمت عتیق اهمیت فراوانی قائل شده و حکمای باستان را در درک حقیقت مصیب دانسته است. وی از یک سو درصدد بود تا حکمت زردشت و افلاطون را با یکدیگر ترکیب کند و از سوی دیگر حکمت واحد و کلی و جاودانهای را به وجود آورد که از آموزههای دینی و اسلامی برخوردار باشد. روش شناخت شهودی در اندیشه سهروردی در مرکز قرار میگیرد و دو پایه استدلال و شهود اشراقی پایه های حکمت ذوقی او را تشکیل میدهد. دغدغه ...

مولانا جلالالدین محمد بلخی شاعر و عارف ایرانی در اثر عارفانه و تعلیمی خویش یعنی مثنوی معنوی در قالب حکایات و تمثیلهای دلنشین، تعالیم عارفانه خود را تبیین میکند. در این کتاب ارزشمند موضوعات مختلفی مورد بحث و بررسی واقع شده است. یکی از این موارد مسایل متنوع اجتماعی است که در مثنوی بازتاب یافته است و از آنجا که این کتاب اثری اجتماعی است، به برخی آسیبها و ناهنجاریهای اجتماعی میپردازد و راههای برونر...

در نوشتۀ حاضر، نویسنده به صورت عمده دو مدعا را دنبال میکند و تلاش دارد که برای هر کدام شواهدی از تاریخ و مستندات منقول بیاورد . نخست اینکه ترجمه و رواج فلسفههای مختلف در جهان اسلام و در سدههای آغازین تاریخ اسلام، ریشه در احساس عجز بیگانگان در برابر فلسفۀ توحیدی و توحید قرآنی این دین مبین و تلاشی هدفدار برای از کار انداختن آثار حیاتبخش آموزههای وحیانی اسلام بود؛ تحلیل این حقیقت نیاز به بازخوانی ...

اگر شعر و شاعری در خدمت خیر و صلاح جامعه باشد، و آن را به سوی اخلاق فاضله و ایمان به خدا سوق دهد؛ بدون تردید مورد تأیید اسلام است، که قرآن، پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت(ع) هم از چنین شعری حمایت می کنند. از صدر اسلام تا حال با تمسک به سنت پیامبر اکرم(ص)، از شعر به عنوان سلاحی کارآمد و معنوی در دفاع از دین و مبانی آن، و نیز مقابله با تهاجم دشمن استفاده شده است . در این خصوص بهار و احمد صافی از...

پژوهش درباره ی عدالت علی رغم قدمت تاریخی آن هنوز تازگی خود را حفظ کرده است. به گونه ای که امروزه با حوزه های مختلف از جمله حقوق، سیاست و فلسفه اخلاق ارتباط دارد. در این پژوهش عدالت اخلاقی افلاطون و جان راولز با تأکید بر مبانی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. افلاطون به دنبال توجیه عدالت اخلاقی هم در فرد و هم در جامعه بود، لذا وی با نگرشی واقع گرایانه به دنبال...

فراتحلیل تحول اخلاقی در تحقیقات انجام شده طی سالهای 1365ـ1388   زهرا شعبانی*   چکیده هدف از این پژوهش، فراتحلیل تحول اخلاقی براساس تحقیقات انجام شده در سالهای 1365ـ 1388 و بررسی میزان تأثیر مفاهیم مختلف اخلاقی با روش فراتحلیل انجام شده است. بدین منظور جامعه پژوهش، کلیه پژوهشهایی تعیین شد که در قلمرو تحول اخلاقی در بیست و چهار سال اخیر در قالب پایان نامه تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دانشگاه...

مبحث معیارهای اخلاقی و قاعده تدوین منشور اخلاقی در طول حیات انسان مقوله ای دیرین و دارای ابعاد و مولفه های مختلفی است، منظرگاههای علمی و تئوریکی و راهکارهای عملی فراوانی برای این موضوع طرح شده و از دیرباز محل مناقشه ارباب نظر در حوزه های دین، فلسفه، اخلاق، روان شناسی و مدیریت بوده است. در این مقاله ضمن بررسی فعل اخلاقی، خاستگاههای روان شناختی و ارتباطی آن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس نظریات مت...

فراتحلیل تحول اخلاقی در تحقیقات انجام شده طی سالهای 1365ـ1388   زهرا شعبانی*   چکیده هدف از این پژوهش، فراتحلیل تحول اخلاقی براساس تحقیقات انجام شده در سالهای 1365ـ 1388 و بررسی میزان تأثیر مفاهیم مختلف اخلاقی با روش فراتحلیل انجام شده است. بدین منظور جامعه پژوهش، کلیه پژوهشهایی تعیین شد که در قلمرو تحول اخلاقی در بیست و چهار سال اخیر در قالب پایان نامه تحصیلی (کارشناسی ارشد و دکتری) در دانشگاه...

چکیده: بی تردید ارائه وتبیین آموزههای عمیق اسلام که ریشه درکتاب و سنت دارند، نیازمند بستری مناسب است که تحقق آن در ارتباط مستقیم باهمسویی یاعدم همسویی عناصر تاثیرگذار تاریخی است. وجود و تاثیر عناصر تاریخی یا همان اجزاء سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اثر گذار برروند ارائه محتوا یعقائد شیعی وتبیین آن در دوره های مختلفی از حیات پیامبر وامامان، برعرضه دستگاهی معرفتی که تبیین معارف آن از یک سیر ...

در این مقاله کوشیده ام تا با روشی توصیفی- تحلیلی، ابتدا از نظریّۀ اخلاق شناختی تامس رید، فیلسوف اسکاتلندی سدۀ هجدهم، دربارۀ چگونگی ادراک و تصدیق ارزشها و هنجارهای اخلاقی، که به «شهودگروی مبتنی بر فهم عرفی» معروف است، توصیفی تحلیلی به دست دهم و از رهگذر چنین توصیف تحلیلی ای به این دو پرسش پاسخ دهم که «گستره و دامنۀ شهودگروی اخلاق شناختی رید تا کجاست؟» و «تبیین رید از منشاء خطای اخلاقی چیست؟» سپس ...