دراین رساله تلاش برآنست تا به ارکان زیبایی شناسی در اندبش? عین القضات با نگاهی جامع به آثار ارزشمندش تمهیدات،نامه ها،زبده الحقایق،شکوی الغریب و باریک اندیشی های ژرف وی به اسرار باطنی و حکمت اشراقی پرداخته شود.رکن رکین سلوک قدسی در منظوم? فکری وی،حصول معرفت شهودی و ادراک زیبایی های حقیقی در پرتوی اشراقات انوار قدسی عشق است که مبتنی بر اصل مشرقی «نور و ظلمت» می باشد و تنها راه تحصیل سعادت آدمی اس...

این پژوهش درباره تجلّی مفاهیم واصلاحات دینی درشاهنامه است. دراین پایان نامه مفاهیمی همچون ایزد، یزدان، خداپرستی، ادیان مختلف به همراه مفاهیم واصطلاحات مرتبط باآن ادیان و...بررسی شده است،تا به این وسیله مشخص شود توجه وعلاقه فردوسی به مفاهیم دینی، چرا و به چه میزان بوده است. درآغاز باید بیان کردکه فردوسی به مفاهیم دینی وادیان مختلف محترمانه نگریسته وبه هیچ کدام دروغ نبسته است. پژوهش حاضردر5 فصل ت...

محمّد(ص) مهم ترین جزء نظام فکری عین القضات است و به جرأت می توان گفت تمام مفاهیم و مصطلحات مندرج در آثار او، در سایه ی محمّد(ص) معنا می یابند. سالک برای رسیدن به معرفت و مشاهده ی جلوه ی حُسن حق، باید مقام وی را درک کند و معانی را در آینه ی وجود او بیابد. این مقاله تلاشی است برای به تصویر کشیدن نمای کلّیِ سیمای محمّد(ص) در آثار عین القضات همدانی، با تکیه بر دو اثر مهم و مفصّل او، تمهیدات و نامه ها. دست...

در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به بررسی مفهوم و کاربردهای تعبیر نور سیاه در ادب عرفانی پرداخته می شود. قلمرو این پژوهش شامل ادبیات عرفانی پارسی و نیز متون عرفانی عربی می شود. در این متون به دو کاربرد متفاوت و شاید متضاد از تعبیر «نور سیاه» بر می‌خوریم: یکی نور ذات الهی و دیگری نور ابلیس. بیشتر موارد کاربرد این تعبیر را در مفاهیمی مرتبط با معنای نخست شاهد هستیم. برای سیاهی یا تاریکی نور ذات د...

اهل معرفت در تدوین آثار خود از قرآن بسیار استفاده کرده و به تناسب موضوع، به‌صورت آشکار و پنهان، آیات، داستانها، واژه‌ها و اصطلاحات آن را به‌منظور استناد و استشهاد و معمولاً با دیدگاهی تأویلی در متن خود آورده‌اند. از میان داستان‌های قرآنی، ماجرای خلقت آدم (ع)، نقض نهی او، رانده‌شدنش از بهشت و توبه‌کردن او و نقض امر شیطان در سجده‌کردن بر آدم، ابوالبشر ازجمله برجسته‌ترین مواردی است که با رویکردی تأ...

نحوه نگرش صاحبان فکر و اندیشه به شخصیتهای تاریخی، به نوعی نشان دهنده چارچوب تفکر و دستگاه فکری و در واقع بیانگر جنهان بینی و هستی شناسی آنان است. در این مقاله نویسنده، به مقایسه "دیدگاه مو لوی درباره معاویه " با معارف قرآنی و روائی ثبت شده در منابع معتبر و نقد دیدگاه شاعر منظومه بزرگ تصوف در این زمینه می پردازد. البته تفصیل این بحث همراه با مباحث تاریخی بسیار در طرح پژوهشی نگارنده ذیل عنوان "سی...

منظومه علی‌نامه هم اکنون نخستین حماسه مذهبی محسوب می‌شود که به زبان فارسی سروده شده. هر چند مبنای علی‌نامه بر نقل وقایع از منابع تاریخی است، اما سراینده به گزینش رویدادها پرداخته و از آمیختن واقعیت و خیال و با الگوبرداری از شاهنامه دو جنگ جمل و صفین را در قالب قصه منظوم و در 12 مجلس پرداخته است. این الگوبرداری هم در زبان حماسی و هم در صور خیال است، اما گاه در همان الگوها تغییراتی ایجاد کرده و آ...

یکی از انواع علوم قرآنی، تعیین مبهمات آن است. منظور از مبهمات قرآن‏، افراد، مکانها، زمانها، اقوام و اشیایی است که در آیات قرآن به شکل مبهم از آنها سخن به میان آمده است و مصداق آنها به روشنی معیّن نیست. همچنین برخی جزئیات قصص قرآن و امور غیبی مانند حقیقت فرشتگان، ابلیس، جن و بهشت نیز از جمله مبهمات محسوب می‌شود. برخی مفسران برای تبیین آنها، به آنچه از متن قرآن ...

تل آتشی استقراری دارای آثار فرهنگ نوسنگی پیش از سفال در جنوب شرق ایران است. این استقرار در حدود 30 کیلومتری شرق شهر جدید بم و در کناره غربی لوت جنوبی واقع شده است. امروزه لوت جنوبی یکی از خشک‌ترین کویرهای کره زمین است اما وجود آثار گسترده در این ناحیه نشان می‌دهد که احتمالاً چشم‌انداز طبیعی منطقه در پیش از تاریخ با زمان معاصر تفاوت داشته است. پژوهش باستان‌شناختی در تل آتشی طی چند مرحله شامل بازد...

تحلیل معنایی واژگان و شناخت روابط مفهومی بین آنها، یکی از راه‌های دست‌یابی به دقایق معناست، این امر در رابطه با قرآن کریم که از سطوح معنایی متعددی برخوردار است و چینش واژگان آن در نهایت انسجام بوده ضرورتی ویژه می‌یابد. در این پژوهش، معنای واژه إغواء برحسب روابط بینامتنی میان واحدهای زبان، با روش تحلیلی و توصیفی بررسی گردید. در پرتو شناخت روابط مفهومی این واژه و بسامد بالای همنشینی «ربّ» و «إغواء...