مقالة حاضر مفهوم عشق را در دو ساحت متفاوت و متمایز بررسی می کند. عشق از سویی همواره تجربه و مفهومی استعلایی شمرده شده که ثابت است و با حقیقتی فراانسانی نسبت دارد. این گونه خوانش، از نوشته های افلاطون شروع شده است و همچنان ادامه دارد. اما در برابر، نگاهی به عشق وجود دارد که از همان افلاطون تا به امروز، عشق را پدیده ای انسانی، فرهنگی و از همه مهم تر «متنی» می داند. به این تعبیر، عشق درون زبان (یا...

استعاره در باور شناخت‌گرایانی مانند لیکاف و جانسون برخلاف نظریه‌های سنتی استعاره، محدود به لفظ و زبان نیست. در این دیدگاه، استعاره موضوعی مفهومی است که در سطح اندیشه و ذهن بشر ایجاد می‌شود؛ بنابراین استعاره، برخلاف تعاریف سنتی، خاص شعر و ادبیات و تخیل ادبی نیست؛ بلکه نظام مفهومی ما را از انتزاعی‌ترین تا ملموس‌ترین و جزئی‌ترین امور در بر گرفته و در تعریف واقعیت‌های زندگی نقشی اصلی را عهده‌دار اس...

از دستاوردهای زبان‌شناسیِ شناختی کشف این حقیقت است که زبان‌ها اغلب برای ملموس کردن برخی مفاهیم انتزاعی از استعاره‌های مفهومی بهره می‌برند. استعاره‌های مفهومی به توضیح حوزة مقصد که حوزه‌ای انتزاعی است از طریق حوزة مبدأ که حوزه‌ای ملموس است می‌پردازند. یعنی از طریق مقایسة حوزة انتزاعی مورد نظر با حوزه‌ای ملموس درک آن را برای شنوندگان راحت‌تر می‌کنند. در این پژوهش به تحلیل استعاره‌های مفهومی موجود ...

ناصر خسرو قبادیانی، شاعر اسماعیلی مذهب قرن پنجم (394-481هـ ق) است که در سراسر دیوانش می‌کوشد تا آرمان‌ها و عقاید خود را در قالب قصیده به سمع و نظر مخاطب برساند. در مقالۀ حاضر تلاش شده است تا بر اساس نظریۀ استعارۀ مفهومی قصاید وی را تحلیل شود. برای پیشبرد کار چهار مقولۀ خرد، تأویل، سخن و بدن انتخاب شد و حوزه‌های مبدأ در آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. چینش حوزه‌های مفهومی مبدأ و مشاهدۀ آن‌ها در کنار...

این پژوهش به بررسی استعاره‌هایی می‎پردازد که با محوریت احساس شادی در دیوان شمس به‌ کار رفته‌اند. بنیان نظری پژوهش، نظریة استعاره‌های مفهومی است که استعاره را از حد ابزاری صرفاً زیباشناسانه به رویکردی برای شناخت و اندیشیدن اعتلا بخشیده است. مولانا در دیوان شمس برای تبیین بسیاری از ویژگی‌های شادی، از حوزه‌های «اشیا»، «جانور»، «خوراک»، «گیاه» و «بازار» مدد جسته و توانسته این مفهوم انتز...

این پژوهش به بررسی استعاره‌هایی می‎پردازد که با محوریت احساس غم در دیوان اشعار عراقی به‌کار رفته‌اند. بنیان نظری پژوهش، نظریه استعاره‌های مفهومی است که استعاره را از حد ابزاری صرفاً زیباشناسانه به رویکردی برای شناخت و اندیشیدن اعتلا بخشیده است. فخرالدین عراقی در دیوان اشعارش برای تبیین بسیاری از ویژگی‌های غم از حوزه‌های «اشیا»، «خوراک»، «انسان»، «گیاه» و «بیماری و سلامت» مدد جسته و توانسته این م...

مقالۀ حاضر به بررسی استعاره در عناوین خبری روزنامه‌های ورزشی ایران اختصاص دارد. تحقیق حاضر تحقیقی توصیفی- تحلیلی است که در آن با اتخاذ نظریۀ استعارۀ مفهومی به بررسی عبارات زبانیِ استعاری موجود در عناوین خبری دو روزنامۀ خبر ورزشی و پیروزی در پاییز 1393 پرداخته ‌شد. با بررسی تعداد 108 عبارت استعاری، استعاره‌های مفهومی مربوط به فوتبال در ده قلمرو استعاری دسته‌بندی گردید. یافته‌ها نشان می‌دهند استعا...

یکی از پیچیده‌ترین مباحثی که نظریۀ مفهومی با آن روبروست، ماهیت بازنمود زمانی است. همان‌طور که زمان اغلب نمونه‌ای از مفاهیم انتزاعی مطرح است، بررسی اینکه چگونه زمان در نظام مفهومی بشر نمود می‌یابد، منجر به رخداد برخی مسائل مهم در حوزۀ علوم شناختی شده است. استعارۀ مفهومی زمان در آثار شاعران قرون مختلف، به صورت‌های متفاوتی بروز یافته است. آشنایی با نوع نگرش و دیدگاه آنها مطمئناً در درک و شناخت ویژگ...

در آثار کلاسیک مربوط به زبان، استعاره به عنوان ابزار زیبایی آفرینی تنها محدود به ادبیات و بویژه شعر بود. ظهور زبان شناسی شناختی و بویژه نظریه ی استعاره ی مفهومی جورج لیکاف دریچه ی نوینی به روی مطالعه ی استعاره گشود. امروزه بررسی استعاره در حوزه های مختلف زبان توجه بسیاری را به خود جلب کرده است و بی تردید احساس یکی از مهم ترین این حوزه هاست. احساس پدیده ای انتزاعی است که به واسطه ی نگاشتی استعار...

مقالۀ حاضر به بررسی تطبیقی استعار‌ه‌های مفهومی عشق در زبان شعر و زبان روزمره می‌پردازد. این مقاله درصدد یافتن پاسخ این پرسشها است که مفهوم‌سازی عشق در دو گونة شعری و عادی فارسی معاصر چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با هم دارند. همچنین، به فرض وجود شباهت ساختاری، چه عواملی موجب تفاوت و تمایز استعاره های شعری از استعاره های قراردادی در زبان روزمره می شود. بدین منظور، عبارات استعاری از زبان روزمره و اشعا...