قرن هشتم هجری از پرفروغ ترین روزگاران ادبی ایران است که بی گمان استمرار درخشش زبان، فرهنگ و ادب ایران در قرن ششم و هفتم هجری به شمار می آید. ظهور گسترده و پرتعداد شاعران و ادبای بزرگ این دوره، چون حافظ شیرازی را می توان از یکسو نماد اقتدار زبان و فرهنگ فارسی با وجود سلطه ی گسترده ی مغولان بر سرزمین ایران و از دیگر سو نشانه ی پیوند معنادار اقتدار حکومت سیاسی، آفرینش آثار ادبی مایه دار و شاعران و...

داستان عاشقانۀ حسینا و دل‌آرام، نُمایشی است روستایی درقالب دوبیتی‌هایی که از زبان راویان محلّی باز‌گو شده‌است و سرگذشت دل‌دادگی حسینا بر دل‌آرام است و‌گونه‌ای نو و بدیع از دوبیتی‌های پیوسته‌ می‌باشد که از ساختار داستانی منسجمی برخورداراست. انسجام درطرح کلّی و روایی و دارا‌ بودن نظم منطقی و علمی، نویسنده را برآن داشت تا با خوانشی نو از این داستان-که در لابه‌لای متون نو و مدوّن، فراموش‌شده‌است– ضرورت...

حوزة ادبیات تعلیمی فارسی نه تنها در قالب و شیوة بیان بسیار رنگارنگ و متنوع می نماید، که در محتوا نیز پهنة وسیعی درنوردیده و از فردیترین عرصة خود سازی و آموزش و تزکیة درون در آثار صوفیانه و حتی آثار غنایی تا برونیترین حوزة انسانی، یعنی آثار سیاسی و اجتماعی را در بر می گیرد. ادب تعلیمی، همچنان که از نام آن برمی آید، ادبیاتی است که در خدمت ارشاد و تعلیم باشد. هدف اصلی سراینده در این نوع از اشعار، ...

عشق از اساسی‌ترین موضوع‌های شعر فارسی است و انواع زمینی و آسمانی آن در اشعار شاعران مختلف، مضامین عالی و تعابیر زیبایی آفریده است. عشق در آثار غنایی که نویسنده در آن، احساسات و عواطف درونی خود را آشکار می‌سازد، محوری‌ترین موضوع به شمار می‌رود. هم‌چنین تجلّی عشق در حماسه‌ها، داستان‌های عاشقانة‌ حماسی زیبایی به ادبیات ایران و جهان عرضه کرده است. داراب‌نامۀ بیغمی، اثری غنایی و داراب‌نامۀ طرسوسی، اث...

احمد شاملو و نزار قبانی به عنوان دوتن از بزرگترین ادبای معاصر در قلمرو پهناور دو ادب فارسی و عربی جایگاه ویژه ای را به خود اختصاص داده اند. شاملو یکی از برجسته ترین شاعران غنایی معاصر محسوب می گردد و در اشعار عاشقانه بسیار موفق است. او در پی یافتن ماهیتی غیرزمینی برای عشق است. در دنیای ادبیات عرب، نزار قبانی یکی از نزدیکترین شاعر به شعر معاصر فارسی است. قبانی نیز همچون شاملو تعریف جدیدی از عشق ...

عشق از اساسی‌ترین موضوع‌های شعر فارسی است و انواع زمینی و آسمانی آن در اشعار شاعران مختلف، مضامین عالی و تعابیر زیبایی آفریده است. عشق در آثار غنایی که نویسنده در آن، احساسات و عواطف درونی خود را آشکار می‌سازد، محوری‌ترین موضوع به شمار می‌رود. هم‌چنین تجلّی عشق در حماسه‌ها، داستان‌های عاشقانة‌ حماسی زیبایی به ادبیات ایران و جهان عرضه کرده است. داراب‌نامۀ بیغمی، اثری غنایی و داراب‌نامۀ طرسوسی، اث...

مولانا محمدبن یحیی سیبک نیشابوری ، ازشاعران و نویسندگان قرن نهم هجری است، وی کتاب «حُسن و دل» را به سال 840 هـ ق ، ساخته است. حُسن و دل داستانی است غنایی که به زبان سمبولیک وبا نثری مسجع نوشته شده و دارای تازگی ها و لطایف ویژه ای است.نمونه داستان حُسن ودل سیبک درمغرب زمین رمان مشهور گل سرخ اثرنویسندگان «دو لوریس»و«دومونگ»(قرن سیزدهم میلادی) است.چنان که از متن داستان ِ حُسن و دل و رمان گل سرخ برمی آی...

تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهن‌الگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع ...

امروزه بررسی متون ادبی بر اساس دیدگاه‌های روان‌شناسی نوین یکی از رایج‌ترین زمینه‌های تحقیق دررشته‌ی زبان وادبیات فارسی است. غزلیات سعدی به عنوان یکی از آثار برجسته در ادب غنایی به بیان ظرایف و دقایق عشق زمینی پرداخته است. از سوی دیگر عشق از مباحث عمده در روان‌شناسی  به شمار می‌آید و روان‌شناسان برجسته‌ای چون اریک فروم، به بحث درباره‌ی عشق، زمینه‌ها، کارکردها و انواع آن پرداخته‌اند. میان دیدگاه ...

حملة حیدری راجی کرمانی یکی از حماسه‌های دینی معروف در ادب فارسی است. در این منظومة حماسی بر خلاف اصول و شاخص‌های نوع ادبی حماسه، بیست‌ و هشت ساقی‌نامه به کار رفته است. دربارة علل استفاده راجی از ساقی‌نامه در یک متن حماسی و تفاوت آن با گذشتگان و درنهایت تأثیر آن بر زبان شعر، پیش از این مطالبی به صورت کلّی مطرح شده بود. نگارنده برای روشن‌ترشدن ابعاد این موضوع، بر آن شد تا در قالب این مقاله، مطابق ...