عمر ابوریشه، شاعر معاصر سوریه به شاعر وطن و عشق شهرت دارد. وی در شعر معاصر سوریه به عنوان یکی از نوگرایان و حلقه اتصال کلاسیک و رمانتیک محسوب می‌شود. اشعار او به سبک کلاسیک شعر عربی سروده شده اند و تاثیر مکتبهای ادبی همچون کلاسیک، رمانتیک و تا حدی سمبولیسم در اشعار او نمایان است. بررسی اشعار این شاعر نشان از آن دارد که او در نظم شعر همچون دیگر شاعران معاصر، به محورهای و موضوعات زیادی اهتمام ورز...

پس از گذشت دو سده از ظهور اسلام، رفته‌رفته استفاده از خط به‌عنوان عنصر تزیینی گونه‌های مختلف سفالین رواج یافت. مضامین کتیبه‌های سفال‌ها که ابتدا به کلمات یا عبارات کوتاه عربی چون نام سفالگر یا طلب خیر محدود می‌شد به‌مرور گسترش یافت و احادیث، جملات قصار بزرگان و اشعار را نیز در بر گرفت. اشعار فارسی نیز به‌سرعت جایگاه خود را بر روی سفالینه‌های دوران اسلامی یافتند و سخن موزون شاعران برجستۀ پارسی‌گ...

توپچی باشی منسوب به خاندان توپچو باشوف های گنجه است که در تفلیس تحصیل کرده و با زبان های فارسی، عربی، روسی، ترکی، گرجی، و ارمنی آشنا شده است. وی برای مدتی رئیس شعبه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پترزبورگ بوده و در تربیت نسلی از ایران شناسان مهم روسیه تأثیر شگرف داشته است. آشنایی وی با خوجکو و از طریق وی ملاقات با میسکه ویچ شاعر لهستانی موجب شد تا نخستین ترجمه منظوم از اشعار میسکه ویچ به زبانی فار...

دانشمندان قدیم عرب بر این باورند که علم عروض یک دانش محض عربی است و مبتکر آن خلیل­ابن­احمد می­باشد یا پیش از وی عرب­ها به اوزان شعری آشنا بوده­اند؛ بدین­ترتیب به­نوعی تأثیر عوامل بیرونی را نادیده­گرفته­اند. از جملۀ این عوامل بیرونی می­توان تأثیر هندی­ها، یونانی­ها و ایرانی­ها را نام­برد. درحقیقت ایرانیان نیز در پیدایش این دانش سهیم­بوده­اند. این پژوهش به­طور مستقل این موضوع را بررسی کرده و به ا...

هدف این مقاله، پژوهش درباره شعر رثای امام حسین (ع)  و ویژگی‌های آن در دوره ‌اندلس می­باشد. در این پژوهش با روش ارائه شواهد شعری مختلف از شاعران رثای عاشورا در ‌اندلس، به بررسی و تحلیل این اشعار می­پردازیم. شعر رثای امام در ‌اندلس، نمایانگر عشق و دوستی مردم آن دیار مخصوصاً شاعران و ادیبان آن به خاندان اهل بیت است. ساختارها و مضامین این اشعار جنبه تقلید و اقتباس از شاعران مشرق زمین را دارد؛ ولی شا...

طبیعت همواره عنصر اصلی و جدایی ناپذیر و خاستگاه دیرینه در مجال شعر و ادب بوده و نقش بسزایی در تحریک عواطف انسانی داشته است. به همین خاطر، بسیار مورد عنایت شاعران و ادیبان واقع شده است و بسیار اندک است که شعری زیبا جلوه نماید و بهره ای چندان از طبیعت نداشته باشد. با تحلیل و دقّت نظر در دیوان این دو شاعر جلیل القدر، وجوه مشترک و متفاوت بسیاری در زمینه وصف طبیعت دیده می شود. این مقاله بر آن است که ...

چکیده بعد از ورود اسلام به ایران، تغییرات و تحولات بسیار مهمی در زمینه های مختلف سیاسی- اجتماعی، فرهنگی و ادبی در سطح وسیعی مشاهده می شود. مردم ایران دین اسلام را پذیرفتند و در این راستا، فرهنگ و زبان عربی، جای خود را در بین اقشار مختلف مردم باز کرد. زبان عربی توانست تأثیرات زیادی بر زبان و ادب فارسی و همچنین شاعران و نویسندگان فارسی زبان بگذارد. این تأثیرات از آغازین سال های ورود اسلام تا ب...

قرن نوزدهم میلادی، مخصوصاً نیمه دوم آن، هم برای ایران و هم برای سرزمین های عربی، دارای وضع نامطلوب اقتصادی، سیاسی و اجتماعی بود. فساد و ظلم ستم حکام داخلی از یک طرف، تعرض و تهاجم خارجی از طرف دیگر، مردم را به ستوه آورد. غفلت و بی خبری مردم، فقر و بی سوادی جامعه را هم باید به گرفتاریهای آن روزگار اضافه کرد. سرزمین های عربی در نیمه دوم قرن نوزدهم میلادی دچار اوضاع بد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شد...

مولانا فخرالدّین علی صفی، از نویسندگان قرن دهم هجری و دارای تألیفات متعددی از جمله کتاب ارزشمند و ماندگار «لطائف الطّوائف» است. این کتاب مجموعه ای از حکایات طنزآمیز مربوط به گروه ها و طبقات مختلف اجتماعی است که با آیات قرآن کریم، احادیث پیامبر (ص)، ائمّه اطهار (ع) و ضرب المثل های عربی آراسته شده است. صفی در این کتاب به شدت از منابع عربی و فارسی پیش از خود متأثّر شده است. در این پژوهش از مجموع 867 ر...