زبان‏شناسی متن بنیاد رویکردی است نقش گرا با تأکید بر نقش ارتباطی زبان که کارکرد اصلی زبان را ایجاد ارتباط و انتقال معنا میان کنش‏گران زبانی می دانند. از این منظر، زبان سویه ای اجتماعی می یابد و عمدة نقش آن در اجتماع بررسی می‏شود. زبان شناسی نقش گرا برای زبان سه فرانقش قائل است که هر‏یک از منظری به زبان می نگرند و برش های متفاوتی از جهان ارائه می کنند. فرانقش اندیشگانی/ تجربی زبان را ابزار بازنم...

پیوند زبان شناسی با تحلیل و بررسی متون به ویژه متن ادبی بسیار عمیق و به هم تنیده است. در این بین، زبان-شناسی متن و عوامل متنی از جمله انسجام، از اهمیت بالاتری برخوردار است. بحث انسجام به معنای اصطلاحی آن نخستین بار توسط هالیدی و حسن مطرح گردید، به طورکلی در سه سطح واژگانی، دستوری و آوایی قابل بررسی است؛ ولی به سبب گستردگی این مباحث، پژوهش حاضر، صرفا سطح آوایی در تعدادی از عوامل آوایی چون سجع، ج...

در این مقاله، سوره "انشراح" با تحلیلی زبانشناختی، مبتنی بر دستور نظام­مند هلیدی، در سه فرانقش تجربی، بینافردی و متنی، مورد بررسی قرار می­گیرد. این پژوهش کلیه جملات سوره را، در سه فرانقش مذکور به صورت جداگانه بررسی می­کند و ضمن تحلیل برجسته­سازی زبانی، باز­­تاب ویژگی­های معنایی متن در ویژگی­های بافت موقعیت را مورد بررسی قرار می­دهد. در فرانقش تجربی، مشخص شد که فرایند مادی بیشترین بسامد را به خود...

در مقالة حاضر، با استفاده از نظریّة انسجامِ (cohesion) متن هالیدی و حسن (1976م.) در زبانشناسی ساختگرا به تحلیل و بررسی کتاب نفثةالمصدور پرداخته شده است. بر اساس این نظریّه، یکی از ویژگی های متن، داشتن انسجام است. انسجام با عناصری در متن ایجاد می شود که این عناصر انسجام متن، به سه دستة «دستوری، واژگانی و پیوندی» تقسیم می شوند و در ارتباط میان جمله ها و پاره گفتارها نقش دارند. در این گفتار، عناصر و ...

هدف این پژوهش، بررسی عناصر زبان شناختی موثر بر بهبود خلاصه سازی خودکار متون خبری فارسی در صفحات وب با تاکید بر نشانه های گفتمانی با رویکرد میان رشته ای است. چارچوب نظری این تحقیق، مبتنی بر آرای مایکل هالیدی زبان شناس نقش گرا درباره انسجام متنی است. همچنین تلفیقی از نظریات زبان شناسان در خصوص نشانه های گفتمانی در چارچوب تئوریک مدنظر قرار گرفته و در روش شناسی از مدل ادمونسون در خلاصه سازی استخر...

مسأله‌ای که پژوهش حاضر بدان می‌پردازد، تأثیر مبانی زیبایی‌شناسی بر چگونگی کارکرد عوامل انسجام در شعر است؛ در الگوی انسجام متنی هالیدی و حسن، ارجاع، جایگزینی، حذف، عوامل ربطی و انسجام واژگانی ابزارهای انسجام و دریافت پیام از متن برشمرده‌ شده ‌است. حال در پژوهش حاضر، این پرسش‌ها مطرح است که در شعر و کارکرد ادبی زبان چه عواملی می‌تواند سبب انسجام و در‌یافت پیام ‌شود؟ و در شعرهایی که فاقد انسجام به...

در مقاله حاضر به بررسی شیوه بیان و ویژگی های متنی یکی از کتاب های علمی دانشگاهی از منظر زبان شناسی سازگانی پرداخته شده است.جامعه آماری پژوهش مربوط به کتاب بیوشیمی عمومی (اثر ملک نیا و شهباززاده) است و تحقیق به روش تحلیلی انجام شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در متن کتاب مورد بررسی، ویژگی های متنی به گونه ای است که در جایگاه آغازگر، سازه های متفاوتی برای بیان معانی مختلف به کار رفته است. ...

در سال های اخیر به کاربرد نظریه های زبانی- متنی در مطالعات ترجمه توجه زیادی شده است. همین امر مولف را بر آن داشته تا به بررسی تغیییرات انسجامی در ترجمه بپردازد. تحقیق حاضر، مشکلات موجود در ترجمه ابزارهای انسجامی از انگلیسی به فارسی را مد نظر قرار داده و دغدغه اصلی آن بررسی پدیده تغییرات انسجامی در ترجمه می باشد. هدف از انجام این مطالعه بررسی جامعیت مدل انسجامی هالیدی و حسن و یافتن موارد تغییرات...

انسجام از به هم پیوستن واژگان و جملاتی ایجاد می‌شود که حاوی معنا و مفهوم خاصّی هستند و به کمک روابط معنایی‌ که میان عناصر یک متن وجود دارد، مفاهیم را انتقال می‌دهد و متنی منسجم و یکپارچه می‌آفریند. انسجام به سه نوع دستوری، واژگانی و پیوندی تقسیم می‌شود که در این پژوهش، به انسجام واژگانی و تحلیل عناصر و روابط واژگانی داستان گیومرت بر اساس نظریة هالیدی و حسن پرداخته شده‌است. روش پژوهش، توصیفی است ...