چکیده کودتای 28 مرداد 1332 یکی از رویدادهای بسیار تأثیرگذار جامعه‌ی ایران است. پیامدهای آن در روشن‌فکران متعهّد سرخوردگی، نومیدی، پناه بردن به افیون و باده و مواردی از این دست بود که موجب پدید آمدن گونه‌ای شعر به نام شعر سیاه شد و نمود آن را در برخی از جریان‌های شعری چون رئالیسم، رمانتیسم سیاه و سمبولیسم اجتماعی می‌توان دید. بارزترین چهره‌ی جریان اخیر، مهدی اخوان ثالث است. پژوهش حاضر به بررسی تح...

روزبهان بقلی شیرازی یکی از مشهورترین عارفانی است که آثار گوناگونی از او در زمینه‌های عرفان و حدیث و تفسیر و فقه، به زبان‌های فارسی و عربی بر جای مانده است. شرح شطحیات یکی از مهم‌ترین آثار فارسی اوست. این اثر افزون‌بر اهمیتش در شطح و دفاع از کلام شورانگیز عارفان، ازنظر نثر شاعرانه و زبان تصویری و خیال‌انگیز نیز درخور توجه است. این پژوهش با بررسی شگردهای تصویرساز روزبهان در شرح شطحیات، نمونه‌هایی...

با مطالعه در شعر فارسی ملاحظه می‌شود که شعرا از گذشته تا به امروز در اشعار خود از عناصر طبیعت برای مقاصد متفاوتی همچون توصیف، مدح، ذم، تغزل، و مرثیه استفاده کرده‌اند. هدف از نگارش این مقاله بررسی نقش طبیعت و عناصر آن و میزان کاربرد صور خیال برساخته از عناصر طبیعی در غزلیات دیوان کبیر است. نمود طبیعت در غزلیات مولانا چشمگیر است. این حضور هم ازلحاظ تعداد ابیات و هم ازنظر تنوع عناصر طبیعی به‌کاررف...

رنگ به‌عنوان یک عنصر مؤثّر در احساسات و روابط میان موجودات از ‏دیرباز تاکنون مورد توجّه بوده است. از نظر روان‌شناسان رنگ‌ها در حالات روحی ـ ‏روانی افراد مؤثر هستند و می‌توان از طریق گرایش افراد به رنگ‌‌ها تا حدودی به ‏شخصیّت درونی آن‌ها پی ‌برد. شاعران نیز از گروه افرادی هستند که از عنصر ‏‏«رنگ» در آفرینش واژه‌ها، تصاویر شاعرانه، بیان مفاهیم و هم‌چنین زیبا کردن اثر ‏خود استفاده‌های زیادی می‌کنند. ...

هجو از فروع ادبیات غنایی به شمار می‌رود و مانند هر گونۀ ادبی دیگر دارای ویژگی‌هایی است که آن را از گونه‌های دیگر جدا می‌کند. پژوهش حاضر در حوزه ادبیات غنایی و با هدف مقایسه تحلیلی هجو در شعر سنایی غزنوی، جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی و خاقانی شروانی که از شاعران بزرگ سده ششم هجری و سبک سلجوقی هستند، صورت گرفته است. در این پژوهش، به شیوۀ کاربرد اوزان عروضی، موسیقی، ایدئولوژی و واژگان گزیدۀ شامل ا...

از آنجا که ایران و فلسطین، در طول تاریخ خود، همواره با حوادث فراوانی، دست به گریبان بوده‌اند، لذا ادبیات پایداری در این دو سرزمین، به شکلی بسیار برجسته رواج یافته است. بیان شاعرانه حس وطن دوستی، مبارزه علیه استبداد و استعمار، و فداکاری در راه وطن، از ویژگی‌های بارز این گونه‌ی ادبی بوده که در شعر پایداری این دو سرزمین، بازتابی گسترده داشته است. در جای جای دیوان اشعار، شاعر آزادی‌خواه ایرانی، مل...

فروغ فرخزاد از شاعران برجستۀ ادبیات معاصر است که در مضامین غنایی سرآمد است، بهترین عاشقانه­های زنانۀ ادبیات معاصر در شعر او قابل مشاهده است. با مطالعۀ دقیق دیوان او، این نکته قابل تأمل است که شاعر پیوسته از واژۀ باد به صورت تشبیه، استعاره، نماد استفاده نموده و تصویرهای شاعرانه از این واژه ساخته است. اگر در زیبایی­­شناسی مضامین عاشقانۀ او دقت کنیم، آشکار است که ارتباط منسجم و معناداری بین این تص...

عبدالرحیم محمود، از پیش‌گامان ادبیات مقاومت فلسطین است که پژواک مبارزه، پایداری و صلح‎طلبی در اشعارش طنین‎افکن شده است. این پژوهش، با روش توصیفی- تحلیلی به نقد درون‌مایه‎های پایداری در اشعار شاعر می‎پردازد و جنبه‎های هنری و شگردهای ادبی به‌کاررفته در ‌آن‌ها را تصویر می‎نماید. نتایج برآمده از پژوهش گویای این است که عبدالرحیم محمود، کوشیده است از رهگذر تصویرپردازی‎های هنرمندانه و تکرارهای شاعرانه...

موضوع مقولۀ دستوری «وید» در زبان روسی و «نمود فعل» در زبان فارسی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است و با توجه به نوعِ ساختار و بافت زبانی هریک از این زبان ها، ابزارهای بیان این مفاهیم نیز در آن ها متفاوت است. مقولۀ «نمود» در تمام زبان­های دنیا وجود دارد و تمام مفاهیم و معانی نمودی از ذهن انسان سرچشمه می گیرند. ذهن بشری برای اینکه این مفاهیم را در قالب زبان و کلام متجلی کند، با توجه به ویژگی های ذهنی...

به رغم توجه روزافزون نسبت به الگوهای موضع گیری بینافردی در انواع متون، تاکنون تلاش های اندکی در زمینه ی بررسی این گونه ابزارهای ارزیابی زبانی در گفتمان مطبوعاتی انگلیسی و فارسی و به ویژه در رابطه با متونی با موضوع واحد صورت گرفته است. هدف تحقیق حاضر یافتن شیوه های متقاعد کننده ی فراخوانی یا منحصر کنندگی دیدگاه های متناوب در روزنامه های برگزیده ی انگلیسی و فارسی بود. بدین منظور، 216 سرمقاله برگر...